Blij worden van jongeren uit Amsterdam-Oost
YOUth in Oost is een magazine gemaakt voor en door jongeren uit Amsterdam-Oost. De ‘glossy’ bevat verhalen over jongeren die zich inzetten voor hun buurt en hun talenten tot ontwikkeling willen brengen. Tot groot genoegen van buurt, ouders en jongeren zelf.
Op de bovenste verdieping van een schoolgebouw in de Amsterdamse Indische Buurt, zijn twee jonge vrouwen zichtbaar blij met het tijdschrift dat voor hen ligt, een “glossy” over het leven van jongeren in een multiculturele Amsterdamse wijk.
Projectleider Wiepke de Heij vertelt dat de makers van het tijdschrift twee doelen voor ogen hadden: ‘De beeldvorming over jongeren positief beïnvloeden en de kloof tussen jongeren en hun opvoeders overbruggen.’ Dat ambitieuze streven kwam niet zomaar uit de lucht vallen, legt De Heij uit. ‘In de wijkacademie, opgezet door de stichting Bevordering Maatschappelijke Participatie en Dream Support, komen ouders bij elkaar om te praten over opvoeding en welke problemen ze daarbij ondervinden. Een van de problemen die daarbij telkens weer aan de orde komt, is discriminatie en wat je er tegen zou kunnen doen.’
Foto: Wardie Hellendoorn
Samenwerken voor emancipatie en tegen discriminatie
Ruim dertig jaar geleden schreef de antropologe Philemona Essed over discriminatie, het racisme en het vaak banale karakter ervan. Behalve zwarte mensen worden ook moslims, en dat in toenemende mate, negatief bejegend. De Heij: ‘Een van de ouders vertelde dat haar kind zich onlangs haastte om de tram te halen, dat de conducteur hem zag aan komen, maar niettemin weg reed. Een andere ouder vertelde dat zijn dochter in de tram opstond voor een oudere mevrouw, en dat haar in plaats van een dankbare een argwanende blik ten deel viel, zo van wat doe jij nou? Over dat gedrag jegens hun kinderen maken ouders zich terecht zorgen. Tegelijkertijd onderkennen zij dat er een kloof is tussen hun wereld en die van hun kinderen. Om die kloof te overbruggen en het beeld van jongeren positief te beïnvloeden, waardoor de discriminatie hopelijk afneemt, is het idee ontstaan om een magazine te maken waarin jongeren zelf aan het woord komen over wat ze meemaken op straat en hoe ze ondersteund willen worden om hun identiteit vorm te geven en hun talenten te ontplooien.’
De Heij vervolgt: ‘Het maken van YOUth in Oost past prima in de campagne This is me! van Kennisplatform Inclusief Samenleven en lokale maatschappelijke partners, die biculturele jongeren de ruimte wil bieden om hun eigen identiteit te versterken zonder in conflict te raken met de omgeving.’
Dream Support is een van de partners van Kennisplatform Inclusief Samenleven binnen het project This is me!. Dit meerjarige project heeft als doel om biculturele jongeren de ruimte te bieden om hun eigen identiteit te versterken zonder dat er een mismatch ontstaat met de samenleving. De insteek van This is me! is positief: wat kunnen jongeren zelf doen aan gevoelens van uitsluiting en discriminatie? Onlangs is een Facebook-pagina opgezet. Hier gaan jongeren met elkaar in gesprek over vragen die zij zelf hebben rondom religie, afkomst en identiteit in de context van de Nederlandse samenleving.
‘Discriminatie wordt nog steeds onderschat’
De Heij vindt dat het blad door de mix van opleidingsniveaus en achtergronden van de redactieleden, er één geworden is van meerdere perspectieven, van jong en oud, man en vrouw, zwart en wit, en van hoog en laag opgeleid. ‘Je ziet dat terugkomen in de straatinterviews, die laten niet alleen een goednieuwsshow zien, maar geven ook inzicht in wat de jongeren zoal meemaken. En dat is soms heel heftig. Jasmijn bijvoorbeeld schrijft over een jongen van twaalf jaar die steeds voor aap wordt uitgemaakt en hoe hij dat ervaart. De reactie van de lezers van dat artikel is vaak dat ze geen idee hebben dat er zo veel wordt gediscrimineerd. Dat er na de aanslagen in Parijs en de moord op redacteuren van Charly Hebdo moslima’s werden bespuugd en uitgescholden.’
'Met dit magazine proberen we verbindingen tussen bevolkings- en leeftijdsgroepen te leggen. Voor de meeste jongeren is die positieve aandacht nieuw, maar het doet hen goed.'
‘Een van de belangrijke lessen die we bij het maken van het tijdschrift hebben geleerd, is dat discriminatie wordt onderschat door bijvoorbeeld hoogopgeleide, witte mensen die denken dat het allemaal wel meevalt. De kloof tussen wat zij denken en wat er daadwerkelijk op straat gebeurt, kan nauwelijks groter zijn. Als jongere op straat heb je hele andere ervaringen dan iemand die dagelijks via een vaste route op vastgestelde tijden naar zijn werk op kantoor gaat.’
‘Met dit magazine proberen we verbindingen tussen bevolkings- en leeftijdsgroepen te leggen en positieve aandacht voor jongeren te krijgen. Voor de meeste jongeren is dat nieuw, die positieve aandacht, maar het doet hen goed. Dat bleek bijvoorbeeld bij de presentatie van het tijdschrift, de jongeren konden hun ogen bijna niet geloven dat al die mensen in een propvolle zaal voor hun, de makers, waren gekomen. Peter Boateng Bonsu, de schrijver van het gedicht Hoop, glom toen Jeroen Bronswijk, lid van de bestuurscommissie van Amsterdam-Oost, tegen hem zei dat hij “geraakt” was door zijn verhaal. Die positieve aandacht maakt echt een verschil hoor.’
Wiepke de Heij zei het al: het blad is niet alleen een goednieuwsshow. Om dat te onderstrepen, vertelt redactielid Jasmijn Wijnberge dat ze ervan geschrokken is dat sommige jongeren niet meer willen praten over wat ze regelmatig meemaken. ‘Ze proberen hun ervaringen vaak te negeren, vooral omdat ze het idee hebben er alleen in te staan. Een van de Marokkaanse meiden met wie ik vaak optrok, vertelde mij dat haar broer al drie keer door de politie was opgepakt omdat hij voldeed aan het etnische profiel: Marokkaanse jongen in zwarte jas met bontkraag. Hij zegt er zelf weinig over, maar is wel boos. En zij, en dat vind ik echt heel knap, begrijpt zijn boosheid, maar weet toch nog te relativeren, zo van de ene politieagent is de andere niet. Ze vertelde me dat ze een open blik wil houden en mensen alleen op hun handelen wil beoordelen, niet op hun uniform, kleur, geloof, sekse of seksuele geaardheid.’
Jongeren een podium bieden, daar gaat het om
Of YOUth in Oost een vervolg krijgt, is nog onduidelijk. ‘Dat hangt in de eerste plaats van de jongeren zelf af’, aldus De Heij. ‘Waar het primair om gaat, is dat de jongeren een podium hebben om hun verhalen te vertellen en hun talenten te tonen. Nu is gekozen voor een magazine, maar het kan ook een film, een toneelstuk of een workshop zijn zolang het maar aansluit op de uitgangspunten zoals in de wijkacademie en het project This is me! geformuleerd, op het versterken van de eigen identiteit door jongeren zonder met de samenleving in conflict te geraken. Dat vergt een gezamenlijke inspanning van ouders, jongeren en maatschappij.’