Afghanistan, het land waar hij trots op was

Mijn man moest destijds op jonge leeftijd zijn land Afghanistan verlaten omdat het niet meer veilig was na de Sovjetinvasie in 1979 waarop tien jaar van bezetting en oorlog volgde. Als je genoodzaakt bent je land te verlaten, je familie uit elkaar valt, en je moet proberen een nieuw leven op te bouwen in een ander land, dan heeft dat een enorme impact. Maar hij sloeg zich er doorheen, leerde in korte tijd perfect Nederlands, rondde succesvol twee studies af en bouwde een nieuw leven op in Nederland. 

'Vroeger thuis'

Maar hij miste Afghanistan, hij miste ‘vroeger thuis’. Hij had veel mooie herinneringen aan zijn jeugd. Hij vertelde er graag over en maakte mij deelgenoot van de tijd dat hij gelukkig was in Mazar-i-Sharif en Kabul. Over hoe hij samen met zijn broers, zus en neven en nichten opgroeide, hoe de hele familie samen was, over zijn opa die hem op zijn schouders naar school bracht, over (familie) anekdotes, over het hertje dat hij als soort van huisdier had, over de grote watermeloenen en over amandelbomen. Hij hield van zijn land. En daarbij wist hij er ook heel veel vanaf. Nog steeds staat de boekenkast thuis vol met boeken over de Afghaanse cultuur, het landschap, de historie en politiek. Een fotoboek van Buzkashi, een Afghaanse paardensport, The great game van Peter Hopkirk over de conflicten in de jaren 1800 tussen het Verenigd Koninkrijk en Russische machten om Centraal Azië te controleren. En ook de Shahnameh, die het mythische en historische verhaal vertelt van het oude Perzië vanaf de schepping van de wereld tot de verovering van Perzië door het Arabische Rijk in de 7e eeuw. En last but not least: dozen vol cd’s met traditionele muziek uit Afghanistan die getuigen van de enorme liefde die hij had voor muziek.

Pijn en Bitterheid

Maar naast die mooie herinneringen en trots was er ook pijn en bitterheid over zoveel leed in Afghanistan. Als na een aanslag in het Westen een minuut stilte in acht werd genomen, zweeg hij mee. Uit respect voor de slachtoffers en hun families. Maar tegelijkertijd stemde het hem verdrietig. Eens zei hij: ‘Als ik een minuut zou zwijgen voor elk slachtoffer van invasies, oorlogen en natuurgeweld in Afghanistan, dan zou ik de rest van mijn leven moeten zwijgen.’ En toen de Taliban in 1996 de macht grepen, raakte hem dat tot in het diepst van zijn ziel. Zij vernietigden duizenden jaren cultuur en historie. Cultureel erfgoed, kunst en muziek werden kapot gemaakt en verboden. Met als dieptepunt het opblazen van de Boeddha's van Bamyan uit de zesde eeuw, twee monumentale standbeelden van staande boeddha's, uitgehouwen in de zijkant van een klif in de vallei in de Centraal-Afghaanse provincie Bamyan. Mijn man was hierdoor volledig uit het veld geslagen. De Taliban vernietigden wat hoorde bij Afghanistan, waar mensen trots op waren. Door een bericht dat ik afgelopen week zag op social media, werd ik hier aan herinnerd. ‘Het voelt of we onze identiteit verliezen’, postte iemand naar aanleiding van berichten en filmpjes over het neerhalen van de nationale vlag van Afghanistan door de Taliban.

Hoop

Met de invasie in 2001 door de VS onder George W. Bush gesteund door de Britten, werden de Taliban verdreven en ontstond hoop. Hoop op herstel en wederopbouw van het land. Ook mijn man kreeg hoop. ‘Zo gauw er een directe vlucht is vanuit Frankfurt naar Kabul, dan ga ik’, zei hij. Deze reis werd echter uitgesteld, want we kregen kinderen en omdat ze nog zo klein waren wilde hij graag bij hen blijven en de zorg met mij delen. Helaas heeft hij deze reis nooit meer kunnen maken.

Met de huidige situatie zou dat ook niet gekund hebben. Sommigen spreken de hoop uit dat dit een andere Taliban is dan die in 1996 aan de macht kwam. Maar de toekomst is onzeker, de zorgen en de angst over wat zal komen zijn groot. De geschiedenis lijkt zich te herhalen. Ik kan nu voor alle burgers in Afghanistan alleen maar bidden en wensen dat er snel opnieuw perspectief ontstaat op een veilig en menswaardig bestaan. En hoewel het er op dit moment niet hoopvol uitziet, blijf ik hopen op een dag samen met onze twee zonen wel naar Afghanistan te kunnen reizen. Zodat de jongens het land kunnen zien waar hun vader zo trots op was en waar hun roots liggen.