‘Als je inclusief werkt, kun je veel meer voor bewoners betekenen'

Veel wijkteams worstelen met het tijdig bereiken van bewoners met een migratieachtergrond. Om zowel hen als gemeenten te ondersteunen, lanceert KIS het diversiteitskader Wijkteams voor álle doelgroepen effectief. Dit kader is een online totaalpakket voor wijkteams en gemeenten om het aanbod van wijkteams optimaal te laten aansluiten bij de diversiteit van bewoners. 

Artikel
Intercultureel vakmanschap

‘Met dit kader kun je als gemeente of wijkteam eigenlijk niet meer zeggen dat je niet weet hoe je meer inclusief zou moeten werken’, zegt Monique Schweitz, teammanager Jeugd van het wijkteam Zaanstad-Zuid. ‘Het kader biedt alles wat je nodig hebt. Het is overzichtelijk, bevat veel achtergrondinformatie en reikt zó veel handvatten aan. Ik denk dat opleidingen er ook veel aan kunnen hebben. Professionals zoals (ortho)pedagogen, GZ-psychologen en wijkmedewerkers betreden het werkveld nu met minimale kennis over diversiteit.’

 

Schweitz is sinds tien jaar werkzaam in een wijk waar meer dan de helft van de gezinnen een migratieachtergrond heeft. Van de gezinnen die hulp ontvangen, heeft tachtig procent een migratieachtergrond. Voor KIS nam Schweitz het diversiteitskader door aan de hand van de vijf bouwstenen die de basis vormen voor het opstellen van een eigen groeimodel om meer diversiteitsproof te werken.

1. Werkwijze

‘De checklist van de werkwijze begint met outreachend werken. Wat mij betreft is dat de basis van inclusieve hulp verlenen. Ga naar je bewoners toe, máák contact. Zolang je blijft zeggen dat ‘ze’ moeilijk te bereiken zijn, leg je het probleem bij de ander neer. Dan hoef je zelf niet actief te handelen, terwijl daarin juist de oplossing schuilt.’

Ga naar je bewoners toe, máák contact

‘Een ander belangrijk aspect van de werkwijze is het versterken van de eigen kracht van bewoners met een migratieachtergrond. In Zaanstad doen we dat onder meer door te bouwen aan groepen en informele netwerken. Het kost tijd om vertrouwen te winnen en angsten weg te nemen, maar deze aanpak werkt.’

2. Competenties

‘Scholing en training is altijd cruciaal. Als je denkt dat je er bent, krijg je stilstaand water. In Zaanstad hebben we een speciaal budget om trainingen in te kopen. Hoe kunnen we onszelf nog meer voeden om diversiteits-sensitief te werken? Dat is een vraag die je voortdurend ter sprake zou moeten brengen.’

‘Tijdens het wekelijkse casuïstiekoverleg bespreken we de gezinnen aan wie we hulp verlenen. Op zulke momenten komt goed naar voren hoe belangrijk een diverse samenstelling van je team is. Omdat wij een heel divers team zijn, wordt er naar gezinnen gekeken vanuit diverse gezichtspunten. Van mijn collega’s, die onder meer een Surinaamse, Turkse, Marokkaanse, Afrikaanse en Indische achtergrond hebben, leer ik veel. Dat is direct van invloed op de hulpverlening. Als we hulp aanbieden, kijken we bijvoorbeeld ook naar het familiesysteem. Is er misschien een vader in Afrika of een tante in Sri Lanka die bij belangrijke beslissingen het laatste woord heeft? Als je zo’n sleutelfiguur over het hoofd ziet, kunnen al je goede bedoelingen niets uithalen, terwijl een simpel skypegesprek een doorbraak kan betekenen.’

3. Informele netwerken

‘Zeker in deze tijd van polarisatie is het belangrijk om er als professional in de wijk voor te zorgen dat je een verbinder bent. Dat kan alleen als je outreachend werkt en contact legt met de groepen in de wijk. In ons werkgebied zijn veel verschillende religies en stromingen en daardoor ook veel verschillende netwerken. Door daar actief aansluiting bij te zoeken, kun je vraaggestuurd werken.’

Na een jaar gaven de vrouwen aan meer te willen leren over huiselijk geweld

‘Onze vrouwengroep is daar een mooi voorbeeld van. Sinds een jaar begeleidt een vrijwilligster in het buurthuis een groep van ongeveer twintig Marokkaanse en Syrische vrouwen. Aan de hand van de vragen en zorgen die in de groep leven, wordt hulp aangeboden door de verschillende wijkteams. Onlangs gaven de vrouwen aan meer te willen leren over huiselijk geweld en de rol van kinderen bij een echtscheiding. We hebben net het opleidingstraject afgerond dat vijftien van hen hebben doorlopen om als kennisvrouw andere vrouwen in de buurt bij te staan.’

4. Diversiteit team

‘Ons team bestaat uit negentien professionals en is heel divers qua achtergrond. Wat heb je met de wijk en wat heb je met diversiteit? zijn twee vragen die we sollicitanten altijd stellen. Naast het beschikken over de juiste competenties om met zware problematiek om te kunnen gaan, moet je dit werk ook leuk vinden en het écht willen.’

‘Het samenstellen van een divers team is een proces van de lange adem. Wij zoeken meestal naar geschikte kandidaten via onze eigen mensen en hun netwerken. En dan duurt het vaak alsnog een aardig lange tijd om een nieuwe collega te vinden. In het begin schrikte ons dat af en namen we soms te snel iemand aan. Nu kiezen we ervoor om bij twijfel nog een sollicitatieronde te doen. Uiteindelijk heb je daar veel meer winst van.’

5. Proces

‘Het is schrikbarend hoe weinig gezinnen met een migratieachtergrond tijdig worden bereikt door de vrijwillige hulpverlening. In het proces valt nog veel winst te behalen. Na de afschaffing van het doelgroepenbeleid is diversiteit voor veel gemeenten een gevoelig onderwerp geworden. Gevoelig en vrijblijvend. Want doordat gemeenten inclusieve hulpverlening niet in hun beleid hebben verankerd, is het nu geheel afhankelijk van het wijkteam of dit wordt opgepakt.’

Gemeenten zouden diversiteitsproof werken in hun beleid moeten opnemen

‘Het zou zo veel mooier zijn als wijkteams en gemeenten samen zouden optrekken. Wijkteams zijn al verantwoordelijk voor de inhoud van hun werkwijze, maar gemeenten mogen wat mij betreft duidelijke kaders stellen om diversiteitsproof werken te stimuleren. Uiteraard zou het nog beter zijn als zij dit in hun beleid opnemen.’

‘Uit eigen ervaring heb ik gemerkt dat wanneer je de eerste stap om meer inclusief te werken eenmaal hebt gezet, je vanzelf meer stappen gaat zetten. Het werk wordt leuker als je beter aansluit bij de achtergrond en de behoeftes van de bewoners in de wijk, je wordt zichtbaarder en kunt als professional meer voor anderen betekenen.’
 

Meer informatie?Neem contact op met:

Hans Bellaart

icon_chevron Stuur een e-mail
icon_chevron 06-40082873
Afbeelding