Podcastgesprek met een jongerenwerker en twee tienermeiden met een Marokkaans-Turkse achtergrond

De meisjes willen anoniem blijven. Wel mogen we weten dat ze 16 en 17 jaar zijn, een Turkse en Marokkaanse achtergrond hebben én op een ‘kechlijst staan’. Kech is een verbastering van het Marokkaanse woord kehba, wat hoer betekent. ‘Het is een lijst waarop meisjes belachelijk worden gemaakt’, leggen ze uit. ‘Dan staat er dat een meisje een sextape heeft gemaakt of pijpt in ruil voor een rondje op een scooter. Het zijn gewoon echt leugens, die worden gedeeld op instagram, snapchat, facebook, overal.’

Thuisfront

De jongerenwerker, die al dertien jaar tieners begeleidt in de Utrechtse wijk Overvecht, vertelt dat ze veel heeft zien veranderen: ‘In het verleden was er alleen de tamtam. Nu hebben we sociale media, met alle gevolgen van dien. Er gebeuren best wel heftige dingen. Dit soort lijsten wordt gedeeld op accounts met tienduizend volgers, dan verspreidt het zich als een olievlek. En dan bereikt het ook het thuisfront.’

‘Ik weet dat het onzin is’, zegt een van de meisjes, ‘maar leg dat je moeder maar eens uit.’ De jongerenwerker heeft haar gevraagd hoe ze denkt dat ze op zo’n lijst terecht is gekomen: ‘Waar kennen ze je van? Denk na over wat je deelt op sociale media! Je hebt niet alleen te maken met jezelf, maar ook met je omgeving: je ouders, je broers, je trots, je eer.’

Op sexting rust een taboe, daarover praten jongeren niet met hun ouders

Ligt de verantwoordelijkheid dan bij de meisjes zelf? Of bij degene die een lijst, foto of filmpje online zet? En wat denk je van al die mensen die het delen? De jongerenwerker stelt dat ouders verantwoordelijk zijn voor wat hun kinderen online doen, maar merkt dat zij daar weinig zicht op hebben. ‘Op sexting rust een taboe, daarover praten jongeren niet met hun ouders. Maar het is een onderwerp in hun leven, het is belangrijk dat het besproken wordt.’ Ze vindt dat ouders geïnformeerd en geadviseerd moeten worden. Ook door scholen, bijvoorbeeld tijdens ouderavonden.

Slachtoffers

De jongerenwerker roept slachtoffers van shame sexting op om naar de politie te stappen. ‘Hoe meer aangiftes, hoe serieuzer het wordt genomen. Een paar jaar geleden was er meestal sprake van chantage en afpersing, tegenwoordig gaat het vaak om smaad. De recherche kan via IP-adressen traceren waar het vandaan komt. Maar daar is nu geen mankracht voor.’ Zelf probeert ze de slachtoffers weerbaar te maken. ‘Want straks is er weer iets nieuws, de online-ontwikkelingen gaan heel snel.’

Een nieuw soort lijst doet recent de ronde, vertellen de meisjes: ‘Daarop wordt gevraagd of iemand loyaal is of niet. Meisjes én jongens. Dan stuur ik bijvoorbeeld een foto van mijn vriendje en vraag of mensen dingen over hem weten. Dan komen er complimenten of wordt hij zwart gemaakt, bijvoorbeeld door te zeggen dat hij een loverboy is. Iedereen kan iets plaatsen dus er hoeft niets van te kloppen, maar iedereen leest en gelooft het.’ De lijsten waar zijzelf op staan komen geregeld opnieuw naar voren. ‘Het staat voor altijd op internet. Dat is heftig.’

Auteur: Hester Heite