Vier vragen aan Vluchtelingenwerk Nederland

'Ik geloof niet dat mensen echt juichen om de dood van bootvluchtelingen. Zij juichen om statistieken. Wij willen die statistieken weer menselijk maken.'

Wat is de achterliggende gedachte van de campagne?
‘De vraag 'hoe gaan wij om met de wereldwijde vluchtelingencrisis?' zorgt voor een heftig maatschappelijk debat. Dit debat wordt nu op het scherpst van de snede gevoerd. De nuance is vaak ver te zoeken. Bijna iedereen heeft wel een stellige mening over vluchtelingen of asielzoekers. Als vluchtelingenorganisatie zijn we natuurlijk blij dat dit onderwerp op de agenda staat. Maar wat we merken is dat het steeds meer over aantallen en "stromen" gaat. Dat maakt het probleem abstracter, waardoor het menselijke aspect uit het oog wordt verloren. Achter die cijfers en abstracte termen staan mensen. En die mensen hebben ouders, broers en zussen, kinderen, een man of vrouw, vrienden. En ook: een eigen geschiedenis, en dromen voor de toekomst. Als we het menselijke aspect van de discussie verliezen, verliest dit debat haar relevantie. En wij vrezen voor de uitkomst van een debat dat vervreemd is van de menselijke werkelijkheid. Dat zien we nu al terug in juichende reacties als er weer honderden bootvluchtelingen verdrinken. Ik geloof niet dat deze mensen echt kunnen juichen om de dood van mensen. Zij juichen om statistieken. Wij willen de statistieken weer menselijk maken.’

Wat is het beoogde resultaat?
‘Als mensen door het zien van deze advertentie heel even stilstaan bij de mensen achter de statistieken heeft deze advertentie het doel bereikt.’

Voelt het niet een beetje dubbel om op te gaan voor een prijs over dit precaire onderwerp?
‘De prijs betekent dat de advertentie wordt gepubliceerd. Dat is natuurlijk het doel. Dus nee, geen dubbel gevoel.’

Wat verwacht Vluchtelingenwerk Nederland: loopt het draagvlak in de samenleving terug voor asielzoekers en vluchtelingen – sinds Calais – terug of neemt het toe?
‘Als vluchtelingenorganisatie vinden wij draagvlak voor vluchtelingen natuurlijk heel belangrijk. Er wordt ook af en toe onderzoek gedaan naar hoe mensen denken over vluchtelingen. Al heel lang is de verhouding van voor- en tegenstanders van vluchtelingenbescherming in Nederland ongeveer fifty-fifty.

Wat we wel merken is dat het maatschappelijk debat hierover steeds verder polariseert. Ook merken we dat meer discussie niet per se meer feiten aan het licht brengt. Integendeel. Zowel voor- als tegenstanders roepen soms dingen waar van ik denk: hoe kom je er bij?! Het lijkt alsof veel mensen een mening kiezen en daar de bijbehorende "feiten" bij kiezen. Hoe iets werkelijk zit, lijkt er vaak niet meer toe te doen. Uiteindelijk pakt dit niet goed uit voor het draagvlak voor vluchtelingen. Gelukkig merken we ook dat wanneer het slechter gaat met het draagvlak, er allerlei initiatieven ontstaan om aandacht voor de situatie van vluchtelingen te vragen. Wij krijgen op dit moment veel verzoeken van allerlei mensen die op veel verschillende manieren iets willen veranderen aan de manier waarop naar vluchtelingen wordt gekeken.

Calais is een van de vele voorbeelden van onderwerpen in de media met betrekking tot vluchtelingen. Ik denk niet dat Calais in die zin erg verschilt van alle andere berichtgeving. Ik denk wel dat steeds minder mensen het beroep op bescherming in Europa in perspectief kunnen plaatsen. De wereld staat in brand. Nooit sinds de Tweede Wereldoorlog waren zoveel mensen wereldwijd op de been. Zestig miljoen mensen. Onvoorstelbaar. Omringende landen van crisisgebieden zuchten onder de opvang van miljoenen vluchtelingen. In dat perspectief klinkt het wat raar als ik grote groepen Nederlanders moord en brand hoor roepen over de 22.000 mensen die hier vorig jaar om bescherming vroegen. Nederland is een prachtig land. En we mogen trots zijn op de bescherming die wij deze mensen kunnen bieden.’