‘Meer regionale samenwerking rondom zelfbeschikking’

We willen meer investeren in de relatie tussen gemeenten, professionals en de zelforganisaties’, stelt projectleider Hilde Bakker van Kennisplatform Inclusief Samenleven. KIS heeft de coördinatie van het Platform Eer en Vrijheid, gefinancierd door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dit jaar staan vier bijeenkomsten van het platform – respectievelijk in Amersfoort, Zwolle, Eindhoven, Den Haag - gepland. Bijeenkomsten waar naast aandacht voor landelijke thema’s ook regionale issues rondom zelfbeschikking aan bod komen. Het voorzitterschap is net als bij voorgaande bijeenkomsten van het platform in handen van Naima Azough, adviseur maatschappelijke vraagstukken.

Risico

Juist bij problemen, waar het zelfbeschikkingsrecht in het gedrang is en het risico op geweld vanwege vermeend eerverlies groot is, zijn korte lijnen tussen hulpverleners en vrijwilligers belangrijk. Bakker: ‘Het is jammer wanneer professionals en zelforganisaties elkaar pas na een incident leren kennen en weten te vinden. Bijvoorbeeld wanneer het leven van een jonge vrouw die van haar gewelddadige echtgenoot wil scheiden, acuut in gevaar is, omdat haar familie scheiden als een eerschending ziet. De samenwerking moet juist structureel zijn. Zelforganisaties kunnen ook erg belangrijk zijn bij het ter discussie stellen van taboes en ze kunnen slachtoffers ook de weg naar hulp wijzen.’

Het is jammer wanneer ze elkaar pas na een incident weten te vinden

Met het afschaffen van het doelgroepenbeleid zijn de contacten van gemeenten met de zelforganisaties soms ook verwaterd, stelt Bakker. ‘We willen daarom zeker gemeenten bij het platform betrekken. In de grote steden weten zelforganisaties, professionals en gemeente elkaar wel al goed te vinden, maar in kleinere gemeenten soms niet. Onbekendheid en soms ook onhandigheid aan beide kanten speelt daarbij een rol. Je moet toch eerst een ingang hebben. Het platform wil die ingang bieden. ‘

Aandacht voor taboeonderwerpen

Projectleider Bakker heeft de aandacht voor taboeonderwerpen als eergerelateerd geweld, verborgen vrouwen en huwelijksdwang de afgelopen jaren flink zien toenemen. ‘Maar aandacht blijft nodig, niet alle professionals signaleren problemen op tijd of weten hoe zij een slachtoffer goed kunnen bijstaan. Een mentaliteitsverandering over de positie van vrouwen, meisjes en lhbt’ers binnen de verschillende gemeenschappen blijft eveneens nodig.  Met de komst van nieuwe vluchtelingen komen er ook weer nieuwe groepen bij. Directe en open informatie over bijvoorbeeld rechten, wet- en regelgeving is nodig. Een dochter dwingen tot een huwelijk is strafbaar, bijvoorbeeld.’

Directe en open informatie over bijvoorbeeld rechten, wet- en regelgeving is nodig

De recente ophef over ‘kechs’ laat volgens Bakker de urgentie al zien. ‘Het bashen en exposen van jonge vrouwen en meisjes op sociale media. Het zijn nieuwe middelen, veel gebeurt online, maar het gedachtengoed wat daaraan ten grondslag ligt, is zeker niet nieuw. Een meisje moet gehoorzaam en kuis zijn, anders tast ze de eer van de familie aan. ‘

Achter de voordeur

De afgelopen jaren stond het thema radicalisering bij veel gemeenten, professionals en zelforganisaties hoog op de agenda. ‘Daar is enorm veel aandacht voor, ook op scholen bijvoorbeeld. Maar bij taboes als eergerelateerd geweld en huwelijksdwang, die zich veel meer achter de voordeur afspelen, is dat niet het geval, terwijl we het over veel slachtoffers hebben.’   

Het Platform Eer en Vrijheid zal ook nauw gaan samenwerken met de nieuwe Alliantie ‘Verandering van Binnenuit’. Deze alliantie, die Movisie onlangs met een zevental migrantenorganisaties heeft gevormd,  wordt de komende vijf jaar financieel gesteund door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De organisaties zetten zich gezamenlijk in om de acceptatie van gendergelijkheid, homoseksualiteit en sociale veiligheid van vrouwen en LHBTI’s in migranten- en vluchtelingengemeenschappen te verbeteren. ‘We werken aan dezelfde thema’s, en kunnen elkaars werk versterken.’