Kennisplatform Integratie & Samenleving Jaarbericht 2019

2019 is het vijfde jaar dat Kennisplatform Integratie & Samenleving actief was met onderzoek, advies, praktische tips en instrumenten rond integratie, migratie en diversiteit. In dit jaarbericht presenteren we onze uiteenlopende activiteiten van het afgelopen jaar.

Uw vragen werden door ons beantwoord

108 BEANTWOORDE VRAGEN

Voorbeeld van een eenduidige vraag

Dit zijn vragen waarvoor we de kennis al in huis hebben. Het antwoord op dit type vragen proberen we binnen enkele dagen via e-mail toe te sturen. Een voorbeeld van een eenduidige vraag is:

Hoe kan een hulpverlener gezinnen met een migratieachtergrond helpen met het beperken van de invloed van armoede op het kind?
Vraagsteller: Wijkteam Jeugd

Antwoord:
Uit onderzoek is gebleken dat er in de praktijk belemmeringen zijn die een integrale aanpak in de weg staan. Hulpverleners verwijzen veelal door naar schuldhulpverlening, maar zouden zelf ook de armoede bespreekbaar kunnen maken. Zij hebben behoefte aan concrete handvatten en trainingen gericht op gespreksvoering. Hiermee kunnen professionals op een laagdrempelige manier armoede en schulden ter sprake brengen en het taboe doorbreken.

Voorbeeld van een vraag met uitzoekwerk

Hoe waarschijnlijk is het dat huwelijksdwang en achterlating op andere plekken van het land voorkomen en in onze stad niet? En zijn er wellicht cijfers bekend? En heeft u wellicht adviezen of voorbeelden hoe een gemeente goed om kan gaan hiermee?
Vraagsteller: Gemeente

Antwoord:
Wij hebben een schatting gemaakt van de cijfers in uw gemeente aan de hand van de bevolkingssamenstelling in uw gemeente, gerelateerd aan de achtergrondkenmerken van betrokkenen bij huwelijksdwang en achterlating in Nederland. Landelijke cijfers zijn terug te vinden in de publicatie "Zo zijn we niet getrouwd". In deze publicatie wordt op basis van verschillende onderzoeksmethoden (triangulatie) een schatting gemaakt van de omvang van huwelijksdwang en achterlating. Daarnaast brengt deze publicatie de (mogelijke) motieven van huwelijksdwang en achterlating in kaart, alsook de achtergrondkenmerken van de betrokkenen. Tot slot worden op basis van dit onderzoek en een uitgebrachte brochure omtrent achterlating, handvatten geboden om deze thema's over zelfbeschikking om te gaan.

15 complexe vragen die in 2019 aan KIS zijn gesteld:

Deze vragen leiden tot een (verkennend) onderzoeksproject van soms enkele maanden. Met vervolgprojecten en voorverkenningen erbij gerekend werden er in totaal 19 projecten uitgevoerd.

Preventie recidive
Vraagsteller: Bureau MHR
Vraag: Wat werkt om recidive van ex-gedetineerde jongeren en jongvolwassenen met een migratieachtergrond te kunnen voorkomen?
Product: In 2020 verscheen de publicatie.

Priming
Vraagsteller: Art1MN, Tumba, Diversion en SZW
Vraag: Wat is er wetenschappelijk bekend over priming als methode om discriminatie, vooroordelen of stereotypen te verminderen? Wat weten we over de effecten en wat zijn aandachtpunten of voorwaarden voor deze effecten? Hoe zou priming als methode in Nederland kunnen worden ingezet?
Product: In 2019 verscheen de publicatie en het artikel.

Voorverkenning remigratie
Vraagsteller: Stichting SAAAM
Vraag: Wat zijn de gevolgen van remigratie voor eerste generatie Turkse en Marokkaanse vrouwen?
Product: Een intern verslag. Deze voorverkenning heeft geleid tot een nieuw portaalproject waarbij de nadruk minder op de remigratie en meer op het thema 'eenzaamheid' kwam te liggen.

Hoger onderwijs en jeugdhulp
Vraagsteller: Kennisnetwerk Jeugd Haaglanden
Vraag: Hoe kun je cultuursensitief werken duurzaam verankeren in de jeugdhulp?
Product: In 2019 verscheen de publicatie en het artikel.

Ontwikkelingsgerichte preventie extremisme
Vraagsteller: InHolland
Vraag: Welk kennisbestand is er (theoretisch en praktisch) vanuit een ontwikkelingsgericht perspectief nodig rond radicalisering en extremisme voor opleidingen in de sociale en educatieve domeinen?
Product: In juni 2020 verschijnt de publicatie.

Voorverkenning religieuze identiteit
Vraagsteller: Feniks Tilburg/Stichting Mesam Rotterdam/Inter-lokaal Nijmegen
Vraag:Voorverkenning naar hoe hulpverleners passende ondersteuning kunnen bieden aan islamitische jongeren tijdens hun religieuze identiteitsontwikkeling, waarbij rekening wordt gehouden met de (religieuze) behoeftes van deze jongeren. Is dit een thema waar we onderzoek naar kunnen doen?
Product: In juni 2020 verschijnt een interne notitie.

Levensbeschouwelijke competenties
Vraagsteller: Feniks Tilburg/Stichting Mesam Rotterdam/Inter-lokaal Nijmegen
Vraag: Onderzoek naar aanleiding van de voorverkenning: hoe kunnen hulpverleners passende ondersteuning bieden aan islamitische jongeren tijdens hun religieuze identiteitsontwikkeling, waarbij rekening wordt gehouden met de (religieuze) behoeftes van deze jongeren?
Product: In juni 2020 verschijnt de publicatie.

Hervestigers
Vraagsteller: Gemeente Fryske Marren
Vraag: Wat hebben gemeenten en hun samenwerkingspartners nodig om uitgenodigde vluchtelingen (hervestigers) te kunnen plaatsen en begeleiden?
Product: In 2020 verscheen de publicatie en het artikel.

Vooroordelen vrijwilligerswerk
Vraagsteller: Stichting Welzijnswerk Hoogeveen
Vraag: Hoe gaan vrijwilligersorganisaties om met morele dilemma's op het gebied van diversiteit, en met wederzijdse vooroordelen de relatie kunnen verstoren?
Product: In 2020 verscheen de publicatie en het artikel.

Instroom leerkrachten
Vraagsteller: De Haagse Scholen
Vraag: Hoe kunnen we het aantal leerkrachten met een migratieachtergrond in het primair onderwijs vergroten??
Product: De publicatie en het artikel verschijnen juni 2020.

Eenzaamheid
Vraagsteller: Stichting SAAAM
Vraag: Hoe kunnen sociaal professionals en informele hulpverleners ouderen met een Marokkaanse achtergrond beter ondersteunen in de preventie en aanpak van eenzaamheid?
Product: Publicatie en artikel.

Voorverkenning onmacht mantelzorgers
Vraagsteller: U-Centraal
Vraag: Hoe kan de hulpverlening aan gezinnen met volwassen thuiswonende zonen, die kampen met verslavings- en gedragsproblemen beter aansluiten bij de leefwereld van deze gezinnen?
Product: In 2019 verscheen een serie van drie artikelen op de website van KIS: een artikel vanuit het perspectief van hulpverleners, moeders en zonen.

Voorverkenning etnisch profileren
Vraagsteller: Politie Amsterdam
Vraag: Hoe kan etnisch profileren, zoals het door jongeren (16 - 27 jaar) met een migratieachtergrond wordt ervaren, door de politie op lokaal niveau meetbaar worden gemaakt voor monitoring?
Product: Er is een interne notitie opgesteld. Op grond van de bevindingen is geconstateerd dat nader onderzoek onvoldoende zou opleveren binnen de mogelijkheden van een portaalproject.

Framing in de media
Vraagsteller: Voorverkenning
Vraag: In hoeverre wordt binnen de verschillende opleidingen journalistiek en mediaopleidingen aandacht gegeven aan beeldvorming, stereotypering en framing in de media? Hoe kan een eventuele lacune hierin verholpen worden, aansluitend bij de behoefte van de opleidingen?
Product: Een interne notitie. Besloten is geen onderzoek te starten maar een artikel te publiceren in 2020.

Polarisatiemodellen
Vraagsteller: SZW
Vraag: Zijn er, naast het model van Brandsma, meer modellen beschikbaar die (met name) op lokaal niveau en in de sociale sector bruikbaar zijn voor de preventie van en het omgaan met polarisatie? Welk model is in welke situatie bruikbaar en waarom?
Product: De publicatie verschijnt in juni 2020 op de site van KIS.

Voorverkenning Quota
Vraagstellers: POC People of Colors en migrantenorganisaties
Vraag: In welke gevallen en op welke manier mag in Nederland de etnische afkomst van werknemers in relatie tot quotum en arbeidsmarktdiscriminatie geregistreerd worden?
Product: De publicatie verschijnt in juni 2020 op de site van KIS.

Seksueel welzijn Eritrese en Ethiopische jongeren
Vraagsteller: SWN/AWP
Vraag: Hoe kunnen migrantenorganisaties en hulpverleners ouders met een Eritrese en Ethiopische migratieachtergrond ondersteunen in het bespreekbaar maken en bevorderen van seksueel welzijn en seksuele gelijkheid van hun kinderen?
Product: De publicatie verschijnt in juni 2020 op de site van KIS.

Hulp na achterlating
Vraagsteller: BuZa en LKHA
Vraag: Wat zijn de omstandigheden waarin de jongeren worden achtergelaten in het buitenland? Speelt er verwaarlozing, fysiek of psychisch geweld tijdens de achterlating in het buitenland?
Product: Infosheet over hulpverlening na achterlating, deze verschijnt in juni op de site van KIS. Ook verscheen een animatie, waarin we informatie geven over preventie van achterlating.

Gezondheid en inburgering
Vraagsteller: VNG/OTAV
Vraag: Wat zijn inzichten en handelingsperspectieven voor gemeenten om statushouders met gezondheidsproblemen zo optimaal mogelijk te laten inburgeren?
Product: Publicatie en artikel.

We werkten vanuit 4 thema's aan 27 projecten

Nieuwe migratie

Om een volwaardig bestaan te kunnen opbouwen in Nederland, is het belangrijk dat vluchtelingen hun weg vinden in de samenleving. Hoe kunnen gemeenten en maatschappelijke organisaties hen hierin het beste begeleiden en ondersteunen?

Projecten:

Monitor: Enquête onder gemeenten over arbeidstoeleiding en integratie van vluchtelingen naar resultaat

Duurzame arbeidsparticipatie van vluchtelingen: doen wat werkt naar resultaat

Vluchtelingen: kwalificatie voor de arbeidsmarkt via een opleiding - de rol van schakeljaren naar resultaat

Het vergroten van de (arbeids)participatie van vrouwelijke statushouders door emancipatie-sensitieve ondersteuning in gemeenten naar resultaat

4 projecten

Maarten van Eijk

Het verslag van het kennisatelier over de problematiek bij kinderen van EU-arbeidsmigranten biedt ons goede handvatten om onze aanpak te verbeteren. We herkennen de problemen waar deze kinderen mee te maken krijgen en zijn blij dat hier aandacht voor is.

Krystyna Meijer, projectmedewerker steunpunt arbeidsmigranten, LEVgroep

Sociale stabiliteit

Er is veel aandacht voor polarisatie in de samenleving en spanningen tussen groepen. Vaak gaat de aandacht uit naar incidenten. Professionals en beleidsmakers hebben echter behoefte aan kennis en methoden om polarisatie en spanningen in een vroeg stadium te herkennen en te voorkomen.

Projecten:

Ontsluiting kennis en ontwikkeling nieuwe kennisproducten sociale stabiliteit naar resultaat

Tegengaan van polarisatie in regio's buiten de randstad naar resultaat

Morele dilemma's door verschil in normen, waarden en opvattingen: concrete acties naar resultaat

Effectieve strategieën voor minderheidsgroepen om hun positie in de samenleving te verbeteren lees meer

Verminderen verschillende vormen van discriminatie naar resultaat

5 projecten

Naima Azough

De 7 gouden tips voor antidiscriminatie-methodes in het onderwijs geven een handig houvast om gesprekken aan te gaan met jongeren over discriminatie en racisme.

Luc Lauwers, projectleider Critical Mass

Luc Lauwers aan het woord

'Discriminatie en racisme zijn lastige thema's om te bespreken met jongeren. Het raakt aan identiteit en is daarmee inherent persoonlijk en soms zeer gevoelig. Veel docenten vinden het dan ook moeilijk om hierover gesprekken aan te gaan, of gaan deze gesprekken liever uit de weg. Terwijl dit nu juist is wat we níet moeten doen. De 7 gouden tips, en dan vooral de rake observaties, duidelijke uitleg en concrete handvatten die worden geboden, geven daarbij een handig houvast. Niet alleen voor docenten, maar ook voor ontwikkelaars zoals ikzelf.'

Luc Lauwers
Projectleider Critical Mass

Inclusie & toegankelijkheid

Voor nieuwkomers is een inclusieve samenleving belangrijk om te kunnen integreren en participeren. Hoe gaan we discriminatie tegen, en zorgen we ervoor dat bedrijven en instellingen toegankelijk en inclusief zijn?

Projecten:

Verkennend onderzoek 'samen aan het werk' op de etnisch-diverse werkvloer lees meer

Een 'harde aanpak' van discriminatie in werving en selectie: hoe werkt dat in de praktijk? naar resultaat

Discriminatie zelfstandigen naar resultaat

Cultuurspecifieke voorzieningen in de zorg naar resultaat

Onderwijsroutes stapelaars met een migratieachtergrond lees meer

Intercultureel vakmanschap op de pabo's lees meer

Regionale bijeenkomsten zorg en hulpverlening naar resultaat

Jeugdhulp aan asielzoekerskinderen naar resultaat

De relatie tussen maatschappelijke instituties (politie) en jongeren lees meer

Implementatie verkenning schooladviezen naar resultaat

10 projecten

Verkennend onderzoek 'samen aan het werk' op de etnisch-diverse werkvloer

In augustus 2019 verscheen de tussenpublicatie 'Inclusief beleid op de werkplek'. Het eindrapport zal voorjaar/zomer 2020 verschijnen op de site van KIS.

Onderwijsroutes stapelaars met een migratieachtergrond

Binnen dit onderzoek naar stapelaars met een migratieachtergrond in het onderwijs (leerlingen die na een diploma te hebben gehaald in het voortgezet onderwijs doorstromen naar een opleiding op een hoger niveau) hebben wij knelpunten gedetecteerd in de begeleiding van jongeren met een migratieachtergrond gedurende hun onderwijsloopbaan. Deze knelpunten hebben we vertaald naar aandachts- en verbeterpunten om de begeleiding en ondersteuning van jongeren met een migratieachtergrond (stapelaars en niet-stapelaars) in het onderwijs te optimaliseren zodat eenieders talent en capaciteit volledig wordt benut. Het eindrapport verschijnt in het najaar van 2020 op de site van KIS.

Intercultureel vakmanschap op de pabo's

Vooral in de grote steden (G4) zal in de komende jaren de diversiteit in scholen toenemen. Het onderwijzen van een groep multiculturele leerlingen biedt uitdagingen. We onderzochten in hoeverre (toekomstige) docenten zich toegerust voelen om onderwerpen als diversiteit en integratie bespreekbaar te maken. Waar hebben ze behoefte aan? Welke plek heeft intercultureel vakmanschap binnen de pabo-opleidingen, en wat is de visie hierop?

We richtten ons vooral op hoe docenten het bespreekbaar maken van diversiteit en integratie in de praktijk kunnen inrichten, wat de visie van basisscholen is, en in hoeverre docenten daarin ondersteund worden. Ook onderzochten we waar docenten op po-scholen tegenaan lopen en waar hebben behoefte aan is. Hiervoor gingen we in gesprek met medewerkers van de pabo's in Nederland, pabo-studenten, docenten in het basisonderwijs, en medewerkers van andere hbo opleidingen. Ook hielden we een enquête onder pabo-studenten.

De publicatie verschijnt in de zomer van 2020.

De relatie tussen maatschappelijke instituties (politie) en jongeren

Binnen dit project heeft KIS contacten met verschillende politie eenheden gelegd om opgedane kennis te implementeren. We gaven diverse adviezen en presentaties op maat, en namen als experts deel aan adviescommissies.

De teambijeenkomst cultuursensitieve jeugdhulp en opvoedondersteuning was een erg prettige workshop om te geven, o.a. door de goede samenwerking met de onderzoeker van KIS. Ik kreeg een heleboel positieve reacties vanuit mijn team!

Nadia Naciri (Coördinator Home-Start Nijmegen, Werkbegeleider Kleurrijke Families Bindkracht10)

Participatie

Als samenleving streven we ernaar dat iedereen in staat is of in staat wordt gesteld deel te nemen daaraan. Maar hebben alle burgers voldoende kennis en vaardigheden om te participeren? En hoe worden hun participatiekansen vergroot?

Projecten:

Leren van de lessen van arbeidsmarktaanpakken bij andere doelgroepen naar resultaat

Ondersteuning studiekeuze van jongeren met een migratieachtergrond naar resultaat

Opvoeding door ouders van de tweede generatie naar resultaat

Weerbaar opvoeden: implementatie tool voor informele oudergroepen naar resultaat

Jongeren en gevoelens van binding naar resultaat

Dubbele seksuele moraal, sexting en exposing naar resultaat

Verkenning van zelfbeschikking in Afrikaanse, Caribische en Syrische migrantengroepen lees meer

Platform Eer & Vrijheid naar resultaat

8 projecten

Verkenning van zelfbeschikking in Afrikaanse, Caribische en Syrische migrantengroepen

In dit project hebben we onderzoek gedaan naar de organisatie, behoeften en activiteiten van Afrikaanse, Caribische en Syrische zelforganisaties rondom zelfbeschikking (kindhuwelijken, huwelijksdwang en achterlating). De publicatie verschijnt in de zomer van 2020.

We hielden kennisateliers over 3 actuele onderwerpen

Als KIS willen we actuele vraagstukken die in de maatschappij spelen signaleren en op de agenda zetten. Voor dit doel organiseren we kennisateliers, waarin we ons samen met partners uit het werkveld over een bepaald onderwerp buigen. Zo willen we verandering tot stand brengen. In 2018 organiseerden we vier kennisateliers.

Kennisatelier

Nieuw inburgeringsstelsellees meer

Kennisatelier

Eenzaamheid bij migrantenouderenlees meer

Kennisatelier

Kinderen van EU arbeidsmigrantenlees meer

Zo sprak men over KIS op social media

Het kis publiek

maatschappelijke organisaties

onderwijs

beleidsprofessionals
lokale/regionale overheid

migranten-/vluchtelingenorganisaties

onderzoeks-/adviesbureaus

beleidsprofessionals landelijke overheid

politiek/bestuur

bedrijfsleven

studenten

media

272.760 bezoeken website

media

2.379 volgers

media

3.744 volgers

Sitebezoek

bezoeken
downloads
30.000
jan
feb
mrt
apr
mei
jun
jul
aug
sep
okt
nov
dec

Eenzaamheid onder oudere migranten is een complex en veelkoppig monster

bekijken
artikel 3852

Van polarisatie naar verbinding in buurten

download
publicatie: 1.038

De financiële zelfredzaamheid van statushouders - belemmeringen en bouwstenen

bekijken
artikel: 1.127
bekijken
infografic: 286

Nieuwe aanpak om polarisatie tegen te gaan

bekijken
artikel: 2.302

Vooroordelen verminderen: zo doe je dat

bekijken
artikel: 1.547

Hoe geef je als gemeente vorm aan het nieuwe inburgeringsstelsel?

bekijken
artikel: 2.908
nieuwsbrief

11.085 Abonnees nieuwsbrief

media

KIS kwam 143 keer in de media

samenwerkingspartners

Meer dan 25 samenwerkingspartners

Met wie we samenwerken

Kennisplatform Integratie & Samenleving heeft contact met verschillende organisaties. Soms gaan we ook een meer of minder intensieve samenwerking aan. Er is contact met gemeenten, onderwijsinstituten als (v)mbo's, hbo's en universiteiten, migrantenorganisaties, sociale ondernemers, zorg-, welzijn- en maatschappelijke (zelf)organisaties en taalscholen.

Concreet zijn dat onder andere: Stichting School en Veiligheid, Platform Eer en Vrijheid, Bindkracht 10 Nijmegen, Inholland, Hogeschool Utrecht, BVJong, Sociaal Werk Nederland, Radar/Art.1, de Sociaal-Economische Raad (SER), VNO-NCW, S-IPI, Coalitie Erbij, Mezzo, Pharos, SGAN, In voor Mantelzorg, Vluchtelingenorganisaties Nederland (VON), Trias Pedagogica, Triple P International, KeTJA, Expertise-unit Sociale Stabiliteit, VNG, OTAV, Divosa, Stichting Piëzo, Stichting Multicultureel Jongeren Geluid (MJG) en Vluchtelingenwerk.