‘Hoe meer discriminatie, hoe lager de zelfwaardering van jongeren’

In haar scriptie Tussen twee identiteiten heeft zij gekeken in hoeverre er een verband is tussen de mate waarin jongeren met een niet-westerse herkomst discriminatie ervaren, hun identiteitsbeleving en de copingstijlen die zij hanteren. Aan de hand van enquêtes hebben 71 jongeren van niet-westerse herkomst en in de leeftijd tussen 18 en 30 jaar, aangegeven hoe zij hun identiteit beleven, in hoeverre zij discriminatie ervaren en hoe zij hier mee omgaan.

Niet weerbaar

'Een lage zelfwaardering kan leiden tot een vermijdende, teruggetrokken en passieve houding'

Allereerst komt naar voren dat hoe meer discriminatie de jongeren ervaren (zoals ongelijkwaardige behandeling, bedreiging, weigeren van toegang, afwijzing sollicitatie etc.), hoe lager de zelfwaardering, en hoe lager het gevoel van maatschappelijke verbondenheid met Nederland. Hendriks legt uit wat de consequentie van een lage zelfwaardering kan zijn: ‘Zelfwaardering is van invloed op de manier waarop iemand omgaat met een probleem of situatie. Een lage zelfwaardering kan leiden tot een vermijdende, afwachtende, teruggetrokken en passieve houding, wat in de meeste gevallen niet bijdraagt aan de weerbaarheid van jongeren. Het liefst zien we dat deze jongeren een constructieve identiteit ontwikkelen. Dat wil zeggen, dat je vrede hebt met wie je bent, dat je een evenwicht ervaart tussen jouw goede kanten en de beperkingen die je ervaart of hebt.’

Ook is gebleken dat hoe lager de zelfwaardering van de jongeren is, hoe meer zij een vermijdende copingstrategie hanteren. Vermijdende copingstrategieën houden in dat mensen de confrontatie niet aangaan, maar zich psychologisch, sociaal of fysiek terugtrekken binnen relaties en situaties. Dit kan in sommige gevallen ook leiden tot isolatie waarbij er zo min mogelijk contact wordt gemaakt met de samenleving.

Leeftijd

Als laatste komt naar voren dat hoe hoger de leeftijd van de jongeren is, des te meer discriminatie er wordt ervaren. Hendriks geeft diverse verklaringen daarvoor: ‘Het kan zijn dat dit te maken heeft met meer bewustwording naarmate de jongeren ouder worden en het feit dat de adolescentie een fase is waarin jongeren en (jong)volwassenen kwetsbaar kunnen zijn en hun identiteit vormgeven. Ook is het mogelijk dat zij meer situaties hebben meegemaakt waarin zij zich gediscrimineerd voelden, gezien hun leeftijd en levenservaring.’

Vergroot bewustwording

In de afstudeerscriptie wordt aanbevolen om  bewustwording van de jongeren te vergroten op het gebied van zelfwaardering, ervaren discriminatie en coping. Deze aspecten vormen de hoofdingrediënten van de weerbaarheidstraining van het project This is me! van Kennisplatform Inclusief Samenleven. Binnen deze training worden jongeren aan de hand van diverse werkvormen en tools ondersteund om te leren omgaan met negatieve gevoelens. De belangrijkste thema's daarbij zijn vragen die zij hebben over religie, afkomst en identiteit in de context van de Nederlandse samenleving en vooral hoe om te gaan met ervaren discriminatie en uitsluiting. Het afgelopen jaar zijn er diverse jongeren uit verschillende steden, waaronder Nijmegen en Amsterdam, getraind. Deze jongeren trainen nu zelf ook weer andere jongeren. De trainers bieden kennis en concrete tips aan jongeren hoe ze in verschillende situaties kunnen omgaan met discriminatie.Op deze manier levert deze training een bijdrage aan het verminderen van de kloof die jongeren van niet-westerse herkomst kunnen ervaren.

Meer informatie over deze training? Neem contact op met Sahar Noor via S.Noor@movisie.nl.