Astra op Ontdekking
In de interventie Astra op ontdekking vind je 4 lessen met bijbehorende materialen, voor zowel groep 3 en 4. Het overkoepelende doel van de toolkit is om op een positieve manier in aanraking te komen met verschillende vormen van diversiteit, waarbij leerlingen én leerkrachten leren dat iedereen uniek is en dat iedereen zichzelf mag zijn. Via deze lessen maken leerlingen kennis met de onderwerpen familiediversiteit, genderdiversiteit en seksuele diversiteit onder begeleiding van het personage Astra, een klein astronautje, die op ontdekkingsreis gaat op planeet aarde. Afhankelijk van de leeftijd van de leerling leren ze over deze onderwerpen, waarbij de focus in de middenbouw ligt op familiediversiteit en genderexpressie. Door middel van kunsteducatieve werkvormen leren de leerlingen op positieve wijze over deze onderwerpen.
Tevens bevat de handleiding ook informatie en tips & tricks voor leerkrachten.
Deze tekst is opgesteld door de interventie-eigenaar en aan de hand van de verandertheorie door KIS getoetst. Neem voor meer informatie contact op met de contactpersoon.
- Organisatie: COC Nederland
- Website: https://basisschool.coc.nl/
- E-mailadres: basisschool@coc.nl
Doelgroepen van de interventie
Leerlingen in groep 3 en 4 en indirect ook leerkrachten.
Doel van de interventie
Probleem
Vanaf jonge leeftijd krijgen kinderen ideeën over genderstereotyperingen, -rollen en normen mee, waardoor kinderen die gender non-conform gedrag vertonen vaker worden buitengesloten door leeftijdsgenoten. Huidig lesmateriaal bevat weinig representatie met diversiteit die de wereld rijk is zoals bijvoorbeeld verschillende gezinsvormen en culturen.
Hoofddoel
Kinderen leren de diversiteit die de wereld rijk is kennen. Iedereen is anders en juist uniek; ieder persoon ziet er anders uit, ieder gezin ziet er anders uit, etc. en dat is oké.
Nevendoestelling is leerkrachten bieden vaardigheden en tools om binnen de schoolcontext een veilige omgeving voor lhbti+ leerlingen te creëren.
Subdoelen
- Leerlingen verminderen vooroordelen.
- De leerlingen kennis laten maken met familie-, seksuele en genderdiversiteit.
- De leerlingen staan positiever tegenover gender non-conform gedrag.
Nevendoelstelling is leerkrachten tools geven om een positief veilig schoolklimaat te creëren.
Werkzame mechanismen
- Inleven en empathie in kinderen en volwassenen die ‘anders’ zijn
- Normaliseren (sociale norm) van de rijkdom van diversiteit
- Counter stereotypen
- Flexibel denken
- Hercategoriseren
- Inzicht verschaffen verschillende gezinsvormen en seksuele- en genderdiversiteit
Verandertheorie
Evaluatie
Momenteel is COC bezig met het evaluatieproces van het huidige Astra op Ontdekking pakket. Dit wordt gedaan door middel van klassenobservaties op scholen en het individueel interviewen van kinderen en leerkrachten. Deze informatie wordt gebruikt voor de doorontwikkeling van Astra voor groep 3 & 4 én voor de ontwikkeling van Astra voor groep 5. Tot op heden is gebleken dat leerkrachten de uitgebreide handleiding als erg prettig ervaren. Doordat het zo uitgebreid is, zijn ze relatief minder tijd kwijt aan het voorbereiden van de lessen, waardoor Astra makkelijker te implementeren is in het volle lesprogramma. Bovendien geven leerkrachten aan dat het kwalitatief mooie materialen zijn en goede animaties. Vanuit de interviews met kinderen tot op heden, is regelmatig naar voren gekomen dat een stukje herkenning van je eigen gezin blijft hangen. Bijvoorbeeld het hebben van gescheiden ouders. Daarnaast blijkt dat kinderen de gezinnen met twee vaders of twee moeders vragen willen stellen hoe het kan dat je twee ouders van hetzelfde geslacht hebt. Gemiddeld kreeg Astra een 7,6 van de kinderen (N=10) die tot nu toe zijn geïnterviewd, waarbij ze het leuk vonden om te knutselen en de filmpjes te kijken. De evaluatie van Astra op Ontdekking wordt momenteel nog verder doorgezet.
Onderzoek
- Chung, Y., & Huang, H. H. (2021). Cognitive-based interventions break gender stereotypes in kindergarten children. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(24), 13052.
- Cramwinckel, F. M., Scheepers, D. T., & Van Der Toorn, J. (2018). Interventions to reduce blatant and subtle sexual orientation‐and gender identity prejudice (SOGIP): Current knowledge and future directions. Social Issues and Policy Review, 12(1), 183-217.
- Felten, H. Broekroelofs, R. van de Kamp., J. (2020) Opgroeien zonder vooroordelen. Wat werkt in het verminderen van vooroordelen en discriminatie onder kinderen op de basisschool? Utrecht: KIS
- Felten, H., Keuzenkamp, S., & de Wit, J. (2024). Interventions Used in Practice to Reduce Prejudice and Stereotypes Toward Lesbian and Gay People: Theory Based Evaluation. The Journal of Sex Research, 1-11.
- Nebot, R. S., Barltar, A., & de Lemus, S. (2021) Boys and girls can play: Efficacy of a counter-stereotypical intervention based on narratives in young children. University of Grana
- Olsson, M., & Martiny, S. E. (2018). Does exposure to counterstereotypical role models influence girls’ and women’s gender stereotypes and career choices? A review of social psychological research. Frontiers in psychology, 9, 392862.