Corona: ervaring met een light-versie van discriminatie

Ik heb een wat onbehaaglijk gevoel. Als we even later door de wijk lopen, merken we dat de mensen ons subtiel ontwijken. De bogen om ons heen creëren meer dan anderhalve meter afstand. Mijn vriendin zegt: ‘Normaal zijn ze juist zo vriendelijk, en wil iedereen wel even met je praten.’

Dit was mijn ervaring in Addis Abeba, de hoofdstad van Ethiopië, in coronatijd. Half maart kwam ik daar aan om mijn daar werkende vriendin op te zoeken. Dit was ook de dag van het eerste coronageval in Ethiopië. Wat een mooie vakantie had moeten zijn, werd een heel andere en voor mij nieuwe ervaring.

Wel afstand, niet jouw schuld

Bovenstaande situaties illustreren hoe die week was. Waar ik in eerste instantie dacht dat het een incident was dat de taxichauffeur wat afstandelijk met me omging – misschien had hij een slechte dag? – kwam ik erachter dat er een patroon zat in de subtiele afstandelijkheid en vermijding van mensen. Het gaf me een machteloos gevoel. Wij wilden juist graag ons mengen met de lokale bevolking in restaurants en op bezoek bij Ethiopische collega’s. Ook ontstond er een fysiek onveilig gevoel, toen we hoorden dat jongeren met stenen naar een Britse diplomaat hadden gegooid. Als je fysieke veiligheid gevaar loopt, is het maar beter om thuis te blijven, bedachten we ons.

Het virus discrimineert niet

Afgezien van bovenstaande momenten, zorgde corona op momenten ook voor verbroedering. Zo raakten we in gesprek met een Ethiopische man die ongelukkig reageerde op de reacties die wij kregen. Teleurgesteld gaf hij aan dat discriminatie van alle landen en alle culturen is, en dat hij hoopt dat door het coronavirus mensen begrijpen dat we allemaal mens zijn, even vatbaar voor dit virus en allemaal even kwetsbaar. Het virus discrimineert niet.

De angst in Ethiopië konden we gelukkig ook wel begrijpen. Met het zwakke zorgsysteem en een manier van leven waar ‘social distancing’ geen optie is, brengt het virus enorme gevaren met zich mee. Dit, in combinatie met de grote rol van social media in het verspreiden van nieuws en berichten, zorgde ervoor dat het vermijdingsgedrag tegenover Europeanen in het land niet zo gek was. Als je uit Europa kwam werd je als gevaar gezien, dáár kwam immers het virus vandaan.

Omgekeerde wereld – geleerde lessen

Alhoewel de negatieve ervaringen vanwege mijn afkomst niet leuk waren, gaf het me wel een klein inkijkje. Het gaf me een inkijkje in hoe het is als je voor een tijdje negatieve ervaringen hebt vanwege je afkomst, en hoe dat kan leiden tot discriminatie. Het laat me zien hoe machteloos je als slachtoffer vaak staat tegenover zulke reacties. En nu was het maar een week, terwijl het ook een leven lang kan zijn. Ik besef daarom dat deze ervaring niet te vergelijken is met mensen die opgroeien in een samenleving waar ze dagelijks met discriminatie te maken hebben. Deze ervaring laat me des te meer zien hoe belangrijk het is om je uit te spreken tegen elke vorm van discriminatie, juist als je er zelf niet mee te maken hebt. Meer weten over hoe je discriminatie kunt verminderen? Bekijk het Wat-werkt-bij-dossier over discriminatie verminderen.