Contact tussen werkgevers en jongeren vermindert vooroordelen: 7 tips

1. Streef naar een zo gelijk mogelijke status
Het contact tussen een werkgever en een werkzoekende jongere, kenmerkt zich natuurlijk niet direct door een gelijke machtsverhouding. Een gelijke status draagt echter wel bij aan het positieve effect van de ontmoeting. Daarom is het van belang om in die situatie zo min mogelijk het verschil in status te benadrukken. Laat de ontmoeting bijvoorbeeld in een neutrale en informele omgeving plaatsvinden; op een andere plek dan op school of op werk.

2. Zorg voor goede begeleiding en samenwerkingsactiviteiten
Als verschillende groepen samenwerken aan een gezamenlijk doel, draagt dat bij aan het verminderen van vooroordelen over elkaar. Dit gaat echter niet vanzelf; deelnemers moeten daarin tijdens de kennismakingsactiviteit begeleid en gestuurd worden. Het is van belang om daarvoor een begeleider aan te stellen die ervoor zorgt dat tweetallen of kleine groepjes met elkaar samenwerken aan helder omschreven opdrachten of activiteiten, waarin zij elkaar beter leren kennen.

3. Stuur aan op persoonlijk en langdurig contact
Vooroordelen nemen sterker af naarmate het contact dieper en langduriger is. Het aansturen op persoonlijk contact dat structureel of herhaald wordt en waarbij deelnemers ruimte krijgen om elkaar te leren kennen, is aan te bevelen.

4. Voorkom gevoelens van onzekerheid en angst met verwachtingsmanagement
Als mensen zich op hun gemak voelen - en niet onzeker, ongerust of angstig zijn - leidt een ontmoeting tot de beste resultaten. Het is daarom van belang om gevoelens van onzekerheid en ongerustheid te voorkomen of weg te nemen. Dat kan bijvoorbeeld door jongeren vooraf goed voor te lichten: wat wordt er van hen verwacht en op welke manier wordt hun gedrag beoordeeld door de werkgevers?

5. Zet een intermediair in
De inzet van een intermediair die enerzijds door werkgevers gewaardeerd en geaccepteerd wordt en tegelijkertijd jongeren de helpende hand biedt en hen dusdanig positioneert dat zij voor werkgevers interessant zijn, kan een belangrijke bijdrage leveren in het overbruggen van vooroordelen. Hiervoor kan je gebruikmaken van professionals in de beroepspraktijkvorming (BVP) op mbo-opleidingen: van stagebegeleiders, leerwerkcoaches, leerwerkmakelaars tot mentoren. Zij staan in contact met studenten én met leerwerkbedrijven. Hierbij kan bovendien geleerd worden van Individuele Plaatsing en Steun (IPS): een bewezen effectieve aanpak die gebruikt wordt voor het bemiddelen van mensen met psychische beperkingen.

6. Bevorder empathie
Het bevorderen van empathie blijkt een belangrijke ‘mediator’ te zijn bij het verminderen van vooroordelen. Wanneer mensen het onrecht dat de ander wordt aangedaan zelf ervaren, zijn zij geneigd de ander iets te gunnen. Empathie bevorderen kan bijvoorbeeld door in televisieseries, reportages, artikelen of documentaires de thematiek van uitsluiting op de arbeidsmarkt in beeld te brengen en invoelbaar te maken. Daarnaast kunnen rollenspellen effectief zijn, waarin mensen zich moeten verplaatsen in de situatie van de ander en na afloop verslag moeten doen van het perspectief van de ander.

Tegelijkertijd is er ook bewijs dat de confrontatie met stereotypen tijdens kennismakingen ertoe kan leiden dat mensen minder goed presteren en zich juist gaan gedragen naar de stereotypen. Het bevorderen van empathie door het inzichtelijk en invoelbaar maken van de problematiek van uitsluiting op basis van vooroordelen kan daarom waarschijnlijk het beste plaatsvinden buiten de setting van de contactsituatie, bijvoorbeeld voorafgaand aan de kennismaking.

7. Stel deelname niet verplicht
Soms kunnen ontmoetingen tot negatieve effecten leiden en vooroordelen juist bevestigd worden. Dit komt vooral voor in situaties waarin de deelnemers zich bedreigd voelen en niet zelf, vrijwillig dus, gekozen hebben voor de ontmoeting. Het verplichten van jongeren om deel te nemen aan een kennismaking met werkgevers is af te raden.