'Botsing tussen wat moet en wat menslievend is'

Lili en Howick zijn niet de enigen die op deze manier in het nieuws komen. Wie herinnert zich niet Mauro, of korter geleden het gezin Andropov met drie in Nederland geboren kinderen? Wat eenvoudig lijkt: ‘de rechter heeft gesproken, de wet moet worden gehandhaafd,’ wordt complex zodra je inzoomt op de mensen om wie het gaat.

In het geval van Lili en Howick zijn twee kinderen speelbal van de strijd tussen een (wanhopige, slimme, liefhebbende, manipulerende?) moeder en de overheid. Op sociale media zijn genoeg mensen die overigens precies lijken te weten wat de drijfveren van de moeder zijn. Ook kunnen deze twitteraars en Facebook-reageerders in een paar woorden de oplossing geven.

Hoe is het mogelijk dat dit tien jaar kon duren?

Er zijn grofweg twee kampen: ‘Laat ze oprotten’ versus ‘het is de schuld van de overheid, laat ze blijven’. Oplossingen lijken heel eenvoudig, in de wereld van sociale media. Maar de werkelijkheid is weerbarstig.

We leven in een prachtig land. Veel zaken zijn goed geregeld. Mensen wonen in fatsoenlijke huizen, hebben over het algemeen genoeg te eten, er is werk, er is scholing, er is vrede, er is orde, er is wetgeving. Allemaal zaken die iedere ouder graag wil voor zijn opgroeiende kinderen, zo ook de moeder van Lili en Howick.

Hoop

Al in 2009 werd de asielaanvraag van het gezin afgewezen. De moeder van Lili en Howick bleef procederen in de hoop op een verblijfsvergunning. Sommige asielzoekers kregen zo alsnog een verblijfsvergunning, dus waarom zij niet? Er was hoop, vond zij.

Er is werk, scholing, vrede, orde en wetgeving. Allemaal zaken die je als ouder graag wil voor je kind. Zo ook de moeder van Lili en Howick

De tijd verstreek en de kinderen groeiden op, gingen naar school en leerden Nederlands. Inmiddels zijn we tien jaar verder. Tien jaren zijn op kinderleeftijd een mensenleven. Tien jaar is alles wat deze kinderen aan herinneringen hebben. Tien Nederlandse jaren. De vraag die ik mezelf, en velen met mij, stel is: hoe is het mogelijk dat dit tien jaar kon duren?

Tien jaar in dat mooie land van ons. Maar...hoe kan een land mooi blijven als er geen gerechtelijke macht is die de naleving van wetten controleert? Handhaving hoort bij wetgeving. En dat doet nu pijn. Lili en Howick zijn slachtoffers van een falend systeem waarin een moeder genoeg hoop had om te blijven proberen. Ieder systeem is gebrekkig en daarom is het belangrijk om te blijven verbeteren. Om te leren van fouten uit het verleden.

Maatregelen

De overheid ziet in dat het anders moet en heeft in 2016 maatregelen genomen om te komen tot snellere procedures. Deze maatregelen hebben met name betrekking op asielzoekers uit ‘veilige landen’:

• Zes westelijke Balkanlanden zijn op de lijst van veilige landen geplaatst. Asielzoekers uit deze landen worden afgewezen
• Deze asielverzoeken worden afgehandeld in een snelle asielprocedure
• Vreemdelingen die niet vrijwillig terugkeren naar het land van herkomst worden gedwongen te vertrekken
• Een afgewezen asielzoeker uit een veilig land van herkomst, krijgt een verbod om binnen twee jaar het Schengengebied in te reizen

Bovenstaande regels lijken nieuwe ‘Lili en Howick gevallen’ te kunnen voorkomen. Over een aantal jaren zal blijken of dit daadwerkelijk zo is.

Sentiment

In de tussentijd is het niet aan mij of aan de mensen Twitter of Facebook hoe het verder loopt met Lili en Howick. De rechter heeft gesproken en alleen de staatssecretaris kan nog voor een wending in dit verhaal zorgen. Daarbij kan hij niet alleen afgaan op sentiment, maar moet hij ook rekening houden met gevolgen van zijn beslissing. Ik ben blij dat ik niet in zijn schoenen sta.

Vandaag lees ik in het nieuws dat Lili en Howick (opnieuw) zijn ondergedoken. Als moeder kan ik alleen maar denken dat dit allemaal – de lange procedure, het vele verhuizen, de afwezigheid van hun moeder, de onzekerheid, de spanning, de media-aandacht, onderduiken – niet goed voor ze is. Laat degene die daar de bevoegdheid toe heeft alsjeblieft snel een punt zetten. En geef definitieve duidelijkheid.