Ishrad had 21.000 euro schuld: 'Het is een soort drijfzand waarin je wegzakt'

Relatief veel jongeren met een migratieachtergrond groeien op in armoede, krijgen weinig financiële opvoeding en kampen daardoor met schulden. Zo ook Irshad (28) uit Den Haag. Hij is een van de deelnemers van de nieuwe KIS-training Voorbij status: armoede is geen schande, die dit najaar van start gaat. De training is bedoeld voor jonge voorlichters binnen migrantengemeenschappen.

Artikel
Jeugd en opvoeding

Op het toppunt was zijn schuld 21.000 euro. ‘Daarna ben ik gestopt met tellen’, vertelt Irshad eerlijk. Hij was negentien jaar toen de problemen begonnen. Zijn relatie liep fout, de telefoonkosten liepen op. Hij had geen werk, hij kon de huur niet meer betalen en de depressie sloeg toe. ‘Ineens kan het heel snel gaan, het is een soort drijfzand waarin je wegzakt. Ik maakte mijn post niet meer open. Dook weg wanneer de deurbel ging, bang voor een deurwaarder.’ Hij schudt zijn hoofd. Glimlachend: ‘Ik las laatst dat mensen met veel schulden zoveel stress hebben dat hun prefrontale cortex niet goed werkt. Dat herken ik wel. Ik heb zoveel vreemde beslissingen genomen in die tijd.’

Ineens kan het snel gaan. Het is een soort drijfzand waarin je wegzakt

Voor de buitenwereld leek er niets aan de hand. Niemand wist dat Irshad in de problemen zat. Hij had zijn opleiding juridische dienstverlening aan het mbo afgerond en zag er altijd netjes uit, met een vrolijke lach op zijn gezicht. ‘Niemand wist hoe hoog mijn schulden waren, zelfs mijn moeder niet. Ik speelde altijd mooi weer.’ Irshad herinnert zich nog dat het gas, water en licht waren afgesloten en hij ’s avonds naar Kijkduin ging om flessen met water te vullen zodat hij zich thuis kon wassen. Die periode ligt achter hem. Met hulp van het Haagse Jongeren Perspectief Fonds is hij uit de schulden gekomen. ‘Dat project, met intensieve coaching, heeft me gered’, zegt Irshad. ‘Ik woon nu in een studio en ben weer gaan studeren. Sociaal werk. Ik heb weer rust.’

Scheiding

Naast zijn studie is Irshad actief bij Stichting Vobis (voorheen Hindustani), waar hij voorzitter is en het project Armoede en schulden leidt. Het verhaal van Irshad staat namelijk niet op zichzelf. Alleen al in Den Haag hebben ongeveer 18.000 jongeren een schuld van gemiddeld 11.000 euro. Ook Stichting Vobis hoort steeds vaker verhalen van Surinaams-Hindoestaanse jongeren met hoge schulden. Het hebben van schulden is vaak een van de reden dat een huwelijk uitloopt op een scheiding. Irshad: ‘Dan komen partners er na het huwelijk pas achter dat hun man of vrouw grote schulden heeft.’

Soerin Narain, directeur van Stichting Vobis, besprak zijn zorgen met Sahar Noor, onderzoeker en trainer bij Movisie. Noor verdiepte zich in de materie. De cijfers zijn veelzeggend; het risico dat kinderen met een migratieachtergrond opgroeien in armoede is relatief groot. Volgens de studie Armoede in Kaart (SCP, 2016) nam de armoede onder migranten tussen 2007 en 2014 toe. Van de kinderen uit gezinnen met een niet-westerse achtergrond verkeerde 28 procent in armoede.

Kinderen met een migratieachtergrond groeiden in 2015 zes keer zo vaak op in armoede als hun autochtone leeftijdsgenoten

Uit de KIS-publicatie Feiten en cijfers: kinderen met een migratieachtergrond waarin de cijfers van het Databoek Kinderen in Tel zijn uitgesplist naar kinderen met een migratieachtergrond, blijkt dat de tweedeling in de samenleving blijft groeien. Van de minderjarige kinderen met een migratieachtergrond groeit in Nederland in 2015 achttien procent op in armoede. Dat is zes keer zo veel als het aantal kinderen met een niet-migratieachtergrond dat zich in een situatie van armoede bevindt. Jongeren met een niet-westerse achtergrond groeien ten opzichte van jongeren met een Nederlandse achtergrond ook twee keer zo vaak op in een eenoudergezin. Ook dat vergroot het armoederisico.

Spiraal

‘Het zijn ernstige cijfers’, zegt Noor. ‘Zeker wanneer we denken aan de gevolgen. De jeugdwerkloosheid onder jongeren met een migratieachtergrond is met twintig procent ook veel hoger dan onder autochtone jongeren. Ouders die zelf met schulden kampen, geven zelf meestal geen financiële opvoeding aan hun kinderen. We moeten proberen om deze vicieuze cirkel, deze negatieve spiraal, te doorbreken.’ Reden te meer om een speciale training gericht op jongeren te ontwikkelen. Stichting Vobis heeft focusgroepen georganiseerd. Noor: ‘Er kwamen zoveel verhalen los. Jongeren van dertien of veertien jaar die al met schulden zitten. Een oma die in de problemen was gekomen door haar kleinkinderen.’ Tijdens de vaak emotionele bijeenkomsten worden ook de gevolgen van schulden besproken. ‘Jongeren die de familie hebben meegesleurd en zich heel schuldig voelen. Jongeren die door hun schulden geen werk vinden.’

In veel migrantenculturen zijn armoede en schulden een groot taboe 

Ook de schaamte blijkt groot. ‘Armoede en schulden zijn een groot taboe. Niemand hangt zijn vuile was buiten. Dat hebben veel migrantenculturen met elkaar gemeen.’ Irshad kent het mechanisme goed: ‘Er zitten voordelen aan de wij-cultuur, maar ook nadelen. De buitenwereld, de gemeenschap is zo belangrijk. Er zijn bijvoorbeeld mensen die zich in de schulden steken voor de bruiloft van hun kinderen. Een bruiloft duurt drie dagen, één dag kost makkelijk tienduizend euro. Tel maar uit.’ Pas toen Irshad zelf openlijk over zijn problemen begon te praten, merkte hij dat vrienden om hem heen in dezelfde situatie zitten. ‘Ik had geen idee’, zegt hij.

Laagdrempelig

De peertraining Voorbij status: armoede is geen schande is samen met Stichting Vobis door Sahar Noor ontwikkeld. Jongeren, zoals Irshad, worden opgeleid zodat zij andere jongeren in de gemeenschap kunnen bereiken. Noor: ‘Peertrainingen zijn uitermate geschikt om een gedragsverandering teweeg te brengen bij een moeilijk te bereiken doelgroep.’ Een ervaringsdeskundige die voor de groep staat, begrijpt de verleidingen waarmee de jongeren te maken hebben als geen ander. Op een laagdrempelige manier komen zaken als uitgavenpatroon, status, armoede en schuldhulpverlening aan bod. ‘Je ziet dat mensen met schulden niet weten waar ze terecht kunnen.’
Ervaringsdeskundige en projectleider Irshad kijkt uit naar training, die in het najaar van start gaat. ‘Ik hoop dat jongeren van mijn fouten kunnen leren. Het is zo makkelijk om aan geld te komen.’

Mail voor meer informatie over de training naar: m.cadat@movisie.nl

Meer informatie?Neem contact op met:

Mellouki Cadat

icon_chevron Stuur een e-mail
icon_chevron 030-7892023
Afbeelding