Leef je in met mijn boekentip: De goede immigrant

Dit is een van de vele passages die mij raakte in De goede immigrant, een boek vol essays van mensen met een migratieachtergrond. Sarah Bekkali beschrijft aangrijpend hoe haar leven als kind veranderde door de aanslagen van 9/11. Zij schrijft zo pakkend en beeldend dat je als lezer de wereld vanuit haar ogen bekijkt. Ook bij de meeste andere essays word je meegenomen in het perspectief van de schrijver. En dat maakt het boek zo enorm waardevol en een aanrader voor iedereen. Zeker voor diegene die nooit de vraag krijgt: ‘Maar waar kom je écht vandaan?’

Niet thuishoren

Gezien worden als ‘anders’; ik herkende dat thema veel in de verhalen van de uiteenlopende schrijvers. En of ze nu ouders hebben die uit Marokko, Suriname of Sri Lanka komen, vrijwel allemaal krijgen ze regelmatig de vraag ‘Maar waar kom je dan écht vandaan?’ Die vraag klinkt heel onschuldig en goedbedoeld; iemand heeft immers interesse in je, toch? Maar de essays in dit boek maken klip-en-klaar dat die vraag allesbehalve onschuldig is.

Hoe het voelt om van jongs af aan te horen dat je hier niet thuishoort, lees je in dit boek

Als je net zoals ik een naam hebt die direct de associatie oproept van koeien en weiland en ook nog eens ‘wit’ oogt, dan word je meestal automatisch gezien als ‘van hier’. Je hoeft nergens uit te leggen of te verantwoorden waar je ‘écht’ vandaan komt want je hoort hier thuis, zo is de gedachte. Je vraagt jezelf dan ook nooit af of je hier wel thuishoort want je bestaan in Nederland lijkt een vanzelfsprekendheid. Maar als je een donkere huidskleur hebt of een bepaald accent, type haar of naam, dan is de kans groot dat het steeds overal opnieuw ter discussie wordt gesteld of je wel ‘van hier’ bent. Over hoe het voelt om van jongs af aan de boodschap te krijgen van anderen dat je hier eigenlijk niet thuishoort, lees je in dit boek.

Leef je in

En dat maakt dit boek ook zo belangrijk. Want diverse wetenschappelijke onderzoeken laten zien dat vooroordelen verminderd kunnen worden door je in te leven in iemand die gediscrimineerd of gestigmatiseerd wordt. Als je je inleeft in iemand die je eerst beschouwde als ‘de ander’, dan ervaar je dat die ander eigenlijk gevoelens en gedachten heeft waar jij je ook wat bij kan voorstellen. En dat is precies wat de huidige aanpak van discriminatie en racisme in Nederland meer nodig heeft.

Wordt er wel voldoende stilgestaan bij hoe het voelt om dagelijks gediscrimineerd te worden?

Op de arbeidsmarkt of in het onderwijs wordt veel geprobeerd om door middel van kennis en discussie mensen zonder migratieachtergrond wat te leren over discriminatie. Maar de vraag is of er wel voldoende wordt stilgestaan bij hoe het voelt om vrijwel dagelijks uitgesloten, gestigmatiseerd of gediscrimineerd te worden. Die ervaringen zijn belangrijk, want vooral voor mensen zonder migratieachtergrond is het op basis van kennis alsnog moeilijk om zich een voorstelling te maken van wat het betekent om te worden gezien als ‘de ander’. Dit boek maakt juist die ervaringen – zover als dat kan – voelbaar. En daarom hoop ik dat iedereen die net als ik vrijwel nooit gevraagd wordt waar je echt vandaan komt, dit boek gaat lezen.

Tegelijkertijd laat het zien hoe de ervaringen enorm verschillen en hoe divers de manieren zijn waarop mensen omgaan met een positie als de ‘ander’ in de samenleving. Een rijk boek wat niet alleen de lezer meeneemt in de diverse ervaringen van mensen met een migratieachtergrond maar tegelijkertijd laat zien dat er veel literaire talenten zijn die nog meer een podium verdienen. Ik ben dan ook van plan om nog veel meer te lezen van schrijvers zoals Olave Nduwanje en Mojdeh Feili en me mee te laten voeren in de diverse perspectieven.