4 tips om stagegelijkheid te bevorderen

Deze tips komen voort uit onderzoek van KIS (2016) bij mbo-organisaties en verzamelde praktijkervaringen. In dit onderzoek ligt de focus op studenten met migratieachtergrond. Studenten kunnen natuurlijk ook om andere reden gediscrimineerd worden bijvoorbeeld op basis van seksualiteit of uiterlijk. 

Tip 1: Ga met elkaar in gesprek

Hoewel veel mbo-professionals het vraagstuk van stagediscriminatie herkennen, spreken zij er in de praktijk weinig over met elkaar. Ga daarom met elkaar het gesprek aan. Welke signalen zie je van discriminatie? Zo ja, welke studenten en opleidingen betreft het? Zijn jullie het onderling eens over de gewenste reactie? Voelen individuele medewerkers zich ondersteunt door het management wanneer zij signalen van discriminatie krijgen en daar iets mee willen doen? Zo pak je dat aan:

• Start met bespreken in teams. Probeer besprekingen structureel te maken in plaats van eenmalig. Probeer om andere collega’s en het management hier ook bij te betrekken.
• Is het niet duidelijk hoe groot het probleem is? Je kunt het in kaart brengen door bijvoorbeeld enkele vragen hierover aan de JOB-enquête toe te voegen. Zo krijg je een objectiever beeld van wat er volgens de studenten speelt. Ook kan je kijken naar verschillen tussen opleidingen. De uitkomsten kunnen de basis voor een gesprek vormen.
• Ook het organiseren van een Startbijeenkomst LOB-Gelijke Kansen met externe deskundigen kan de school helpen bij het opstarten van het gesprek.

Nilüfer Sönmezer-Duyar, projectmanager interculturalisatie bij het Da Vinci College, vertelt hoe belangrijk het is om als school stagediscriminatie te erkennen en in actie te komen:

Tip 2: Bevorder deskundigheid t.a.v. (stage)discriminatie

Discriminatie kent vele vormen. Vaak ben je je niet eens bewust dat je discrimineert. Mbo-professionals twijfelen daarom regelmatig of klachten van studenten over discriminatie wel ‘terecht zijn’. Er zijn verschillende mogelijkheden om onderwijsprofessionals en studenten te helpen bij het herkennen van meer onbewuste vormen van discriminatie en hoe daarop adequaat te reageren.

• Nodig een expert op dit thema uit. Op veel plaatsen geven anti-discriminatievoorzieningen voorlichting. Zie bijvoorbeeld het Meldpunt discriminatie Amsterdam.
• Bied trainingen aan, bijvoorbeeld:
  • 'Begin bij jezelf’ van de Anne Frank Stichting: een online introductie voor docenten met lesactiviteiten over de thema's identiteit en diversiteit, stereotypen, vooroordelen en discriminatie.
  • Zet een streep door discriminatie bevat tools en trainingen van de Rijksoverheid.
  • Training Selecteren zonder vooroordelen, over de werking en de invloed van stereotypen

Als aanbieder van onderwijs kun je als mbo-instelling advies vragen aan het College Rechten van de Mens over discriminatie en (kosteloos) het beleid ter beoordeling voorleggen.

Tip 3: Bepaal je strategie en meld zo nodig

Wat doe je als er inderdaad sprake blijkt te zijn van discriminatie? Bijvoorbeeld wanneer een bedrijf aangeeft geen stagiairs te willen met een Marokkaanse achtergrond, of wanneer je merkt dat studenten met een migratieachtergrond keer op keer geen reactie krijgen op hun sollicitatie.

• Zorg dat je niet alleen verantwoordelijk bent, maar stem af met collega’s over wat te doen, zodat je de verantwoordelijkheid met elkaar deelt. Misschien kunnen jullie samen bepalen hoe het gesprek aan te gaan met het bedrijf? In dat geval is het goed om het gesprek samen voor te bereiden en samen na te bespreken.
• Investeer in de relatie met het leerwerkbedrijf. In de preventieve sfeer kun je ook een strategie ontwikkelen: wanneer studenten het moeilijk hebben op de stagemarkt, kan je bijvoorbeeld zorgen voor een warme overdracht. Neem zelf contact op met een stagebedrijf en introduceer de student. Gebleken is dat dit de kans vergroot dat een student wordt aangenomen. Uitzendorganisatie ABU heeft folders en publicaties waarin praktische tips staan over hoe je rustig het gesprek aan kan gaan, zoals het ‘leaflet discriminatie’. Deze folder is ook voor onderwijsorganisaties bruikbaar.

Tip 4:  Bereid studenten voor

Lang niet alle stagiairs spreken op school over (de angst voor) discriminatie. Sommige studenten mijden op voorhand bedrijven die mogelijk discrimineren. Laat merken dat de school stagediscriminatie een serieus probleem vindt en dat je de student steunt hierin. Maak de student bewust van zijn of haar rechten en laat hen oefenen met hun ‘handelingsperspectieven’ als zij met discriminatie te maken krijgen. Jongeren die bewust kunnen kiezen voor een reactie, voelen zich minder kwetsbaar. Studenten kunnen o.a. de training Beeldbepalend volgen waarin ze leren over eigen vooroordelen en weerbaarder worden gemaakt om met discriminatie om te gaan.

Goede voorbereiding (LOB)
Mbo-scholen die studenten goed voorbereiden in het kader van loopbaanoriëntatie (LOB) dragen bij aan gelijke kansen bij de toegang tot stages en leerwerkplekken. Studenten krijgen minder te maken met vooroordelen van werkgevers wanneer zij:

• tijdens LOB-activiteiten goed voorbereid worden op de eerste ontmoeting met werkgevers
• worden voorgedragen door een intermediair van de school
• in hun cv ‘unieke’ persoonlijk informatie geven over zichzelf, informatie over bijvoorbeeld hobby’s, vrijwilligerswerk en daarmee groepsbeelden ontkrachten.

Scholen die hiermee aan de slag willen kunnen zich melden bij de projectcoördinator van het nieuwe project LOB-Gelijke kansen dat juli 2017 is gestart. Het project ontwikkelt ondersteunend materiaal en trainingen. Voor meer informatie kun je contact opnemen met Fieny Peerboom (projectcoördinator) 06-46638983 of f.peerboom@mbodiensten.nl. Of kijk voor meer informatie op www.expertisepuntlob.nl.

Meer informatie

Wil je meer informatie over het bevorderen van stagegelijkheid?

• Heeft u liever Anouk dan Ayse als stagiair?
• Discriminatie op de mbo stagemarkt verdient structurele aandacht
• Effectief discriminatie bestrijden: zo doe je dat