'Het zoeken naar verbinding en wederzijdse herkenning is onmiskenbaar Surinaams'

Sinds wanneer ben je in Nederland?
'Ik ben in 1960 in Suriname geboren en in 1968 naar Nederland gekomen. Mijn ouders waren in 1965 al hierheen gegaan en in die tussentijd heeft mijn tante in Suriname voor mij gezorgd. Helaas is ze negen jaar geleden overleden, maar ze was en is voor al haar neven en nichten, maar voor mij in het bijzonder, een sterk moreel kompas.'

Hoe ben je ondernemer geworden en waarom?
'Omdat ik merkte dat mijn kracht bij ‘mensenwerk’ lag, wilde ik graag trainer/begeleider worden. Ik volgde diverse opleidingen op het gebied van coaching en ben gestart met mijn bedrijf Held Consulting. Verder denk ik erover een stichting op te zetten om gevangenen die terug gaan naar de maatschappij een stuk begeleiding te kunnen geven. Om te zorgen dat de knop al om is voordat ze vrij komen, pleit ik voor nazorg ín de gevangenis. Ik wil een brug slaan tussen gedetineerden en het bestuur of de directie van instanties of bedrijven.'

Foto: Karin Huijzendveld, KH Fotografie

Ben je problemen tegengekomen toen je ondernemer werd?
'In het begin had ik de neiging om op te kijken tegen managers en directeuren, maar kwam tot de ontdekking dat zij ook gewone stervelingen zijn. Verder probeer ik niet te gevoelig te zijn voor hiërarchie. Ik luister nog meer naar mijn gevoel dan toen ik nog geen ondernemer was. Als iets niet lukt of er zit iets tegen, dan kijk ik altijd terug wat ik anders had kunnen doen. Het leuke van ondernemen is ook het ‘ont-moeten’, zowel letterlijk zoals het hier staat, maar ook het ontmoeten van mensen in het algemeen. Sinds ik ondernemer ben, kan ik veel meer mijzelf zijn en ben ik veel gelukkiger. Wat ik doe, voelt niet als werken, ik geniet en leer iedere dag weer.'

'Als je nu echt een opvallend verschil wilt horen: Nederlanders hebben de klok en Surinamers alle tijd'

Wat zijn de verschillen tussen het ondernemen in Nederland en Suriname?
'Nederlanders komen sneller ter zake. Als Surinamers in gesprek gaan met elkaar gaan, willen ze eerst de ander leren kennen. “Zo, dus jij bent er een van Jansen. Zeg ben jij soms die Jansen van Piet Jansen, de neef van Kees Jansen, die daar en daar woont?” Zoals Jörgen Raymann doet met Tante Es: “Vertel eens, wie is je vader, wie is je moeder?” Verder heb ik het idee, dat Nederlanders minder gevoelig zijn voor hiërarchie. In Suriname ben je de baas als je een onderneming hebt. Je wordt eerder met ‘meneer’ aangesproken. Nederlanders laten niet altijd het achterste van hun tong zien en staan sneller met hun oordeel klaar. Voor mijn gevoel heeft dat ook deels te maken met de invloed die de media hebben. En als je nu echt een opvallend verschil wilt horen: Nederlanders hebben de klok en Surinamers alle tijd.'

Wat vind je typisch Nederlands als het gaat om zaken doen en ondernemen?
'Nederlanders hebben het altijd druk, zelfs als het even wat minder gaat. Als je aan een Nederlander vraagt hoe het gaat, is het antwoord altijd “druk,druk, druk” want dan wek je de indruk dat het goed met je gaat. In Suriname gaat het goed met je als je kunt zeggen: “Het gaat goed, rustig, relaxed man”.

Verder geldt hier: afspraak is afspraak. Als je in Suriname een afspraak maakt, kan het zijn dat er van alles tussen is gekomen. Ik heb het in Suriname meegemaakt, dat de persoon die ik zou ontmoeten per ongeluk een dubbele afspraak had. Hoewel wij elkaar niet kenden, zei hij: “Ga mee naar mijn afspraak, dan gaan we daarna samen eten." In Nederland loopt het veel meer volgens plan. Hoewel ik het prettig vind dat er ruimte blijft voor spontane dingen tussendoor, heb ik persoonlijk ervaren hoe goed alles in Nederland geregeld is. Mijn moeder in Suriname werd ernstig ziek en moest naar Nederland overgebracht worden. Ik heb me er toen over verbaasd hoe goed het allemaal geregeld werd en hoe goed wij werden opgevangen. We hebben het echt goed voor elkaar in Nederland, des te jammer is het dat er zoveel gezeurd wordt. Al die zeurpieten moeten gewoon eens een kijkje gaan nemen in een ander land, dan besef je pas hoe goed alles hier geregeld is! Ik blijf het zeggen: Nederland is het land van de mogelijkheden, alles kan!'

Wat heb je meegenomen in je ondernemerschap vanuit de Surinaamse en de Nederlandse cultuur?
'Het zoeken naar verbinding en wederzijdse herkenning is onmiskenbaar Surinaams. Ik heb gemerkt dat ik het vaak prettig vind om meteen to the point  te komen, zonder al te veel omhaal: dat is volgens mij typisch Nederlands.'

Noem de geheimen van je succes?
'Ik blijf bij mezelf en doe wat ik leuk vind. Ik weet dat ik een rol speel in het leven van anderen, ik ga naast hen staan, nooit voor hen. Ik sla mezelf niet op de borst, wel op de tamtam [zie foto]. Ik doe veel op gevoel, maar wel met een behoorlijke dosis gezond verstand. Verder is ‘echtheid’ voor mij heel belangrijk: vanuit de echtheid verbinding zoeken met elkaar, daar draait het voor mij om.'

Dit artikel is een verkorte versie van het interview dat is verschenen in het boek Tutti frutti: het succes van kleurrijk en ondernemend Nederland van Saskia Maarse. Het boek is te koop via Boektuttifrutti.nl.