Kleurrijke sociale onderneming pakt werkloosheid aan
Zogenoemde ‘kleurrijke sociale ondernemingen’ bieden nieuwe kansen om de werkloosheid onder migranten effectief aan te pakken. Wie zijn deze sociale ondernemers en hoe kunnen ze hun potentieel ten volle benutten?
Sociale ondernemingen staan door de Participatiewet en de Wmo 2015 in de schijnwerpers. Steeds meer worden ze gezien als een nuttig vehikel om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt te laten participeren in de samenleving. Sociale ondernemingen kunnen niet alleen een rol spelen bij de nieuwe transformaties in het sociale domein, maar ze leveren ook een bijdrage aan het oplossen van urgente maatschappelijke vraagstukken. Zoals werkloosheid.
Door de aanhoudende werkloosheid in Nederland hebben verschillende groepen met een afstand tot de arbeidsmarkt extra moeite met het vinden van werk. Denk aan mensen met een beperking, jongeren en werklozen met een migrantenachtergrond. Met name de lage arbeidsparticipatie onder migranten is opvallend. Zo was in het jaar 2014 het werkloosheidspercentage onder allochtonen in de leeftijdscategorie van 15 tot 65 jaar maar liefst 15,2 procent, tegenover een percentage van ruim 7,4 procent onder autochtonen. Een verdere uitsplitsing naar westerse en niet-westerse migranten toont een nog grotere kloof: in 2014 was ruim 10 procent van de westerse allochtonen werkloos, tegenover bijna 20 procent onder niet-westerse allochtonen.
*Bron: Centraal Bureau voor de Statistiek
Kleur toevoegen
Sociale ondernemers gebruiken hun bedrijfsformule om bepaalde maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Het economisch rendement staat in dienst van het maatschappelijk rendement. Kleurrijke sociale ondernemers doen in feite exact hetzelfde, maar voegen het component van ‘kleur’ toe op twee manieren:
- Kleurrijke sociale ondernemers hebben door hun culturele achtergrond meer kennis van cultureel-sensitieve werkwijzen. Dit maakt een betere aansluiting tot de doelgroep mogelijk (bijvoorbeeld bij Schone Zaak).
- Het kleurrijke aspect kan terugkomen in de focus van de sociale onderneming, bijvoorbeeld het bewust samenstellen van een cultureel-divers personeelsbestand (zoals bij Diversas) of een product of dienstverlening georiënteerd op mensen met een migrantenachtergrond (zoals Stichting Marokkanenbrug).
Bondgenoten
In de wereld van ondernemerschap is het potentieel van kleurrijke sociale ondernemers nog vrij onbekend terwijl ze sterke bondgenoten kunnen zijn bij de aanpak van hedendaagse problemen. Bij het schoonmaakbedrijf Schone Zaak! van Lamiaa Elyounoussi wordt bijvoorbeeld veel geïnvesteerd in de sociale integratie en de arbeidskansen van mensen met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Ook zijn er ondernemers die zich specifiek richten op de decentralisatie van zorg- en welzijnstaken en de grotere nadruk op zelfredzaamheid. Een voorbeeld is MyParents van Tamara Swart: een organisatie die hulp- en zorgdiensten levert aan ouderen die meer ondersteuning behoeven zodat er meer quality time met de ouders overblijft.
Ondanks de geboekte successen, kunnen kleurrijke sociale ondernemers hulp gebruiken om meer werkgelegenheid te creëren. Hoe wordt bijvoorbeeld het sociaal en economisch rendement van de onderneming aangetoond? Wat kunnen gemeenten betekenen voor deze ondernemers en welke ondersteuning is beschikbaar? Kennisplatform Inclusief Samenleven brengt eind dit jaar de omvang en waarde van kleurrijk sociaal ondernemerschap in kaart. Op basis hiervan worden in 2016 praktische handvatten geboden waarmee deze ondernemers verder versterkt kunnen worden. Hiermee wordt de kennis over deze ondernemers vergroot en kan er gezamenlijke gewerkt worden aan zowel sociale innovatie op de arbeidsmarkt als aan een inclusieve economie.