Welke interventies tegen radicalisering zijn geschikt voor jeugdhulp?

Verschillende interventies zijn veelbelovend. Wij geven hier een aantal suggesties met betrekking tot het trainen van professionals, ondersteuning van ouders en de pedagogische invalshoek bij het tegengaan van radicalisering. Ook benoemen we verschillende methodieken.

In het artikel Radicalisering: welke interventies werk(t)en staan de meest voorkomende typen antiradicaliseringsprojecten beschreven. De systeembenadering lijkt van deze typen het meest beloftevol. Voor aanpak vanuit het perspectief van een aanbieder van jeugdhulp, is deze interventie interessant. Het is wenselijk dat in de aanpak van jeugdradicalisme voldoende aandacht wordt besteed aan het gedrag van jongeren in samenhang met zijn sociale context en te werken aan verbetering van gezinsrelaties, interactie met leeftijdsgenoten, het functioneren op school en huisvesting. Dit vergt wel structurele hulp aan risicojongeren en hun gezinsleden.

Trainen van professionals

Radar Advies trainde de afgelopen jaren duizenden eerstelijns professionals in het herkennen van radicalisering en hoe zij hiermee om kunnen gaan. Een uitgebreid overzicht van trainingen voor eerstelijnsprofessionals is beschikbaar in de Toolbox extremisme van Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV).

Verschillende soorten trainingen ondersteunen professionals op lokaal niveau bij het signaleren en duiden van radicalisering, zoals:

  • Voorlichtingsmateriaal voor eerstelijnswerkers en managers in onderwijs, jeugdzorg, sociaal werk
  • Integrale en monodisciplinaire, basis- en verdiepingstrainingen over herkennen en omgaan met radicalisering, in het bijzonder jihadisme (met een speciale training over ‘Potentieel Gewelddadige Eenlingen)
  • Straatcultuurtraining (voor professionals die met de jeugd werken)
  • Omgaan met jongeren met idealen (voor ouders, docenten en jeugdwerk)

Er zijn diverse trainingen beschikbaar voor gemeenten en instellingen. Een aantal gemeenten, zoals Amsterdam, ontwikkelde ook eigen trainingen. Voor docenten in het voortgezet onderwijs en mbo zijn er trainingen beschikbaar via De stichting School en Veiligheid. Ook de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) en de Expertise Unit Sociale Stabiliteit van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bieden opleidingen aan. Deze Expertise Unit is een relevante informatiebron en biedt praktische steun aan gemeenten en eerstelijns professionals.

Voorbeelden ondersteuning van ouders en professionals

  • Stichting Bevordering Maatschappelijke Participatie (BMP) begeleidt en ondersteunt in drie wijken het project Wijkacademies Opvoeden. Dit programma stimuleert buurtbewoners om met elkaar in gesprek te gaan, van elkaar te leren en allianties aan te gaan met scholen en instellingen in de buurt.
  • De Hulplijn Radicalisering om bezorgde ouders en familieleden informatie, hulp en advies te bieden. Dit is een initiatief van het Samenwerkingsverband Marokkaanse Nederlanders (SMN).
  • Bij radicalisering die niet per se voortkomt uit theologie maar eerder uit frustratie of agressie, zijn binnen de reguliere jeugdhulp voldoende gezinsinterventies en interventies ter bevordering van prosociaal gedrag beschikbaar.

Pedagogische invalshoek bij bestrijding radicalisering

‘Wat moeten we als pedagogen aan met het probleem van de radicalisering onder islamitische jongeren?’ Dat was de titel van het artikel van onderzoeker Stijn Sieckelinck in Pedagogiek in Praktijk (registratie noodzakelijk).

Een korte samenvatting:

Sieckelinck zet de inzichten op een rij die bijna tien jaar pedagogisch onderzoek naar radicalisering van jongeren heeft opgeleverd. Het komt erop neer dat radicalisering deel kan uitmaken van de normale ontwikkeling van jongeren en juist daarom vraagt om een tegelijk stimulerende en limiterende opvoedingsomgeving. Ook doet Sieckelinck een poging om de voornaamste subgroepen jongeren die radicaliseren en sympathie hebben voor de Islamitische Staat te typeren. Aanvankelijk ging het vooral om idealistische jongeren. De verheviging van de strijd lijkt echter een verschuiving te hebben ingeluid in het type jongere dat afreist. Steeds meer jongeren die betrokken waren bij criminele activiteiten, lijken IS als nieuwe afzetmarkt van hun delinquente levensstijl te ontdekken. ‘Eigenlijk is er tegenwoordig sprake van twee soorten bekeringen: je bekeert je tot de islam of je bekeert je tot de jihad. De eerste vereist studie, toewijding en geduld. De tweede een diepgeworteld ongenoegen, verlangen naar geweld, en een schurkenstaat in ontwikkeling’, aldus Siebelinck.

De interventie Diamant van S-IPI is veelbelovend

Diamant is een laagdrempelige, preventieve interventie voor moslimjongeren die opgroeien in verschillende culturen. De Diamantmethode kan de ontwikkeling van crimineel gedrag en radicalisering tegengaan. In dit artikel lichten we deze veelbelovende interventie uit.

Handreiking aanpak van radicalisering en terrorismebestrijding op lokaal niveau

De basis van deze handreiking is het actieprogramma Integrale Aanpak Jihadisme van de minister van VenJ en de minister van SZW. Dit programma ondersteunt gemeenten bij het zowel het verminderen van risico’s als de preventieve inzet in risicogebieden. De handreiking bevat een hoofdstuk over wat gemeenten op lokaal niveau daadwerkelijk kunnen doen om te voorkomen dat radicaliseringsprocessen uitmonden in gewelddadig extremisme.

Inspiratie uit interventies tegen criminaliteit

Onderdelen van interventies gericht op het tegengaan van een criminele loopbaan van jongeren, kunnen mogelijk ook bruikbaar zijn om radicalisering tegen te gaan. Uit een verkenning van Movisie bleek bijvoorbeeld dat de systeembenadering niet alleen effectief is tegen antisociaal en crimineel gedrag, maar ook veelbelovend voor het tegengaan van radicalisering.

Een andere inspiratiebron is het e-book Handleiding maatwerk voor risicojongeren over de aanpak van risicogroepen, specifiek van Marokkaanse en Antilliaanse afkomst. Met name de sensitiviteit voor de sociaal-culturele en migratiecontext helpt gemeenten en professionals bij de ontwikkeling van een aanpak voor risicojeugd met cultuurspecifieke achtergronden. Samen met het e-book verscheen de Database projecten Marokkaans-Nederlandse risicojeugd en Antilliaans-Nederlandse risicogroepen 2013. Hierin zijn alle projecten voor Marokkaans-Nederlandse risicojeugd en Antilliaans-Nederlandse risicogroepen opgenomen waarvan een korte beschrijving beschikbaar was.

Meer informatie?Neem contact op met:

Hans Bellaart

icon_chevron Stuur een e-mail
icon_chevron 06-40082873
Afbeelding