Minderheden worden door marginale positie harder getroffen door corona

Wilders maakte misbruik van de observatie van de medisch specialist en zo werden mensen met een migratieachtergrond weggezet als zondebok van deze coronacrisis. Maar in plaats van met een beschuldigende vinger naar elkaar te wijzen, kunnen we beter uitzoeken hoe het komt dat corona sommige groepen harder treft dan andere. Eén ding is zeker: het virus discrimineert niet.

Weggezet als zondeboek

Het gevaar van zulke uitspraken zonder context is dat ze snel tendentieus worden omdat het (nog) niet onderzocht is. Wat je mist is context: waarom en hoe komt het? Patricia Heijdenrijk, directeur van Pharos, expertisecentrum gezondheidsverschillen, roept op om daar meer onderzoek naar te doen. ‘Gegevens uit andere bronnen zoals huisartsen en ziekenhuizen zijn vaak lastig te interpreteren omdat in Nederland etniciteit – in tegenstelling tot de VS – niet wordt geregistreerd. Dat is begrijpelijk, maar we moeten ons bewust zijn van die lacune en andere manieren vinden om inclusief onderzoek te doen’, zei ze gisteren in NRC. Omdat je deze context niet weet worden uitspraken snel munitie voor populisten. En voordat je het weet krijgt het een andere connotatie en leidt het tot nog meer aannames en veronderstellingen. En voordat je het weet, wordt een groep mensen, die al jaren gebukt gaat onder negatieve beeldvorming, weggezet als zondebok. Zij ervaren dagelijks discriminatie en uitsluiting. De cijfers liegen er niet om: ervaren discriminatie in Nederland neemt toe.

Lagere sociaal economische klassen

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) registreert besmettingen op grond van migratieachtergrond wel. Zo zouden Nederlanders met een migratieachtergrond tijdens de eerste coronagolf harder zijn getroffen door sterfte dan Nederlanders zonder migratieachtergrond. Dat heeft met een combinatie van factoren te maken als we iets meer inzoomen.

Wereldwijd en in Nederland zie je dat corona vooral de lagere sociaal economische klassen treft. Omdat zij vaker dicht bij elkaar wonen, in slecht geventileerde woningen, met soms meerdere generaties bij elkaar, weinig financiële middelen en werkzaam in contactberoepen die laag betalen. De verklaring zou eerder zijn dat we te maken hebben met mensen uit lagere sociaal economische klassen waar onderliggende aandoeningen zoals overgewicht, diabetes en hypertensie eerder voorkomen (en daarmee het risico op Covid-19 kunnen veroorzaken). Of omdat het om mensen gaat die vaker in contactberoepen werken. Bijvoorbeeld MOE-landers die zonder mondkapjes in busjes naar tuinderijen worden gebracht en dicht op elkaar slapen in vakantiewoningen. Of omdat ze bijvoorbeeld  zwart werken als schoonmaker, geen sociale zekerheid hebben om op terug te vallen waardoor ze zich niet snel ziek melden bij klachten. En vergeet niet: thuiswerken is niet voor alle groepen mogelijk! En soms is het ook een kwestie van statistiek: de huidige coronabrandhaarden zijn nu Den Haag, Rotterdam en Amsterdam. Steden waar ruim de helft van de inwoners een migratieachtergrond heeft. Dus ergens ook logisch dat het percentage op de ic-afdeling een afspiegeling is van bevolking van die steden.

De minderheden van de bevolking ontvangen de grote klappen ten gevolge van hun gemarginaliseerde positie

Ongelijkheden blootgelegd

Als er één ding is wat het coronavirus voor elkaar heeft gekregen dan is het wel dit: de ongelijkheden binnen samenlevingen blootleggen. Vaak zijn het degenen aan de onderkant van de economische ladder die het meest lijden. Het is een ongelukkige realiteit dat mensen die het meest gemarginaliseerd zijn in de samenleving, worden geconfronteerd met de grootste gevolgen en verdere marginalisatie, zoals voortkomt uit deze pandemie. Coronavirus zelf discrimineert weliswaar niet maar legt wel de structurele ongelijkheid bloot, en door die ongelijkheid zijn mensen ook weer kwetsbaarder voor het virus. En dan is het geen wonder dat burgers met een migratieachtergrond op zijn ic deze ongelijke realiteit blootstellen. Je zou het ook anders kunnen zeggen: de minderheden van de bevolking ontvangen de grote klappen ten gevolge van hun gemarginaliseerde positie. Laten we als samenleving meer voor mensen in kwetsbare positie ons inzetten en hun leefomstandigheden verbeteren.