Diversiteit in sportclubs: 'Je moet een klimaat creëren waarin iedereen zich thuis voelt'

Ten tijde van de uitspraken van Johan Derksen was Kennisplatform Inclusief Samenleven toevalligerwijs druk bezig met het afronden van een verkennend onderzoek naar toenemende diversiteit in sportverenigingen. Hoe gaan de clubs om met diversiteit? Tegen welke knelpunten lopen ze aan? Hoe zouden ze hierbij ondersteund kunnen worden?

'Waar het om gaat', stelt Akanni, 'is dat je als verenging een omgeving creëert waarbinnen iedereen zich prettig en thuis voelt. Als de club leuk is, gaan mensen zich vanzelf inzetten voor de club. De instelling die nu nog veel te vaak wordt ingekomen is: binnen de club mag je alles doen, maar wel op de manier waarop dat al jaren wordt gedaan. Dat werkt niet. Als club moet je je durven af te vragen: wat voor vereniging zijn we? Waar staan we voor en wat voor vereniging willen we zijn?'

Wel of geen bardienst

Uit het onderzoek komt onder andere naar voren dat Nederlanders met een migrantenachtergrond ondervertegenwoordigd zijn in besturen, commissies en vrijwilligerstaken. Volgens Akanni willen sporters vaak wel graag betrokken zijn bij de club, maar stuiten vaak op drempels. 'Een voorbeeld is dat islamitische leden liever geen bardienst willen draaien, omdat zij geen alcohol willen schenken. Het percentage mensen die geen bardienst wil draaien, daalt daarmee aanzienlijk. Een oplossing voor deze leden zou bijvoorbeeld kunnen zijn om ’s ochtends bardiensten te draaien, dan wordt er namelijk geen alcohol geschonken. Het moet ook niet helemaal de andere kant op, zoals helemaal geen alcohol meer schenken, maar als club zou je op zoek moeten gaan naar dit soort middenwegen.'

Sociaaleconomische status

Volgens de voetballer is het mooi als leden met een niet-westerse herkomst zich actief inzetten als vrijwilliger. Maar, zegt hij, om oog en begrip voor culturele en religieuze verschillen écht in de vereniging te verankeren, is er diversiteit in het bestuur nodig. 'Individuele vrijwilligers komen en gaan, meebesturen is uiteindelijk meebeslissen.' Uit de verkenning blijkt dat huidige bestuursleden vaak binnen hun eigen netwerk en kennissen op zoek gaan naar nieuwe leden, iets wat de etnische diversiteit niet altijd ten goede komt. Akanni: 'Ik vind dit een logisch verschijnsel. Daarnaast zorgt een “gemixt” bestuur ook voor meer inspanning. Je komt minder snel op één lijn te staan.' Daarnaast  speelt onwetendheid van leden met een migrantenachtergrond volgens Akanni een rol. 'Ze weten niet dat leden een bestuurslid kunnen kiezen, net als ze niet weten welke vormen van vrijwilligerswerk er zijn. Ze krijgen dat niet van huis uit mee. Toch denk ik niet dat het met etniciteit te maken heeft, maar meer met sociaaleconomische status.'

Voetballer, vrijwilliger, cultuurcoördinator, bestuurslid. Zelf heeft hij ook een migrantenachtergrond, maar waarom is Akanni wel zo actief binnen de vereniging? 'Ik voetbal al jaren bij PVC, als klein jochie al. En tja, hoe zal ik het zeggen. Ik houd van mensen. Een vereniging is een ideale plek om van mensen te houden. Ik breng ook graag mensen met elkaar in contact in de hoop dat daar iets moois uitkomt. De jeugd met de ouderen, autochtoon en allochtoon, laagopgeleid en hoogopgeleid.'

'Afkomst maakt helemaal niks uit. Als jonge jongens niet goed begeleid worden, gaat het mis'

Hij ziet ook dat veel ouders met een migrantenachtergrond het druk hebben met hun hoofd boven water houden, waardoor ze geen tijd hebben om te participeren binnen de vereniging. 'Ik ken vaders die veel moeten werken in het weekend of ’s avonds. Dat zijn toch de tijden waarin gespeeld en getraind wordt. Moeders die in die tijdens de trainingen nog even snel wat schoonmaakklusjes doen als bijbaantje.' Toch denkt hij dat het een meerwaarde kan hebben om meer betrokken leden met een migrantenachtergrond te hebben. 'Al is het alleen maar voor zichzelf. Ze kunnen zo ook hun netwerk verbreden, leren nieuwe mensen kennen. Zo heeft moeders straks nog meer schoonmaakklusjes.'

Praten

Oh, en dan was er nog de kwestie Derksen. 'Wat wil Derksen nou zeggen? Dat Marokkanen voor problemen zorgen? Of dat als er veel Marokkanen bij elkaar komen, ze voor problemen zouden zorgen? Onzin. Het heeft te maken met de leiding, de begeleiding. Afkomst maakt helemaal niks uit, als jonge jongens niet goed begeleid worden, gaat het mis.' Desondanks vind Akanni het goed dat zulke dingen bespreekbaar worden gemaakt. Zelf heeft hij dit onderwerp ook binnen de vereniging besproken. 'Ik ben het totaal niet eens met de manier waarop Derksen dit heeft gedaan, maar het is veel gevaarlijker om je ogen te sluiten voor eventuele problemen.'