Betonrot

Toch zien we ook een concrete kant als we kijken naar alledaagse inspanningen. Neem de discussies in de schoolklassen tussen leerlingen en leerkrachten over de aanslagen in Parijs en Kopenhagen, over Isis, over Israël en Palestina, over de jihad en de rechtsstaat, over geloof en vrijheid. Moeilijk? Zeker! Kan beter? Vast. Maar intussen gebeurt het wel.

Ik raak er steeds meer van doordrongen dat (terloopse) discriminatie het betonrot vormt van een stabiele samenleving

Ik durf de stelling aan dat Nederland relatief stabiel is door heel gewone, vaak onzichtbare inspanningen. Kijk ook eens naar de inspanningen van lokale besturen. Noem het maar politiek maken van vreedzame wijken, stadsdelen en hele gemeenten. Best wel oké. Maar sociale stabiliteit is – paradox! - een labiele toestand. Je moet er constant aan werken.

Laten we ons dus niet in slaap laten sussen. Het gaat relatief goed, maar dat kan zo veranderen, zoals de spreekwoordelijke vlam in de pan kan slaan. Daarbij gaat het niet alleen om het voorkomen van of alert zijn op verstoringen. Ik raak er steeds meer van doordrongen dat (terloopse) discriminatie het betonrot vormt van een stabiele samenleving.

We kunnen en moeten – in al onze superdiversiteit - permanent in gesprek met elkaar. Maar discriminatie vormt steeds een klap in het gezicht van mensen die wat willen maken van hun leven. ‘Je invechten’, zoals Mark Rutte adviseerde is echt maar de helft van het verhaal. In onze extreem liberale samenleving moet iedereen zich ‘erin vechten’.

Als je van iedereen kleine ondernemers maakt, gaan er ook heel wat failliet. Dat geldt eens te meer als je systematisch wordt tegengewerkt. Wat voor de pleger een incident kan zijn, werkt voor de ontvanger als een opeenstapeling van beledigingen. Discriminatie is een hardnekkig, sluipend proces dat tot onverwachte uitbarstingen kan leiden. Betonrot ondermijnt stabiliteit.