De maatschappelijke participatie van statushouders bevorderen

De methode wordt al meer dan tien jaar toegepast. Doel is de persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke participatie te bevorderen van mensen die in een kwetsbare positie verkeren, zoals statushouders. Nu is ook onderzocht wat de werkzame elementen zijn van de PiëzoMethodiek. ’Het is niet een kwestie van zomaar wat vrijwilligers bij elkaar stoppen.’

Artikel
Vluchtelingen

Het tienjarig jubileum van de PiëzoMethodiek – die in Zoetermeer zijn oorsprong kent - werd twee jaar geleden groots gevierd, met Koningin Maxima als eregast. Negen gemeenten hebben inmiddels de werkwijze omarmd. De kern van de methodiek is dat mensen die om uiteenlopende redenen in een kwetsbare positie verkeren, begeleiding op maat krijgen bij hun persoonlijke ontwikkeling en “terugkeer” in de maatschappij. Denk aan mensen die kampen of te maken hebben gehad met psychische problemen. Een ander belangrijk element in de werkwijze is dat er, zo zou je kunnen zeggen “van binnen naar buiten” wordt gewerkt. Een deelnemer start met activiteiten en vrijwilligerswerk in de veilige omgeving van een PiëzoCentrum en zet gefaseerde stappen naar vrijwilligerswerk elders en uiteindelijk naar een baan of opleiding.

Ruggengraat

Ook vluchtelingen met een status nemen volop deel, zo blijkt in de praktijk. Alleen al in Zoetermeer vormt Piëzo voor zo’n tweeduizend van hen de ruggengraat bij die maatschappelijke participatie. In het onderzoek dat nu is verricht, is met ruim dertig van hen gesproken. Andere geïnterviewden waren de bedenkers en uitvoerders van de methode, beleidsprofessionals in de gemeente, en medewerkers van VluchtelingenWerk en andere netwerkpartners. Ook zijn via een vragenlijst de uitkomsten gemeten voor participatie, toeleiding naar werk en gezondheid onder deelnemers van de PiëzoMethodiek.

Een paar maanden geleden is inzichtelijk gemaakt wat in het algemeen de werkzame elementen zijn bij de arbeidsparticipatie van statushouders. Onderzoek van wat daarover in de binnenlandse en buitenlandse wetenschappelijke literatuur bekend is, vormde daarvoor het fundament.

Behulpzaam

Voor professionals en vrijwilligers die in de praktijk specifiek op zoek zijn naar een geschikte werkwijze, is de PiëzoMethodiek en het net verschenen onderzoek heel behulpzaam, zegt KIS-onderzoeker Marijke Booijink. ‘Want er staat van A tot Z beschreven hoe je het kunt doen, mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, waaronder statushouders begeleiden tot een opleiding of baan. We hebben heel precies geëxpliciteerd: wat doen ze nu precies? En er is zelfs een handboek dat alle stappen in de methodiek inzichtelijk maakt.’ En last but not least, voegt Booijink toe: ‘we hebben met het onderzoek aangetoond dát de methode werkt.’

Positief effect

Want de methode mag door verschillende gemeenten omarmd zijn en al tien jaar in de praktijk gebracht – hetgeen tamelijk uniek is in het sociale domein – dat was nog geen antwoord op de vraag: werkt het? Booijink: ‘Er zijn in het verleden vaker methoden populair geweest, denk aan de Glenn Mills methode (heropvoedingsmethode voor jongeren met een strafblad, red.), die later helemaal niet effectief bleken te zijn.’ Welnu: het onderzoek geeft duidelijke aanwijzingen dat de PiëzoMethodiek een positief effect heeft op de persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke participatie van deelnemers.

 

Hier vind je de eindrapportage, handreiking en publiekssamenvatting

Niet verdwaasd

Naast de nodige randvoorwaarden – waaronder een digitaal volgsysteem, draagvlak binnen de organisatie en netwerkpartners en de inzet van kundige professionals en vrijwilligers – onderscheiden de onderzoekers zes werkzame elementen (zie kader). Thijs van den Enden (tot voor kort onderzoeker bij Movisie en betrokken bij het onderzoek) licht de eerste eruit: Het PiëzoCentrum als veilige thuishaven. ‘Dat heeft praktisch best wat voeten in de aarde. Je moet een plek hebben waar mensen in een huiskamerachtige sfeer kunnen worden ontvangen. Dat gaat nu ook zo: er zijn gastheren en gastvrouwen die daarvoor zorgen, die koffie en thee aanbieden en het contact met je aangaan.’ Volgens Booijink is dat niet vanzelfsprekend op veel locaties, zelfs van welzijnsorganisaties. ‘Op hoeveel plekken, op scholen of maatschappelijke instellingen loop je niet verdwaasd rond zonder dat iemand je ooit aanspreekt.’ Waarmee ze maar wil zeggen hoe belangrijk dit is om wel te doen, zeker voor mensen die uit een isolement komen of traumatische ervaringen achter de rug hebben. ‘Die veilige thuishaven moet je echt creëren.’

Lerend vrijwilligerswerk

Van den Enden benadrukt ook het belang van lerend vrijwilligerswerk. Dat is een aspect dat voortvloeit uit het vijfde werkzame element van de PiëzoMethodiek, dat het een ontwikkelingsgerichte interventie is. ‘Het is niet zomaar een kwestie van vrijwilligers bij elkaar zetten. Het moet lerend ingericht worden. Er moet iemand naast je staan die je bij de hand neemt. Iemand die aangeeft wat er allemaal bij komt kijken bij het vrijwilligerswerk dat je gaat doen. Hoe reilt en zeilt het allemaal in Nederland? Wat wil je hier eigenlijk leren en welke werkzaamheden passen daarbij.’

 

Werkzame elementen

  • Het PiëzoCentrum als veilige thuishaven. Deelnemers die ontwrichtende gebeurtenissen hebben meegemaakt, ervaren in het PiëzoCentrum en bij hun individuele begeleiders veiligheid, gastvrijheid en zorg voor elkaar.
  • Integrale begeleiding. Deelnemers die kampen met meerdere problemen krijgen beter grip op de thuissituatie en worden meer maatschappelijk zelfredzaam.
  • Mens- en talentgerichte interventie. Deelnemers die slecht zicht hebben op de eigen mogelijkheden, krijgen binnen de PiëzoMethodiek beter zicht op wat ze zelf willen en kunnen en op de mogelijkheden die er binnen de (Nederlandse) samenleving zijn.
  • Netwerkinterventie. Deelnemers die beperkte sociale netwerken hebben maken in het PiëzoCentrum contact met de andere deelnemers, vrijwilligers en professionals.
  • Ontwikkelingsgerichte interventie. Deelnemers die beperkte werkervaring en/of werknemersvaardigheden hebben, of werkervaring die in de nieuwe situatie van beperkte betekenis is, krijgen de kans om met uiteenlopende activiteiten vanuit een ontwikkelingsgericht perspectief aan de slag te gaan.
  • Nederlandstalige omgeving. Deelnemers die laaggeletterd zijn en/of de Nederlandse taal onvoldoende beheersen, komen in het PiëzoCentrum in een (Nederlands)talige omgeving terecht voor educatieve activiteiten en lerend vrijwilligerswerk waarin de Nederlandse taal actief wordt toegepast.

Meer informatie?Neem contact op met:

Marijke Booijink

icon_chevron Stuur een e-mail
icon_chevron 030-7892123
Afbeelding