Holocaust Herdenking: zorgen over complottheorieën die antisemitisme voeden
Op zondag 29 januari vond bij het Spiegelmonument ‘Nooit Meer Auschwitz’ in het Amsterdamse Wertheimpark, de jaarlijkse Nationale Holocaust Herdenking plaats. De bijeenkomst werd – voor het eerst sinds de corona pandemie – weer live bijgewoond door honderden belangstellenden, onder wie overlevenden en nabestaanden van de Holocaust.
De herdenking begon met een stille tocht van het stadhuis naar het Wertheimpark. Jacques Grishaver, voorzitter van het Nederlands Auschwitz Comité sprak de aanwezigen toe en zei dat hij somber was omdat er sprake is van toenemende intolerantie en Jodenhaat in de samenleving. Burgemeester Femke Halsema van Amsterdam vindt het toenemende antisemitisme een zorgelijke ontwikkeling: 'Antisemitisme in de lelijkste vorm steekt de kop op. Met complottheorieën bedoeld om dat te voeden.'
Struikelstenen
Burgemeester gaat binnenkort met een groep jonge Amsterdammers naar Auschwitz. Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam deed in het verleden hetzelfde maar ging dan naar doorgangskamp Westerbork Herinneringscentrum - Kamp Westerbork. Halsema: 'We hebben het Namenmonument, het Anne Frank Museum, duizenden struikelstenen Struikelstenen.nl – Stichting Instandhouding Joods Erfgoed Gooi en Vechtstreek. En er komt een Nationaal Holocaust Museum. Maar het blijkt niet genoeg. De term ‘Auschwitz Nooit Meer’ wordt niet diep genoeg beleefd.'
Verplichte lessen
Voorzitter Grishaver memoreerde aan de resultaten van het recente – en ook bekritiseerde – Amerikaanse onderzoek New Study Reveals Nearly One Quarter of Dutch Millennials and Gen Z Believe the Holocaust Was a Myth or Exaggerated - Claims Conference waaruit bleek dat een kwart van de Nederlandse jeugd denkt dat de Holocaust een mythe is. En dat 20 procent van de jeugd niet weet wie Anne Frank is en waar zij voor staat.
Het Nationaal Auschwitz Comité zal daarom gaan pleiten over het verplicht opnemen van lessen over de Holocaust, zo liet hij weten. Ook sprak hij ferme taal over de racistische uiting op de Erasmusbrug tijdens oud en nieuw. 'Ik ben hier enorm van geschrokken en veroordeel dit in de sterkste bewoordingen', aldus Grishaver in zijn toespraak, waarin hij ook zijn zorgen uitsprak over de ondermijning door de opkomende complottheorieën. 'Nederland is een prachtig land, waar iedereen mag zijn wie die is. Dat is een groot goed. Maar er zijn ook duistere krachten enkel uit op ondermijning en het creëren van chaos. Het zijn diezelfde die zich verbinden met schunnige complottheorieën.'
KIS Kennis
KIS heeft kennis ontwikkeld om complottheorieën te ontmaskeren en antisemitisme en andere vormen van racisme en discriminatie tegen te gaan:
- Hoe dragen lessen over de Holocaust bij aan preventie van antisemitisme? | KIS
- Stories That Move - Anne Frank Stichting | KIS
- ‘We kunnen het ons niet veroorloven achterover te leunen’ | KIS
- Zo pak je discriminatie aan in de klas | KIS
- Antisemitische en antimoslimracistische complottheorieën: hoe voorkom je ze? | KIS
- Antisemitische en antimoslimracistische complottheorieën herkennen en verminderen | KIS
Holocaust Memorial Day
Op 27 januari 1945 werd concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz in Polen bevrijd door het Russische Rode Leger. In 2005 riep Kofi Annan, toenmalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties, die dag uit tot Holocaust Memorial Day. Wereldwijd worden de slachtoffers herdacht van de Holocaust en andere genocides. Auschwitz is uitgegroeid tot universeel symbool voor de massavernietiging van onschuldige burgers. Rondom deze dag worden in Nederland door veel organisaties activiteiten gedaan. Deze worden afgesloten op de laatste zondag van januari met de Nationale Holocaust Herdenking.