Reacties vanuit de Nederlandse politiek

Vanuit de politiek in Nederland werd met verbazing gereageerd op de zuiveringen van Erdoğan in de nasleep van de couppoging. De reacties waren fel en resoluut op de maatschappelijke onrust die ontstond omtrent scholen. Het debat lijkt zich te verharden wanneer het gaat over binding en integratie. Een aantal Turks-Nederlandse politici kwam bovendien onder druk te staan naar aanleiding van uitlatingen over de situatie in Turkije en over de spanningen tussen groepen.

Hoe hebben politici gereageerd op de spanningen?

De Nederlandse politiek reageerde geschrokken op de couppoging. De regering heeft in een brief aan de Tweede Kamer aangegeven de couppoging te veroordelen. Daarnaast heeft de regering haar zorgen uitgesproken over de maatregelen ten aanzien van aanhangers van Gülen: 'De Turkse autoriteiten lijken in de afwikkeling van de staatsgreep uit te gaan van het beginsel van ‘guilt by association’: het enkele feit dat een maatschappelijke organisatie of persoon banden heeft met de Gülenbeweging is voor de Turkse overheid voldoende reden om tot handelen over te gaan.' Nederland kent geen ‘guilt by association’ en zo lang de Turkse autoriteiten geen bewijs van directe betrokkenheid van deze Nederlandse Gülen-organisaties hebben overhandigd, zal de Nederlandse overheid geen maatregelen nemen.

Verontwaardiging

Tijdens de nasleep heerste bij burgers en politici verontwaardiging over de publieke uitingen van Turkse Nederlanders over hun loyaliteit aan de Turkse overheid. Ook groeide de verontwaardiging over het feit dat het conflict uit Turkije ook hier in Nederland uitgevochten wordt, dat Erdoğan-aanhangers voor eigen rechter gingen spelen en Gülen-aanhangers gingen lastigvallen. Er werden vraagtekens gezet bij de integratie en binding met de Nederlandse samenleving. Een tweede punt dat regelmatig ter sprake kwam was de bemoeienis van de Turkse regering met Nederland. In de media was er veel ophef over de brief van de Turkse Consul Generaal Sadin Ayyıldız aan burgemeester Aboutaleb waarin hij informatie deelt over recente ontwikkelingen in Turkije.

De spanningen blijken een gevoelige snaar te raken. Na de mislukte staatsgreep reageerde de Haagse politiek afkeurend over de zuiveringen en het harde optreden van Turkse overheid tegen Gülen-sympathisanten. In sommige gevallen zorgde dit voor wrijving tussen persoonlijke standpunten en het standpunt van de politieke partij. Statenlid Bayram Erbisim en Metin Celik van de PvdA lieten allebei weten dat ze de zuiveringen in Turkije niet veroordelen. De partij vindt daarentegen dat de coup, de zuiveringen en vrijheidsberoving zonder eerlijk proces onacceptabel zijn. Gemeenteraadslid Ilhan Tekir van GroenLinks is naar eigen zeggen onder grote druk van de partij opgestapt omdat hij een publieke steunbetuiging deed aan president Erdoğan in een opiniestuk. Ook Denk-voorman Tunahan Kuzu, kwam in de Tweede Kamer onder vuur te liggen omdat hij niet kritisch zou zijn ten aanzien van de acties van president Erdoğan. 

'Onacceptabel'

De regering vindt het onacceptabel dat de gebeurtenissen in Turkije voor grote spanningen in Nederland zorgen. Er zijn zorgen dat veel Turkse Nederlanders primair georiënteerd zijn op Turkije en weinig binding hebben met de Nederlandse samenleving. Ook de diasporapolitiek van Turkije wordt afgekeurd. Sinds de couppoging is dit beleid actiever en zichtbaarder geworden. De regering vindt het bijzonder onwenselijk als dat leidt tot inmenging in Nederlandse aangelegenheden, aldus een Kamerbrief.

Welke rol nam de (lokale) overheid op zich met betrekking tot de spanningen binnen de Turks-Nederlandse gemeenschap?

In reactie op de spanningen in de Turkse gemeenschap zijn burgemeester van Rotterdam Ahmed Aboutaleb en minister Asscher in gesprek gegaan met verschillende partners met als doel de rust weer terug te laten keren. In Amsterdam heeft minister Asscher een overleg gehad met vertegenwoordigers uit de Turkse gemeenschap. Hier is afgesproken dat de organisaties richting hun achterban afstand nemen van bedreigingen en intimidaties en hun achterband aanspreken op wangedrag. In Rotterdam heeft de burgemeester Turkse verenigingen uitgenodigd voor dialoog. Zijn eerste poging was echter niet succesvol. In totaal lieten 32 Turkse verenigingen middels een open brief weten dat ze ontstemd waren over de bijeenkomst (aanwezigheid media, gebrek aan empathie).

Minister Asscher heeft medio september een overleg gehad met vijftien Turks-Nederlandse organisaties. Volgens de NOS zei de minister dat deze organisaties afstand hebben genomen van intimidaties, en dat ze zich realiseren 'dat dit niet zo kan doorgaan'.

Meer weten over Turkse spanningen?
Lees over de couppoging en nasleep in Turkije, de nasleep van de Turkse couppoging in Nederland en over het conflict tussen Erdoğan en Gülen.

Meer informatie?Neem contact op met:

Hans Bellaart

icon_chevron Stuur een e-mail
icon_chevron 06-40082873
Afbeelding