Seksualiteit

Veel jongeren ontvangen weinig of eenzijdige informatie over seksualiteit, veelal in hun online leefwereld. Dit kan leiden tot verwarring, schaamte, misvattingen en het reproduceren van schadelijke normen of stereotypen. Er is onvoldoende ruimte om open en gelijkwaardig te praten over wensen, grenzen, seksuele diversiteit en de invloed van cultuur, religie en opvoeding. Hierdoor missen jongeren de tools om respectvolle, gelijkwaardige relaties aan te gaan en grenzen (van zichzelf en anderen) te herkennen en respecteren.

Het hoofddoel van de workshop is het tegengaan van eenzijdige informatie over seksualiteit door bij te dragen aan kennis en bewustzijn (onder jongeren) dat seksualiteit heel divers is. Deelnemers leren open en gelijkwaardig te praten over seksualiteit, en grenzen van zichzelf en anderen te respecteren. 

Subdoelen

1. Deelnemers krijgen inzicht dat seksualiteit voor iedereen anders is. En dat de eigen kijk op seksualiteit te maken heeft met persoonlijke normen en waarden.
2. Deelnemers ontwikkelen een positievere houding en kunnen respectvol in gesprek met elkaar over seksualiteit.
3. Deelnemers leren vaardigheden om te praten over seksualiteit. 

Werkzame mechanismen

1. Inleving en empathie

Het bevorderen van empathie door deelnemers zich te laten verplaatsen in anderen, wat helpt bij het verminderen van vooroordelen. Dit zit in deze workshoponderdelen:

• ​​​​​Interviews: deelnemers stellen elkaar vragen over persoonlijke ervaringen met seksualiteit. Daardoor worden begrip en empathie gestimuleerd. Deze vragen gaan niet over eigen seksuele voorkeuren, maar over wat je van huis uit hebt meegekregen en hoe dit van invloed is op hoe je naar seksualiteit kijkt.  
• Vragenvuur video seksuele voorkeur: toont diverse perspectieven op seksuele voorkeuren. Dit draag bij aan het inlevingsvermogen. Door middel van het nagesprek spelen we in op eigen ervaringen, zelfreflectie en gespreksvoering buiten eigen normatieve kaders.  

2. Kennis

Deelnemers krijgen kennis over wat seksualiteit betekent en hoe seksualiteit door mensen verschillend beleefd wordt:

• Stellingen Liefde & Seksualiteit: deelnemers krijgen informatie over verschillende seksuele identiteiten. Ze reflecteren op hun eigen opvattingen en worden geconfronteerd met diverse meningen.
• ​​​​​Anonieme vragen: deelnemers kunnen via de vragenbus anonieme vragen stellen aan de trainers.  
• ​​​Vragenvuur video seksuele voorkeur: informatie over seksuele diversiteit en de workshopleiders stimuleren na te denken over eigen aannames en stereotypen. Door middel van het nagesprek spelen we in op eigen ervaringen, zelfreflectie en gespreksvoering buiten eigen normatieve kaders.  
• Brainstorm Seks(ualiteit): deelnemers leveren input en delen hun perspectieven, wat leidt tot gezamenlijke kennisopbouw.

3. Positieve intergroepscontacten

Het creëren van positieve interacties tussen verschillende groepen om wederzijds begrip en acceptatie te bevorderen. Dit zit in deze workshoponderdelen:

• Mensenbingo: deelnemers ontdekken overeenkomsten en verschillen binnen de groep, wat bijdraagt aan positieve contacten.
• ​​​​​Interviews: deelnemers stellen elkaar vragen over persoonlijke ervaringen met seksualiteit. Daardoor worden begrip en empathie gestimuleerd. Deze vragen gaan niet over eigen seksuele voorkeuren, maar over wat je van huis uit hebt meegekregen en hoe dit van invloed is op hoe je naar seksualiteit kijkt.  
• Energizers: zoals ‘Ik ben leuk, jij bent leuk’, bevorderen een positieve groepssfeer en onderlinge verbinding.

4. Oefenen met gespreksvoering over seksualiteit

Deelnemers worden op verschillende manieren uitgenodigd om respectvol het gesprek aan te gaan over seksualiteit en wensen en grenzen, zodat dit vervolgens ‘in het echte leven’ ook makkelijker voor ze wordt. Dit zit in deze workshoponderdelen:

• Brainstorm Seks(ualiteit): deelnemers leveren input en delen hun perspectieven, wat leidt tot gezamenlijke kennisopbouw.
• Interviews: door elkaar te bevragen, nemen deelnemers actief deel aan het leerproces.
• ​​​Stellingen Liefde & Seksualiteit: deelnemers reflecteren op hun eigen opvattingen en worden geconfronteerd met diverse meningen.

5. Sociale norm stellen

Het inzetten van rolmodellen die gewenst gedrag en attitudes demonstreren. Dat inspireert en beïnvloedt deelnemers. Dit zit als volgt in de workshop:

• Jonge peer-trainers: fungeren als rolmodellen die openheid en respectvolle communicatie over seksualiteit demonstreren. 

Verandertheorie

Bekijk het schema

Evaluatie

Uit de impactevaluatie van 2023 kwam met name naar voren:

• Meerderheid van jongeren geeft na afloop aan beter te begrijpen wat seksualiteit betekent.
• Driekwart begrijpt beter dat seksualiteit voor iedereen iets anders is en dat iedereen het op zijn of haar manier mag invullen.
• Jongeren realiseren zich ook beter dat er verschillende seksuele identiteiten zijn – het normaliseert diversiteit in seksualiteit.
  • Voor jongeren die zich al veel bezighielden met seksualiteit bood de workshop soms weinig nieuwe inzichten, wat suggereert dat de impact groter is bij jongeren die nog minder kennis of bewustzijn hadden vooraf.
• Slechts een klein deel van de jongeren (9% bij T2) geeft aan zich in het dagelijks leven meer met seksualiteit bezig te houden na de workshop.
• 5% reageert anders op mensen die niet heteroseksueel zijn vier weken na de workshop. Voor het merendeel verandert deze houding dus niet aantoonbaar.
  • Dit wijst op een beperkte vertaling van bewustzijn naar gedrag op langere termijn.
• Jongeren waarderen de workshop gemiddeld met een ruime voldoende (~7,8).
• Slechts 34% voelde zich helemaal op zijn gemak tijdens de workshop; de helft voelde zich dus niet geheel comfortabel.
• Toch vond een meerderheid dat de workshopleiders goed aansloten bij hun leefwereld en interessante verhalen deelden.

Hieronder staan de voornaamste aanpassingen van de workshop Seksualiteit, die wij sinds 2023 hebben doorgevoerd op basis van onze evaluaties:

• Meer aandacht en tijd voor sociale veiligheid voordat we het over seksualiteit hebben; dit houdt ook in dat wij onze workshop niet meer verkort aanbieden (in het verleden gaven we soms ook workshops van 45 of 60 minuten);
• Alle voorbeelden van stereotypen en een oefening waarin dit voorkomt zijn uit de workshop gehaald, omdat dit niet effectief is;
• Sinds het schooljaar 24/25 zijn onze workshops modulair opgebouwd met expliciete leerdoelen per bouwsteen. Dit maakt dat wij minder tijdsintensief heel gericht maatwerk kunnen leveren voor verschillende groepen en dit maakt het ook makkelijker voor ons om te evalueren of we onze (leer)doelen behalen. Sinds 2025 evalueren wij onze leerdoelen. 

Schoolevaluaties zetten wij in voor de structurele doorontwikkeling van de workshop en voor het maatwerk leveren aan scholen, omdat wij bij verschillende scholen jaarlijks terugkomen.