Witte medelanders, stem op iemand die niet op je lijkt

Er waren nog een heleboel vertegenwoordigers in Den Haag waar we het net zo mee eens waren, maar de voorbeelden van vrouwelijk leiderschap waren ineens onvindbaar. Hoe belangrijk is die herkenning voor mensen? Hoe belangrijk is het om volksvertegenwoordigers te zien die er hetzelfde uitzien als jij, die hetzelfde verhaal dragen en daardoor dezelfde zorgen hebben? Hoe belangrijk is het dat je jezelf kunt herkennen in de mensen die ons vertegenwoordigen? Mensen zijn gewoontedieren en mensen hebben een onbewuste voorkeur voor dingen die ze herkennen.

Herkenning is geen probleem, het is veilig en vaak de makkelijke keuze

Zo is een sollicitatiecommissie eerder geneigd iemand aan te nemen die op hen lijkt, want herkenning. Leraren geven kinderen die op hen lijken op school een hogere beoordeling. De politie houdt minder mensen staande met een uiterlijk vergelijkbaar met die van zichzelf. Herkenning is geen probleem, het is veilig en vaak de makkelijke keuze. Maar het wordt wel een probleem wanneer het stelselmatig over dezelfde groepen mensen gaat die steeds niet herkend worden. En die zichzelf ook niet herkennen. Die zichzelf niet herkennen in de Haagse politiek, in leraren, in de politie. Door deze vorm van vaak onbewuste herkenning ontstaat er een scheve vertegenwoordiging. Mensen met een bepaald uiterlijk en een bepaald geslacht (lees: witte huidskleur, man) herkennen zich dermate meer in vertegenwoordigende organen dat andere groepen sterk ondervertegenwoordigd worden en mensen zich niet herkend en erkend voelen.

Pluche

In het jaar waarin Amerika een fascist in het pluche hijst en we in Europa niet ver van dat moment verwijderd zijn, is het van ongekend belang, ofwel absolute noodzaak, dat er een andere optie is. Een betere optie. Dat we verenigd zijn tegen fascisme. Dat we verenigd zijn voor democratie. Dat we verenigd zijn voor elkaar. En niet alleen voor degenen waar we onszelf in herkennen op het eerste gezicht. Want hoeveel meer hebben we gemeen dan alleen wat we in de spiegel zien?

Hoe herkenbaar is de Kamer voor Nederlanders met een Afrikaanse achtergrond?

Een voorbeeld. De 150 zetels van onze Tweede Kamer worden op dit moment voor 0,67 procent bekleed door afro-Nederlandse volksvertegenwoordigers. Oftewel, één Kamerzetel. Hoe herkenbaar is de Kamer voor Nederlanders met een Afrikaanse achtergrond? Het is echter nog steeds een feest van herkenning voor hoogopgeleide witte mannen van middelbare leeftijd. Ja, daar gaan we weer, het is allemaal de schuld van de witte man. De Tweede Kamer moet diverser, de kieslijsten moeten diverser, en dat kunnen de hoge heren in Den Haag niet alleen.

Rijkdom

De diversiteit van de Nederlandse samenleving is een rijkdom. Maar waarom zien we die diversiteit niet terug bij de vertegenwoordigers van die samenleving? De lage mate van herkenning voor grote groepen Nederlandse burgers leidt tot vervreemding van de politiek. Mensen zien zich niet vertegenwoordigd in vertegenwoordigende organen en zijn dat ook vaak niet.

Herkenning is geen misdaad, het is juist iets moois. Het is hoopgevend als er iemand op een machtspositie zit die op je lijkt. Laten we daarom zorgen dat zoveel mogelijk mensen zich in iemand kunnen herkennen na de verkiezingen. Het begint erbij dat de homogeniteit van onze volksvertegenwoordigers doorbroken wordt, waar deze nog voor het overgrote deel over een witte huidskleur beschikken. Het verschil wordt gemaakt met iedere stem. Kies daarom eens voor iemand die niet op jezelf lijkt.