Deining in de Hilversumse omroepvijver

‘Weet je, een derde van de organisatie ontvangt je met open armen, een derde is neutraal, en de rest vindt het spannend en vraagt zich af waarom een manager Diversiteit & Inclusie eigenlijk nodig is’, begint Sahar Noor, voorheen senior-onderzoeker bij Movisie en KIS. De kunst is volgens haar om – ondanks die verschillende sentimenten – een open gesprek op gang te brengen. Niet eenvoudig, wél nodig.

Veel D&I-managers richten zich volgens haar meteen op het werving & selectieproces, maar Noor kiest ervoor om eerst ‘zaadjes in de organisatie te planten’. ‘Het gaat toch om die bewustwording. Wat is het gevaar van stereotypering in de media? Waarom is inclusief taalgebruik bijvoorbeeld belangrijk? We hebben bij de omroep veel voorlopers maar ook mensen die dit allemaal lastig vinden. Dat ongemak mag er natuurlijk zijn, maar daar moeten we het wel met elkaar over hebben. Tijden veranderen nu eenmaal.’

Update

Het was een spannende overstap: van de wereld van onderzoek –  naar de omroepwereld in Hilversum, beaamt Noor. ‘Maar in de kernwaarden van BNNVARA – open, rechtvaardig en gelijkwaardig – kan ik me helemaal vinden. En ik vind het een hele mooie kans om de kennis uit het onderzoek van KIS en Movisie te vertalen naar de praktijk. En dat doe ik nu dagelijks, ik evalueer en stuur voortdurend bij. Dat is toch die onderzoeker in mij. Doen we wel de juiste dingen? Wat is het effect?’

De noodzaak en urgentie voor een inclusievere en diverse programmering wordt bij steeds meer omroepen gevoeld

Na haar aanstelling begon ze met een maandelijkse D&I update. ‘In die eerste heb ik mezelf voorgesteld en gezegd: Wat kan ik voor je doen?’ Die open deur heeft haar geholpen. Mensen weten haar te vinden. ‘De ene keer spar ik met programmamakers, de andere keer zit ik met stagebegeleiders van hogescholen om tafel, maar ik geef ook sessies over inclusief taalgebruik, over inclusief werven en selecteren. Ook de afdeling publiekswerving nodigt nu actief mensen van zelforganisaties uit bij programma’s. Het gaat om dit soort stapjes.’ Ze heeft inmiddels een jaarplan voor de interne organisatie als de content gemaakt. ‘Dat moet in mijn ogen hand in hand gaan.’

Check

Trots is ze op de Diversiteit & Inclusief Checklist voor content die ze onlangs heeft gelanceerd. ‘Allerlei thema’s komen hierin aan bod – van gastenselectie, taalgebruik, Randstad vs. provincie, tot stereotyperingen, aandacht voor diversiteit binnen groepen, voor intersectionaliteit, voor genderdiversiteit.’

Sahar Noor

Meerdere mediamakers gaan nu de komende tijd met deze checklist werken. ‘En daarna kijken we wat voor effect dit op het programma heeft gehad.’

Ook heeft ze inmiddels externe financiering gevonden om mensen ‘met afstand tot de arbeidsmarkt’ een kans binnen de omroep te bieden. ‘Dat zijn toch wel onze succesjes.’

Doelgroep

De noodzaak en urgentie voor een inclusievere en diverse programmering wordt bij steeds meer omroepen gevoeld, ziet de voormalige onderzoeker, die ook regelmatig contact heeft met D&I-collega’s bij andere omroepen.

Scheidend NPO-voorzitter Shula Rijxman, die in januari wordt opgevolgd door Frederieke Leeflang, stelde in oktober nog dat de publieke omroep diverser moet worden en zij kondigde aan dat de NPO vanaf 2023 met streefdoelen gaat werken. Bij beeldbepalende programma’s moet minimaal 15 procent van de mensen een biculturele achtergrond hebben. Noor: ‘Dit soort streefdoelen kunnen omroepen zeker een juist zetje geven.’

Voor sommige mensen ben ik misschien kiezel in hun schoen, voor anderen de steen in de vijver die voor deining zorgt

Bij BNNVARA krijgt zij in ieder geval veel ruimte en mandaat om het D&I-beleid vorm te geven. ‘De omroep wil zelf een betere afspiegeling zijn van de samenleving en ook echt een aanjager op dit vlak.’ Dat verwacht het publiek ook van BNNVARA, weet ze. ‘We hebben een heel sterk merk, jong, innovatief. En we richten ons op drie groepen: praktisch opgeleide mensen, mensen met een migratieachtergrond én jongeren. Dan hebben we het in totaal, met overlap, over acht miljoen mensen. Dat is ambitieus.’

Ambities

En dat past wel bij de nieuwe D&I-manager die vol plannen zit. ‘Ik ben zelf soms ook het slachtoffer van mijn eigen ambities. Maar ik vind dit nu eenmaal echt belangrijk. Voor sommige mensen ben ik misschien kiezel in hun schoen, voor anderen de steen in de vijver die voor deining zorgt.’

Nog een tip voor haar oude werkgever. ‘Bij Movisie wordt veel nagedacht over impact, maar begin met een detacheringsysteem. Zet Movisianen bij de politie, in het onderwijs, bij ministeries neer. Zij kunnen echt wetenschappelijke inzichten direct vertalen naar de praktijk. Dat doe ik nu dagelijks en zo maken we golven.’