Stop het nationalistische drama

Paul Scheffer waarschuwde vijftien jaar geleden in zijn essay Het multiculturele drama op profetische wijze voor een toekomstige vluchtelingencrisis. Naast een lange beschrijving van het naderende ‘drama’, kwam hij ook met een oplossing: we moeten met zijn allen weer trots worden op Nederland. Dit pleidooi voor een hernieuwd nationalisme was misschien wel het meest verrassende element in zijn betoog, maar over deze oplossing horen we niet zoveel meer. Ook niet van Scheffer zelf.

Blog

Scheffer kon toen hij het artikel schreef natuurlijk op geen enkele manier bevroeden op welke wijze Nederland het pleidooi voor nationale trots zou omarmen. Als hij toen vooruit had kunnen kijken en de discussies op social media over asielzoekers in Nederland of over Zwarte Piet had kunnen zien, was hij zich hoogstwaarschijnlijk kapot geschrokken. Een Facebookpagina die hartstochtelijk pleit voor het behoud van Zwarte Piet met meer dan een miljoen likes was wellicht niet wat hij voor ogen had. Activisten die, vergezeld met de Nederlandse vlag, protesteren tegen de komst van vluchtelingen evenmin. Het geesteskind uit 2000 luistert, nu ruim in de puberteit, natuurlijk al lang niet meer naar haar vader. Wat Scheffer als bescheiden intellectueel project destijds begon, is ondertussen aangewakkerd tot een nationalistische wervelwind.

Onze premier heeft vooral begrip voor de boosheid van al die mensen die demonstreren tegen asielzoekers

Los van wat de oplossingen zijn voor de vluchtelingencrisis moet het gevaar van dit nieuwe activistische nationalisme onderkend worden. Het fenomeen steekt op dit moment in vele onaangename gedaantes haar kop op. Van gemaskerde jongeren die een asielzoekerscentrum aanvallen tot doodsbedreigingen aan het adres van burgemeesters die verantwoordelijk zijn voor de asielopvang in hun gemeentes. De nieuwe identitaire beweging, zoals Michel Houellebecq die in zijn toekomstroman Onderworpen zeer beeldend beschrijft, richt zich niet op het intellectuele debat, maar probeert door gewelddadige acties anderen te inspireren om ook in actie te komen. De activistische nationalistische jongen in Zweden die een leraar en een scholier vermoordde en de dader van de aanslag op de burgemeester in Keulen zijn de nieuwe helden van deze beweging. Radicale acties van een kleine groep ontstaan, zo weten we uit de politicologische literatuur, altijd als er een bredere beweging is die hiervoor het draagvlak creëert. Dat de PVV in de peilingen op forse winst staat, geeft samen met de beelden van boze burgers aan nationalistische activisten het signaal af dat de weg vrij is voor een volgende stap.

Was het logisch dat het pleidooi voor nationalisme in Nederland op deze wijze zou ontsporen? Ik denk dat we op zijn minst te naïef zijn geweest om te denken dat dit in Nederland niet kon gebeuren. De spelers die in het maatschappelijk debat doorgaans een tegenwicht bieden aan dergelijke bewegingen, laten het op dit moment ernstig afweten. Kijken we naar onze oosterburen, dan zien we dat zowel de kanselier als de media op dit cruciale moment in de geschiedenis kleur durven te bekennen. Merkel waarschuwt in niet mis te verstane woorden om niet samen met extreemrechts te gaan demonstreren. Onze premier heeft daarentegen vooral begrip voor de boosheid van al die mensen die demonstreren tegen asielzoekers. Hij geeft weliswaar aan geweld niet te tolereren, maar roept demonstranten niet zoals Merkel op om zich te distantiëren van gewelddadige activisten. Hiermee lijkt hij juist verdere ruimte te geven aan activisten. Een uiterst gevaarlijk en opportunistisch spel. Ondertussen dringen de activisten, met een glinstering in hun ogen, via de verschillende mediakanalen onze huiskamers in. Wie stopt het nationalistische drama in Nederland?

Meer informatie?Neem contact op met:

Maurice Crul

Afbeelding