KIS: koersvast met een nieuwe naam

KIS heeft vanaf nu een nieuwe naam: Kennisplatform Inclusief Samenleven. Ahmed Hamdi en Joline Verloove, beiden KIS-programmaleider, lichten toe wat de aanleiding en achtergrond van die naamsverandering is. ‘De oude naam weerspiegelt niet meer de samenleving van nu.’

Artikel
Algemeen

De afkorting van de naam van het kennisplatform is in de zeven jaar van zijn bestaan behoorlijk ingeburgerd: KIS. Die afkorting blijft en KIS blijft daarmee KIS, zegt programmaleider Ahmed Hamdi. ‘Ook de thema’s waarop we ons richten blijven dezelfde. We blijven daarmee koersvast.’ Maar de volledige naam Kennisplatform Integratie & Samenleving, waarin KIS zich tot nu toe hulde, verdwijnt. Het is een jas die niet meer past. KIS betekent vanaf nu: Kennisplatform Inclusief Samenleven.

Wederkerigheid

De term integratie die in de oude naam zat, weerspiegelt niet meer de samenleving van nu, zegt Joline Verloove. ‘Dat woord is niet meer toepasbaar voor de tweede, derde en nu al vierde generatie van mensen met een migratieachtergrond. Die zijn hier geboren en getogen, dus integreren is helemaal niet meer aan de orde. Er is geen minderheid meer die moet integreren in een meerderheid.’ En zou je al kunnen spreken van een meerderheid, zo voegt ze toe, ‘die meerderheid is helemaal geen homogene groep.’ Door decennia van migratie is Nederland een dynamische, superdiverse samenleving geworden.

Hamdi wijst daarnaast op de negatieve lading die ‘integratie’ heeft gekregen de laatste jaren. ‘De term integratie is toepasselijk voor nieuwkomers die inburgeren in de Nederlandse samenleving. Oorspronkelijk is het een neutraal begrip. Nu wordt het door een deel van de bevolking meer beleefd als: “nieuwkomers moeten zich aanpassen aan de rest.” Assimilatie.’ De wederkerigheid van het proces, het samendoen en het samenleven raakten volgens Hamdi daarmee ondergesneeuwd. En juist dat samenleven – in de nieuwe naam van KIS een werkwoord – is voor hem een cruciaal element. ‘Voor mij is dat het kernwoord.’

We staan voor de uitdaging om er samen iets van te maken in onze diverse samenleving

Collectief belang

Inclusief samenleven. Voor Verloove illustreren die woorden de wederkerigheid en de inspanningen die iedereen aangaan in de samenleving: ‘We staan voor de uitdaging om er samen iets van te maken in onze diverse samenleving. Deze gezamenlijke inzet vraagt om meer kennis over onder andere het overbruggen van verschillen, het werken aan sociale cohesie en voorkomen van polarisatie.’

Hamdi benadrukt dat collectieve belang van de samenleving. ‘Als je groepen in de samenleving op achterstand houdt of niet laat aansluiten bij de gehele samenleving, dan komt daar ellende van waar we uiteindelijk met zijn allen voor opdraaien. Die investering is essentieel. Wat we willen is diversiteit productief maken.’

Voortrekkersrol

Met de nieuwe naam wil KIS een voortrekkersrol spelen in het gesprek en het denken over de diverse Nederlandse samenleving, stellen Verloove en Hamdi eensgezind. Hamdi: ‘In de samenleving en bij minderheidsgroepen speelt deze discussie al veel langer. Van organisaties en instituties zijn we misschien een van de eersten die deze stap zetten. Misschien leidt dat tot een andere mindset bij anderen, dat ze ons voorbeeld ook gaan volgen.’

Naamsverandering

Drie KIS-collega's over de nieuwe naam

Hanneke Felten - senior onderzoeker

De samenleving is van iedereen, daar kun je niet buiten vallen

‘Het is goed dat de i van KIS vanaf nu staat voor inclusie. Integratie is een term die uitgaat van een samenleving waar je aan deelneemt of waar je buiten kunt vallen. Maar dat kan eigenlijk niet, iedereen hoort bij de samenleving, ook de mensen die zich ervan afkeren of die door de meerderheid worden weggezet. Ik las jaren geleden het boek ‘Denken in een tijd van sociale hypochondrie’ – een van theoretisch socioloog Willem Schinkel - en realiseerde mij daardoor dat het integratiediscours best vreemd is. Er wordt vaak uitgegaan van een wensbeeld van ‘de samenleving’ dat het cultureel afwijkende als ‘buiten de samenleving’ definieert. Die denkwijze vormt de voedingsbodem voor discriminatie en (institutioneel) racisme. Want nieuwkomers moeten integreren is het idee, maar hoe lang blijf je nieuwkomer in een samenleving? Hoe lang blijf je verwijzen naar die migratieachtergrond? Dit komt ook goed naar voren in het boek van Jan & Leo Lucassen – ‘Vijf eeuwen migratie’. In dit boek wordt duidelijk dat Nederland een echt migratieland is waar eeuwenlang mensen uit andere landen zich hebben gevestigd en een plek hebben gevonden. Je kunt dus eigenlijk niet spreken over Nederlanders met of zonder migratieachtergrond. In werkelijkheid heb je Nederlanders waarvan de migratieachtergrond makkelijk herleidbaar is en Nederlanders waarbij dit lastiger te herleiden is. Maar een migratieachtergrond hebben we zo’n beetje allemaal.

Met KIS gaan we ook de komende vier jaar weer aan de slag met het ontwikkelen van kennis en tools  om discriminatie en racisme aan te pakken. Ik ben blij dat discriminatie en (institutioneel) racisme een speerpunt is in het coalitie-akkoord. Er is steeds meer bekend over de mechanismen die discriminatie kunnen verminderen. We gaan ons er bij KIS hard voor maken dat deze worden ingezet in de praktijk.’

Hanneke Felten
Maaike Kismi

Siham El Moussaoui - projectmedewerker

Signalen van de werkvloer gebruiken voor ontwikkelen nieuwe kennis

‘De nieuwe naam past veel beter bij onze missie en visie. Ik ben actief voor de KIS community waarin experts en professionals zitten. En via de community hoorden we al een tijdje dat de oude naam niet meer goed viel. De term integratie past niet meer bij de realiteit. Dat soort signalen is belangrijk. Je moet met kennisplatforms als KIS altijd oppassen dat je niet te hoog over gaat. Dat je teveel vanuit een hoge toren gaat zenden. Altijd goed in de gaten houden of en hoe de boodschap landt bij de mensen die ermee aan de slag willen. Een goede naam is daarbij belangrijk. We willen met onze kennis bijdragen aan een inclusieve samenleving en dat is nu meteen duidelijk.

Over het algemeen worden de kennisproducten van KIS goed ontvangen. Maar het komt niet altijd terecht bij de juiste professionals. Daar moeten we nog aan werken. Want je wil toch dat de kennis op de goede plekken door de juiste professionals kan worden ingezet en zo voor verbeteringen zorgt waar iedereen van kan profiteren. Onze rapporten, tools en andere producten landen goed bij beleidsmakers, maar nog wat te weinig bij de wijkteams, sociaal professionals, de mensen op de werkvloer. We kunnen de vindbaarheid van onze producten nog verbeteren. En ook de signalen van de werkvloer gebruiken voor het ontwikkelen van nieuwe kennis. Dat doen we steeds beter. Het nieuwe meerjarenplan van KIS is tot stand gekomen met veel input van professionals. Daar ben ik trots op.’

siham_el_moussaoui_mg_1628_mov-5654331-1.0_0.jpg

 Mehmet Day - onderzoeker

Met de juiste woordkeuze kun je het bewustzijn vergroten

‘Ik vind de nieuwe naam van KIS een goede ontwikkeling. Met de historische lading die het woord integratie met zich meedraagt, ga je uit van voorwaardelijk burgerschap van gemeenschappen van kleur. Daarmee werp je barrières op om volwaardig mee te kunnen doen. Integratie is een term die wel van toepassing kan zijn op nieuwkomers. Ik doe voor KIS veel onderzoek naar jongeren met een migratieachtergrond. Deze jongeren zijn hier geboren en getogen, vaak al de derde of vierde generatie in Nederland. Dat zijn geen nieuwkomers, zij zijn onderdeel van én vormen mede de Nederlandse samenleving met hun ervaringen en achtergronden. Dat moet je dan ook in je taalgebruik laten zien. Tegelijkertijd laat je daarmee zien dat je je ervan bewust bent dat er ongelijkheden in de samenleving bestaan en machtsstructuren die voor bepaalde groepen gesloten blijven. Met de juiste woordkeuze kun je het bewustzijn vergroten.  Het is niet zo dat je door inclusief taalgebruik ook meteen een inclusieve samenleving krijgt, maar het gebruik van de juiste woorden is belangrijk. Al kan het best zo zijn dat over een paar jaar inclusie weer wordt vervangen door een begrip dat dan beter aansluit bij wat er dan speelt in de samenleving. Met de nieuwe invulling van de naam, laat KIS in elk geval zien dat we aansluiten bij de sociale realiteit van nu. En meer dan dat. Met de kennis die uit onze onderzoeken komt, willen we een voortrekkersrol nemen in de ontwikkeling naar een rechtvaardige en inclusieve samenleving.’

mehmet_215_0.jpg

Foto: Martijn Beekman

Meer informatie?Neem contact op met:

Ahmed Hamdi

icon_chevron Stuur een e-mail
Afbeelding

Joline Verloove

icon_chevron Stuur een e-mail
icon_chevron 030-7892239
Afbeelding