Inclusief schrijven over culturele diversiteit

Niks mis mee zou je denken, maar dit artikel is aangepast naar aanleiding van commentaar op de eerste versie die online stond. De inhoud van dat artikel kwam door bepaalde voorbeelden stereotyperend over. Gezinnen met een niet-westerse migratieachtergrond werden in verband gebracht met het gebruik van geweld tijdens de coronacrisis. Bij gezinnen met een westerse migratieachtergrond werd dat verband niet gelegd.

Context

Het artikel werd gedeeld op sociale media en viel bij veel mensen niet in goede aarde. KIS is niet het eerste platform of organisatie dat kritiek ontvangt in deze context. Het is inmiddels bij verschillende organisaties voorgekomen dat zij kritiek en ‘outrage’ ontvingen na publicatie van bepaalde advertenties of artikelen waarbij niet goed genoeg aangevoeld werd hoe dit over zou kunnen komen op mensen met een cultureel diverse achtergrond. En wat dit bij hen teweeg zou kunnen brengen.

KIS heeft in dit geval benadrukt dat het niet de bedoeling was om mensen te kwetsen. Het artikel werd dezelfde dag nog aangepast. Dat is prettig, maar het had ook meteen goed kunnen gaan. Dat kan als de auteur zich beter weet in te leven in gevoeligheden van de doelgroep waarover hij schrijft, maar zelf niet toe behoort. Het schrijven van een artikel als dit, is dan niet meer nodig omdat er vooraf wordt gekeken of het artikel of publicatie inclusief is geschreven.

Personen die niet tot nauwelijks ervaring hebben met racisme, kunnen zich hier moeilijk in verplaatsen

Kleur in de media

Toevallig stond recent (27 april 2020) een artikel in NRC dat hiermee te maken heeft: ‘Aangeboden: experts van kleur voor witte redacties’. Hierin vertelt Chanel Lodik over de lancering van haar platform: ‘Meer kleur in de media’. Zij koppelt hiermee experts met een migratieachtergrond aan journalisten en redacties. Zij ziet nu nog vaak dat personen van kleur hun verhaal mogen vertellen over hoe hun etnische achtergrond hun leven beïnvloedt, terwijl witte Nederlanders overal over mogen meepraten. Hierin wil zij graag verandering teweegbrengen. En die verandering is ook hard nodig.

Onbewust

Racisme is voor mensen met een cultureel diverse achtergrond, meer specifiek mensen met een niet-westerse achtergrond, aan de orde van de dag. Personen die niet tot nauwelijks ervaring hebben met racisme, kunnen zich hier moeilijk in verplaatsen. Daarbij kunnen zij zich de impact van hoe er over mensen van kleur geschreven wordt, hoe zij worden afgebeeld en hoe er over hen gepraat wordt nauwelijks voorstellen. Het probleem dat hierbij op de loer kan liggen, is dat als deze mensen hier wel over gaan schrijven, het risico bestaat dat zij bewust dan wel onbewust stereotypes in stand houden.

Dit kan dan weer als een bevestiging van bepaalde vooroordelen over deze mensen gehanteerd worden. Als platform dat gefinancierd wordt door de overheid, is het des te belangrijker om voorzichtigheid en nauwkeurigheid te betrachten bij het schrijven en publiceren van (dit soort) artikelen en een inclusieve aanpak te gebruiken. Bij KIS zijn meerdere mensen werkzaam met een cultureel diverse achtergrond, zij maken die inclusieve aanpak in principe mogelijk.

Waarom wordt er zo vaak over mensen van kleur gepraat, in plaats van met ons?

Toch is het merendeel van de media in Nederland overwegend wit. Het gevolg daarvan is dat zij ook veelal degenen zijn die juist over mensen met een cultureel diverse achtergrond praten en schrijven. En dan komt het nogal eens voor dat daar ontevredenheid over ontstaat. Het goede is dat veel meer mensen zich daar tegenwoordig over uitspreken. Want waarom wordt er zo vaak over mensen van kleur gepraat in plaats van met ons? Een veelvoorkomend argument dat regelmatig door bedrijven wordt aangehaald, is dat het moeilijk is om ons te vinden. Maar als we bijvoorbeeld kijken naar onderzoek dat is uitgevoerd met nagenoeg gelijke cv’s van mensen met een cultureel diverse achtergrond en mensen met een Nederlandse achtergrond, dan wordt pijnlijk duidelijk dat we vaak wel te vinden, maar niet welkom zijn. Die verantwoordelijkheid ligt dus bij de leidinggevenden in de media. En kom je er écht niet uit? Dan zijn er dus zelfs initiatieven die je hierbij graag een handje willen helpen.

Verrijking 

Het is eigenlijk heel simpel: praat en schrijf niet slechts over ons, maar met ons. Vooral als het maatschappelijk gevoelige onderwerpen betreft met ons in de hoofdrol. Wij kunnen je bijvoorbeeld vertellen hoe dingen daadwerkelijk zijn en niet alleen in de vorm ‘van horen zeggen’. Daarbij kunnen wij je vertellen hoe wij ons voelen en mensen in onze (directe) omgeving die je waarschijnlijk nooit spreekt. Wij kennen de nuances, wij weten hoe dingen op ons overkomen en met ons doen. Het is inmiddels vastgesteld dat cultureel diverse teams beter presteren, dus waarom zouden bedrijven hiervan geen gebruik willen maken? Betrek ons hierin, in meervoud, en neem ons hierin serieus. Je zal versteld staan over de verrijking die dit brengt en weerstand zien afnemen.

Er is – ook in Nederland - nog een lange weg naar gelijkheid te gaan. Maar het is aan jou of je actief bijdraagt of achter de feiten aan blijft lopen.

Bronnen:

• Baneke, I. (2017). De talkshow is nog altijd een zaak van witte mannen. Amsterdam: Trouw.
• Bergman, S.N.R. (Documentairemaker). (2016).  Wit is ook een kleur [tv-uitzending]. Hilversum: NPO 2.
• Breedveld, P. (2017). Media medeschuldig aan discriminatie van allochtonen. Amsterdam: Ad Valvas.
• Geels, M. & Takken, W. (2018). Kranten- en tv redacties iets minder wit. Amsterdam: NRC Handelsblad.
• Meijers, J. (2019). Aan tafel! Over het al dan niet problematische gebrek aan diversiteit onder talkshowgasten. Den Haag: Ombudsman voor de publieke omroepen.
• Meischke, J. (2020). Aangeboden: experts van kleur voor witte redacties. Amsterdam: NRC Handelsblad.
• Postmus, S, (2020). Wereldwijde toename huiselijk geweld door coronavirus. Hilversum: NOS Nieuws.
• Schrier, van der, M. (2019). Nog volop discriminatie bij sollicitaties: inhoud cv maakt nauwelijks uit. Rotterdam: Algemeen Dagblad.
• https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/gelijke-behandeling-op-het-werk/culturele-diversiteit-werkvloer.