De Staat van het Onderwijs: stagediscriminatie blijft een probleem

Stagediscriminatie van mbo-studenten met een migratieachtergrond is een hardnekkig probleem. Maar huidige aanpakken tegen stagediscriminatie richten zich vaker op het omgaan met stagediscriminatie dan op het voorkomen ervan. In recent KIS-onderzoek besteedden we daarom aandacht aan manieren om de kans dat een student gediscrimineerd wordt bij het zoeken naar een stage, flink te verkleinen.

Al eerder deed KIS uitgebreid onderzoek naar werkzame mechanismen in het aanpakken van stagediscriminatie. De mechanismen zijn: (1) elkaar leren kennen om vooroordelen te verminderen, (2) objectief werven en selecteren, (3) het gesprek aangaan als omstander, (4) sociale normen en verantwoording afleggen en (5) bewustwording. Bij alle mechanismen geven we een algemene beschrijving, mogelijke toepassing op de stagemarkt en randvoorwaarden op basis van literatuur.

Uit het rapport ‘De Staat van het Onderwijs’

In De Staat van het Onderwijs is het volgende te lezen over stagediscriminatie:

Stagediscriminatie blijft een probleem

Stages zijn een belangrijk onderdeel van opleidingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Daarom is het belangrijk dat iedere student gelijke kansen heeft op het vinden van een stage. Toch blijkt dat studenten, met name tijdens het zoeken naar een stage, ongelijke kansen ervaren (Van Rooijen & De Winter-Koçak, 2018). Studenten met een migratieachtergrond moeten meer sollicitatiebrieven schrijven en langer zoeken om een stageplek te vinden dan studenten zonder migratieachtergrond. Ook uit onderzoek in de gemeente Utrecht blijkt dat er sprake is van discriminatie van studenten met een migratieachtergrond (Andriessen, Van Rooijen, Day, Van den Berg, Mienis & Verweij, 2021). De sector zorg en welzijn vormt hierop een uitzondering.

Daarnaast wordt ook op andere persoonskenmerken gediscrimineerd. Mogelijk komt dit deels doordat mensen geneigd zijn om gelijkgestemden om zich heen te verzamelen. Driekwart van de studenten bespreekt ervaringen met discriminatie niet met hun opleiding. Voornamelijk omdat ze het idee hebben dat er weinig mee wordt gedaan en studenten niet weten hoe de opleiding het op zou kunnen lossen. Ook bij het Meldpunt Stagediscriminatie komt jaarlijks een beperkt aantal meldingen binnen. In 2020 kwamen er 39 meldingen binnen, ten opzichte van 47 meldingen in het schooljaar 2019/2020.

Het is zorgelijk dat studenten geen meldingen doen van stagediscriminatie, op school of bij het meldpunt, terwijl wel blijkt dat stagediscriminatie een probleem is. Besturen en opleidingen moeten hierin hun rol pakken en ervoor zorgen dat studenten het wel delen als zij te maken hebben gehad met stagediscriminatie, zodat samen kan worden onderzocht hoe dit voorkomen kan worden. Een voorbeeld is het instellen van studentenloketten op scholen, waar studenten terechtkunnen met problemen zoals stagediscriminatie (JOB, 2020).
Daarnaast bieden de 5 werkzame mechanismen die arbeidsmarktdiscriminatie verminderen – elkaar leren kennen, objectief werven en selecteren, het gesprek aangaan als omstander, sociale normen en verantwoording afleggen en bewustwording – wellicht ook handvatten om stagediscriminatie aan te pakken (Felten, Van Rooijen, Reches, & Broekroelofs, 2021).