Sociale professionals moeten alert zijn op signalen huwelijksdwang
Het is belangrijk dat sociale professionals alert zijn op signalen van huwelijksdwang. Dat vraagt wel wat van hen: de signalen die mogelijke slachtoffers van huwelijksdwang afgeven zijn namelijk niet altijd duidelijk. Kennisplatform Inclusief Samenleven/Movisie heeft een vernieuwde factsheet huwelijksdwang uitgebracht. Deze factsheet geeft professionals up-to-date informatie over cijfers, verschijningsvorm, wetgeving en beleid, signalering en aanpak.
Precieze cijfers over de omvang van huwelijksdwang in Nederland ontbreken. Wel blijkt uit recent onderzoek van Verwey-Jonker Instituut een ondergrens van 181 geregistreerde gevallen van huwelijksdwang tussen 2011 en 2012. Dit zijn cijfers op basis van de registraties van diverse instellingen. De werkelijke cijfers liggen hoger: volgens de methode van ‘educated guess’ tussen 674 en 1914. Vooral jongeren tussen de 16 en 25 jaar met een niet-westerse achtergrond zijn kwetsbaar voor uithuwelijking.
De factsheet huwelijksdwang gaat onder andere in op de definitie, omvang, verschijningsvorm, wetgeving en beleid, gevolgen, signalering en aanpak.
Onder huwelijksdwang wordt verstaan het dwingen van een meisje/vrouw of een jongen/man tot een huwelijk, door ouders, familie of gemeenschap. Het is een huwelijk waarbij één (of beide) huwelijkspartners geen zeggenschap heeft over de sluiting van de huwelijkse verbintenis en daarmee niet instemt.
Lees wat het verschil is tussen huwelijksdwang en en een gearrangeerd huwelijk.
Signalen en de rol van professionals
‘Vroegtijdige signalering van huwelijksdwang kan veel ellende voorkomen’, zegt Hilde Bakker. Ze is adviseur Aanpak Huiselijk en Seksueel Geweld bij Movisie en een van de auteurs van de factsheet huwelijksdwang. ‘Eenmaal in een huwelijk is het lastig om eruit te komen.’
Voor een vroegtijdige signalering is allereerst nodig dat sociale professionals – in onderwijs, jeugdzorg en jongerenwerk – goede voorlichting geven over de rechten van jongeren. Huwelijksdwang is strafbaar in Nederland. Momenteel ligt bij de Eerste Kamer een wetsvoorstel dat het sluiten van een gedwongen huwelijk moeilijker maakt.
Bakker: ‘Op het moment dat jongeren bewust zijn van hun rechten zullen ze waarschijnlijk eerder proberen het gesprek aan te gaan met ouders of andere betrokkenen die het beoogde huwelijk proberen af te dwingen.’ Ook de wettelijke strafbaarheid kan voor jongeren een steuntje in de rug zijn, stelt Bakker. ‘Niet dat jongeren aangifte zullen doen tegen hun ouders, maar het kan wel de aanleiding zijn om het gesprek te openen. Ouders zitten vaak ook gevangen in opvattingen van de familie en tradities over hoe het hoort.’
Niet altijd zijn de signalen over huwelijksdwang die de betreffende jongeren afgeven duidelijk. Ze praten er niet gauw over. Sociale professionals moeten daarom alert zijn, aldus Bakker: ‘Zo kunnen bijvoorbeeld leerkrachten letten op een lege stoel in de klas. Die kan een aanwijzing zijn dat een jongere niet is teruggekeerd van vakantie omdat hij of zij in het land van herkomst moest blijven.’ Het is belangrijk dat professionals in dat soort situaties contact opnemen met Veilig Thuis, het advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling.
Meer informatie?Neem contact op met:
