Goed voorbeeld integratiebeleid: gemeente Peel en Maas

De Limburgse gemeente Peel en Maas huisvest een relatief grote populatie van Poolse (arbeids)migranten. Op januari 2015 stonden in totaal 1.025 migranten uit Midden-, Oost-, en Zuid-Europa ingeschreven bij de gemeente, waarvan 89 procent afkomstig is uit Polen. Uit eerder onderzoek bleek dat een groot deel van de in Limburg werkende EU-migranten actief te zijn in de landbouw, bosbouw en visserij. Daarnaast werken veel migranten in de industrie, vervoer en opslag.

Bevolkingskrimp

Voor Peel en Maas komen deze extra arbeidskrachten heel goed uit. De komende tijd krijgt de gemeente namelijk te maken met een bevolkingskrimp. De EU-arbeidsmigranten zorgen er niet alleen voor dat de economische bedrijvigheid en werkgelegenheid in stand worden gehouden en kunnen worden uitgebreid, maar zij versterken ook de kwaliteit van de beroepsbevolking. De inwonende migranten blijken vaak goed geschoold te zijn, zij gaan de voorziene bevolkingskrimp tegen en dempen de tendens van vergrijzing. Voor de gemeente is het dus zeer aantrekkelijk en van belang om te zorgen dat EU-migranten die in de gemeente willen wonen en werken zo goed mogelijk gefaciliteerd worden en actief worden ondersteund.

Binnen dit kader neemt Peel en Maas zitting in het samenwerkingsverband ‘Het belang van arbeidsmigranten’. Zij werkt binnen dit verband samen met de gemeenten Horst aan de Maas, Leudal, Venray, Venlo en achttien partnerorganisaties, waaronder een woningcorporatie, welzijnsorganisaties en uitzendbureaus. Het samenwerkingsverband zet zich in voor de huisvesting, integratie en participatie van arbeidsmigranten. Hierbij is elke gemeente voorzitter van één specifieke taak of thema, Peel en Maas is hoofdverantwoordelijk voor zaken die spelen op het sociaal maatschappelijke vlak. De meerwaarde van een dergelijke aanpak zit volgens Peel en Maas in het feit dat niet iedere gemeente het wiel uit hoeft te vinden en dat er met een gedeelde visie het thema arbeidsmigratie behapbaar wordt gemaakt voor kleinere gemeenten.

Sociaal contact

Peel en Maas zet zich vooral in op het verspreiden van kennis onder recente EU-migranten, het verbeteren van de Nederlandse taalbeheersing en het toegankelijk maken van algemene voorzieningen, zoals gezondheidszorg, onderwijs, sport en cultuur. Ook het bevorderen van de sociale contacten tussen Poolse migranten en Nederlandse inwoners staat centraal binnen de projecten en activiteiten van de gemeente. Binnen dit kader zijn er verschillende projecten activiteiten uitgevoerd of lopen nog steeds.

Een voorbeeld is het Kumpelproject. Poolse inwoners die langere tijd in Nederland willen wonen en werken worden gekoppeld aan een Nederlandse vrijwilliger. De kumpels (maatjes) ondernemen minimaal één keer per twee weken een leuke activiteit. De bedoeling is dat de Nederlandse woordenschat van de Poolse deelnemer vergroot wordt en hij of zij meer in contact komt te staan met de buurt. 'Als de formele match na een half jaar stopt, houden veel kumpels toch contact met elkaar. Er ontstaan dus langdurige sociale contacten', licht een beleidsmedewerker toe.

Advies van migranten zelf

Een initiatief van het samenwerkingsverband is het opzetten van een regionale adviesgroep. Deze adviesgroep, bestaande uit arbeidsmigranten, functioneert als sparringpartner voor de onderwerpen waar de gemeenten mee aan de slag willen. 'De adviesgroep fungeert echt als klankbord waar we onze ideeën kunnen toetsen. Hiermee kun je al veel dingen beter maken, voordat je ‘live’ gaat met een project', stelt de gemeente. 'Feedback vanuit EU-migranten zelf is binnen de regionale samenwerking heel nuttig geweest om beleid te laten aansluiten op de behoeften van de doelgroep en het bereik van de activiteiten te vergroten.' Ook de voorzitter van de adviesgroep is te spreken over de samenwerking met de gemeente: 'Het is goed dat ook de mening van migranten zelf wordt gevraagd. We hebben echt inbreng, er wordt naar ons geluisterd. Ook worden we door de gemeente gevraagd als tolk bij bijeenkomsten. Dat is belangrijk, omdat op deze manier meer arbeidsmigranten worden bereikt. Je verlaagt de drempel.'