Utrecht laat zich niet uit elkaar spelen

Dat kán een agent zijn, die in Minneapolis een zwarte man zo lang in de nek klem hield, dat hij overleed. Op woensdag 3 juni 2020 stond het Jaarbeursplein vol met Black Lives Matter demonstranten. Maar het kunnen ook tientallen boze boeren zijn, die bij het stadion Galgenwaard een protest biertje komen drinken.

Of wielrenners die door de binnenstad van Utrecht racen, zoals onlangs gebeurde bij de opening van de Vuelta. Dan laat Utrecht zien dat ze een feestje kan bouwen. 

Abdullah Pehlivan kan als programmacoördinator meepraten over de betekenis van de slogan van de jaarbijeenkomst van Kennisplatform Inclusief Samenleven: ‘Als het stormt in de wereld, waait het ook in Nederland’. 

Zijn bureau op het Stadskantoor is met enige regelmaat leeg dan is hij erop uit om van sleutelfiguren uit de wijk te horen hoe het gaat. Zomaar wat slenteren doet hij zelden. 'Ik kijk altijd door de veiligheidsbril naar de stad. Dat is een beetje beroepsdeformatie.'

Trots gevoel 

Tijdens de aftrap van de festiviteiten voor het 900 jarig bestaan van Utrecht in juni, viel hem op hoe relaxed de sfeer was. 'De stad staat er goed bij, dat geeft me een trots gevoel.'

De opkomst bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart van dit jaar, was in Utrecht met 56,3 procent hoger dan het landelijk gemiddelde van 50,3 procent. Het zijn allemaal signalen die Pehlivan goed in de gaten houdt. 'Het zegt iets over de betrokkenheid van burgers bij hun stad. Die is in Utrecht nog relatief groot. Als mensen zich van de samenleving afkeren, gaan ze vaak niet meer naar de stembus.' Zeker na twee moeilijke coronajaren, vindt hij een opkomst als deze getuigen van veerkracht. 

Die veerkracht  zag hij ook na de tramaanslag op 18 maart 2019. 'Utrecht was in shock, maar al snel overwon de saamhorigheid het van de angst. Het mooiste bewijs daarvan vond ik wel dat supporters van FC Utrecht en leden van de Sayidina Ibrahim Moskee uit Kanaleneiland bij elkaar kwamen met hun spandoeken. Het gaf één signaal af: wij Utrechters laten ons niet uit elkaar spelen door een terrorist.'

Iedereen meedoen

'Ons doel is ervoor zorgen dat Utrecht een stad is en blijft waar iedereen zich thuis voelt'

Bij Utrecht zijn we samen (UZWS) draait het om de aanpak van polarisatie en radicalisering. Het is een programma dat is gebaseerd op de doorgaande lijn van preventie naar repressie en waarin samenwerking met lokale partners centraal staat. 'Ons doel is ervoor zorgen dat Utrecht een stad is en blijft waar iedereen zich thuis voelt', legt Pehlivan uit. 

Het begint met het voorkomen van polarisatie en radicalisering. Daarvoor wordt met extra aandacht ingezet op acceptatie en integratie, opvoeding, onderwijs, werk en communicatie. De focus ligt ook op het op tijd herkennen van radicalisering. Zo kan vroegtijdig geïntervenieerd worden wanneer sprake is van radicalisering.'

Op de nieuwjaarsreceptie van 2016 zei de toenmalige burgemeester Jan van Zanen erover: 'Daarbij komt het vóór alles aan op kennen en gekend worden in de buurten en wijken. ‘Klein, kleiner, kleinst is de kern’. ‘Utrecht zijn we samen’ is voor mij meer dan een programma. Het is een levenshouding. Ik draag het iedere dag uit: iedereen hoort er bij en kan meedoen.'

Tijdelijk azc

Een paar dagen nadat Van Zanen zijn Nieuwjaars speech hield, is het onrustig rond een informatieavond over een nieuwe, tijdelijke azc locatie in Overvecht voor de opvang van de Syrische vluchtelingen. Voor aanvang waren er kleine opstootjes tussen voor- en tegenstanders van de vluchtelingenopvang. Pehlivan, toen al wel werkzaam bij de gemeente Utrecht, maar nog niet als programmacoördinator UZWS , herinnert het zich nog goed. 'Toen het tijdelijke azc in het najaar van 2018 haar deuren sloot, zeiden zelfs de felle tegenstanders aan dat ze het azc zouden gaan missen.'

De weerstand en bezorgdheid van een deel van de bewoners van Overvecht kwam vooral door het gevoel dat ze iets opgedrongen kregen, dat ze niet gehoord werden, er zat ook ander (historisch) leed onder denkt Abdullah . 'Ik heb geleerd dat context ertoe doet. De uitkomst kan hetzelfde zijn, dat azc is er gekomen, maar als je naar bewoners luistert en hun zorgen deels kunt wegnemen, dan maakt dat veel uit.'

Maar het blijft spitsroeden lopen. Dat bleek wel weer toen de gemeente Utrecht half juli bekend maakte vanaf 1 augustus zes weken lang statushouders voorrang te geven bij de toewijzing van een sociale huurwoning. Op die manier wil het college de meeste van de 490 statushouders die in de wachtrij staan, in één keer huisvesten. Per week komen er gemiddeld veertig woningen vrij, dus het zal in zes weken gaan om zo’n 240 woningen die voor hen beschikbaar komen. 

Utrecht komt op deze manier haar wettelijke plicht na. 'Maar in een tijd van woning schaarste valt het nieuws niet bij iedereen goed. Dat begrijpen wij. Maar toch denken we dat dit een goede beslissing is. Voor de hele stad. Want Utrecht zijn we samen.'