Opvang vluchtelingen: 6 stappen om spanning in de gemeente te voorkomen

Als je samen opzoek gaat naar gemeenschappelijke belangen en naar oplossingen die tegengestelde belangen tegemoet komen, bereik je sneller overeenstemming. Volgens Jolanda Elferink (adviseur inclusie en diversiteit) is dit ook het geval voor spanningen en conflicten rondom de komst van vluchtelingen naar de gemeente. Een gemeentelijke aanpak van verbinding kan volgens haar bijdragen aan een oplossing. ‘Bij beslissingen over de komst van een asielzoekerscentrum kan de burger het gevoel krijgen dat hij of zij geen stem meer heeft, dat de gemeente niet namens haar burgers spreekt. Een aanpak gebaseerd op waarderend co-creëren, waarin burgers kunnen meebepalen, kan gevoelens van onzekerheid en onrust verminderen.’ Elferink vertelt dat Movisie deze verbindende aanpak met succes heeft toegepast rondom de transformatie in het sociale domein

Klinkt mooi zo’n aanpak van verbinding, maar hoe breng je zoiets in de praktijk? Jolanda Elferink licht zes stappen uit die bijdragen aan een duurzame en gedragen oplossing:

1. Maak verbinding intern
Creëer draagvlak binnen de gemeente en betrek verschillende beleidsmedewerkers die zich bijvoorbeeld bezighouden met leefbaarheid, de wijken, sport, veiligheid, integratie, participatie en werk. Vraag wat vanuit hun beleidsterrein nodig is om tot een integrale aanpak te komen en welke partners volgens hen hierbij betrokken moeten worden. Denk bijvoorbeeld aan partners als sportverenigingen, bewonersinitiatieven, vrijwilligersorganisaties, ondernemers, wijkagenten, het COA, Vluchtelingenwerk, Rode Kruis, migrantenorganisaties en moskeeën.

2. Organiseer een bijeenkomst met partners om een gezamenlijk toekomstbeeld te creëren
Bij deze bijeenkomst zijn de lokale partners, een aantal bewoners, vluchtelingen en asielzoekers, beleidsmedewerkers, bestuurders en raadsleden aanwezig. Het doel is om te peilen wat er leeft en om tot keuzes te komen voor de toekomst. Deze meeting bestaat uit een aantal onderdelen:

• Je bespreekt de behoeften van bewoners, asielzoekers en vluchtelingen.
• Je bespreekt hoe er tot nu toe is gereageerd en wat het effect ervan is geweest.
• Er is een uitwisseling over een ‘ideaal toekomstbeeld’. Dit is een toekomstscenario waarbij iedereen zich goed voelt. Bespreek bijvoorbeeld in de vorm van dialoogsessies wat zou kunnen werken in de verbinding van bewoners en asielzoekers en wat eerder al heeft gewerkt. Hiermee creëer je draagvlak.

3. Vraag naar de verhalen van burgers
Laat elke partner een burger uit zijn netwerk interviewen en het belangrijkste ervan vastleggen. Bijvoorbeeld met een filmpje (gemaakt met de telefoon), een verslag of een collage. Verspreid onder de partners drie vragen die zij aan de burgers moeten stellen: ‘hoe ervaart u het wonen in deze wijk?’, ‘wat betekent de komst van nieuwe asielzoekers en vluchtelingen voor u?’ en ‘wat zou volgens u nodig zijn om het wél te laten lukken?’.

4. Analyseer de uitkomsten
Een kleine groep van beleidsmedewerkers en een aantal partners analyseren de uitkomsten van de bijeenkomst en de verhalen van stap 3. In de analyse moet worden ingezoomd op wat wél werkt en waar behoefte aan is. Belangrijk is om het belangrijkste vast te leggen en mee te nemen voor beleid en besluiten.

5. Deel wat werkt
Deel de succesverhalen die naar voren zijn gekomen tijdens de interviews met inwoners en achterban. Bijvoorbeeld via lokale media en social media.

6. Organiseer een bijeenkomst gericht op duurzame verbinding en coördinatie
De analyse wordt hier gepresenteerd. Vervolgens maken jullie afspraken voor de toekomst. De aanwezigen (gemeente, maatschappelijke partners, vluchtelingen en burgers) geven aan van welk onderdeel zij ‘eigenaar’ worden. Zo kan een sportclub samen met een wijkinitiatief aangeven om verantwoordelijk te willen zijn voor bepaalde sportactiviteiten met buurtbewoners en asielzoekers. Een moskee met het Rode Kruis voor de verspreiding van hulpgoederen en de wijkagent met Buurtbemiddeling voor de veiligheid in wijken. Leg deze afspraken vast en spreek af waar mensen terecht kunnen met nieuwe vragen. Voor bepaalde zaken kan dit bijvoorbeeld een wijkteam zijn of de wijkagent.