Nieuwkomers meer betrekken bij schoolcarrière kinderen

Ouders die recent in Nederland zijn komen wonen bevinden zich in een lastig parket. Ze moeten zelf nog hun weg vinden en ook de taal machtig worden. Hun kinderen volgen wel al Nederlands onderwijs en hebben daar een behoorlijke inhaalslag te maken alvorens ze goed meekomen in het reguliere onderwijs. Zelfstandig onderzoeker Annet Hermans voerde dit onderzoek voor het Kennisplatform uit. Hermans: 'Voor een succesvolle onderwijsloopbaan is de betrokkenheid van ouders noodzakelijk. De ondersteuning die ouders thuis kunnen bieden, draagt het meest bij aan het schoolsucces van kinderen.' Zo is het praten met het kind over de nieuwe school belangrijk en voor de ontwikkeling van de Nederlandse taal is het heel goed als de ouder het kind aanmoedigt om naar Nederlandse tv programma’s te kijken. Net als samen in de bibliotheek boeken halen.

Voor het onderzoek zijn onderwijsprofessionals op de betreffende scholen geïnterviewd en ouders met een Bulgaarse, Somalische en Soedanese achtergrond, omdat de scholen vooral moeite hadden met het bereiken van deze groepen nieuwkomers.

Dit heeft geresulteerd in aanbevelingen voor het versterken van het contact met ouders en het bevorderen van ondersteuning thuis. Ook zijn de mogelijkheden van externe ondersteuning bij het kind thuis, bijvoorbeeld de inzet van de VoorleesExpress, bekeken. 'Eén van de belangrijkste conclusies is dat een school een visie moet ontwikkelen op samenwerking met ouders en hoe zij dit kunnen verbeteren', stelt Hermans. 'Een manier om het contact laagdrempelig te maken is om bijvoorbeeld inloopmogelijkheden te organiseren. Ouders krijgen zo meer zicht op het onderwijs en de onderwijsinstelling, en er is dan ook ruimte voor contact met de leerkracht.' Een ander goed voorbeeld is het inzetten van de hulp van andere ouders die de taal van de nieuwkomers kennen, en bekend zijn met het onderwijssysteem. Alle aanbevelingen en goede voorbeelden zijn terug te vinden in de publicatie.

Hieronder schetsen wij alvast kort enkele aanbevelingen voor scholen om de ondersteunende rol van ouders thuis te bevorderen.

Vijf aanbevelingen voor onderwijsinstellingen

1. Gerichte opdrachten

Zonder de kinderen echt huiswerk te geven, kunnen de leerkrachten door gerichte opdrachten te geven ouders aanmoedigen hun kind thuis te stimuleren tot ontwikkelingsgerichte activiteiten. Een deel van de ouders geeft aan dat zij geen algemene tips, maar concrete en gedetailleerde aanbevelingen willen over hoe zij hun kind kunnen ondersteunen. Leerkrachten kunnen bijvoorbeeld de opdracht geven om een specifiek educatief programma te bekijken, een bepaald boekje te lezen of het spelen van een spelletje als huiswerkopdracht geven en de volgende dag in de klas nagaan of het is gebeurd. Door de suggesties concreet te maken, de opdrachten te bespreken in de klas én met ouders tijdens de voortgangsgesprekken zetten de leerkrachten structureel en systematisch in op het stimuleren van ontwikkelingsgericht gedrag. 

2. Bezoeken bibliotheek

Niet alle ouders zijn bekend met het fenomeen bibliotheek, weten hoe belangrijk lezen is en wat en hoe ze moeten zoeken. Uit het onderzoek blijkt dat het advies aan ouders om naar de bibliotheek te gaan niet altijd voldoende is, ze hebben hierbij een steuntje in de rug nodig. In Schiedam heeft de bibliotheek bijvoorbeeld aangeboden om op school een workshop voor ouders te verzorgen. Ook kan de school andere ouders of vrijwilligers zoeken om met ouders naar de bibliotheek te gaan en daar uitleg te geven over het zoeken van boeken en over voorleesactiviteiten in de bibliotheek. 

3. Handelingsrepertoire leerkrachten vergroten

Leerkrachten geven ouders het advies om thuis te lezen, in de klas blijkt dan nogal eens dat het niet is gebeurd of de ouder zegt dat het kind het niet doet en dan blijft het daarbij. De leerkracht kan met de ouder en het kind bespreken waarom het niet lukt, wat ze eraan kunnen doen en hierover afspraken maken. Hiermee maakt de leerkracht ouders heel duidelijk dat het belangrijk is. Wellicht is daarbij ondersteuning nodig, over hoe dit te doen als leerkracht.

4. Tips voor thuis op papier

Leerkrachten geven ouders veel tips over relevante websites, televisieprogramma’s, uitzending gemist etcetera, blijkt uit de gesprekken met leerkrachten. Voor ouders die nieuw zijn in Nederland is dit niet vanzelfsprekend en is het handig om deze tips voor thuis op papier te zetten (concreet en in eenvoudige taal). Zo kunnen ze thuis de tips nog eens nakijken. De leerkracht kan bij een volgend gesprek hier nog eens op terugkomen. 

5. Spelletjes spelen

Tijdens een koffieochtend kan een ouderconsultent of leerkracht met ouders verschillende spelletjes spelen en bespreken wat hun kind daarvan kan leren. Hiermee worden ze zich bewust van de meerwaarde van spelletjes. Een ouderconsulent of leerkracht kan tips geven waar ouders spelletjes kunnen kopen of lenen. Ook kunnen de kinderen op school een spel maken, bijvoorbeeld Memory, en dit thuis met hun ouders spelen.