Ook naar het onderwerp 'rondkomen' heeft de Fundamental Rights Agency onderzoek gedaan.

Een overzicht van de cijfers

Uit het onderzoek van de Fundamental Rights Agency (2020) naar Roma, Sinti en Reizigers in Nederland blijkt dat:

• 76 procent van de geïnterviewde mannelijke Roma, Sinti en Reizigers in de leeftijd van 20-64 jaar tijdens deelname aan het onderzoek geen werk had en daar ook niet naar op zoek was.
• 90 procent van de geïnterviewde vrouwelijke Roma, Sinti en Reizigers in de leeftijd van 20-64 jaar tijdens deelname aan het onderzoek geen werk had en daar ook niet naar op zoek was.
• 67 procent van de geïnterviewde Roma in de vijf jaar voorafgaand aan het onderzoek discriminatie ervoer bij het zoeken naar werk.
• 54 procent van de geïnterviewde Sinti en Reizigers in de vijf jaar voorafgaand aan het onderzoek discriminatie ervoer bij het zoeken naar werk.
• 36 procent van de geïnterviewde Roma in een huishouden woont dat moeite heeft om rond te komen.
• 31 procent van de geïnterviewde Sinti en Reizigers in een huishouden woont dat moeite heeft om rond te komen.

Naast de gepresenteerde cijfers biedt de Monitor Sociale Inclusie een kwalitatieve inkijk in hoe professionals (waaronder beleidsmakers en belangenbehartigers) de arbeidsmarktpositie van Nederlandse Sinti en Roma ervaren. In de meting zijn zowel professionals als leden van de gemeenschap geïnterviewd. Hierin is bewust gekozen voor de term ‘rondkomen’, omdat deze term binnen de gemeenschap gebruikelijk is en niet alleen werken in loondienst omvat, maar verschillende inkomstenbronnen, zoals ondernemerschap, diverse uitkeringen, en andere middelen van bestaan.

Wat komt er uit de Monitor Sociale Inclusie?

Moeilijke arbeidsmarktpositie

Professionals geven aan dat Nederlandse Sinti en Roma het lastig hebben op de arbeidsmarkt (Seidler et al., 2024). De werkloosheid is nog steeds relatief hoog, vergelijkbaar met eerdere metingen, al zijn er wel signalen van lichte verbetering. Het is bovendien relevant te noemen dat de mate van werkloosheid varieert per regio en gemeente. Naast werkloosheid wordt er ook gesproken over een hoge mate van armoede en gebruik van uitkeringen (Seidler et al., 2024).

Houding ten aanzien van werk

Binnen de gemeenschappen van Nederlandse Sinti en Roma zijn volgens professionals scheidslijnen zichtbaar (Seidler et al., 2024). Een deel van de gemeenschap zoekt en vindt steeds meer aansluiting bij de reguliere arbeidsmarkt, al verbergen sommigen wel hun Sinti- of Roma-identiteit uit angst voor stigmatisering. Ook zijn er van oudsher veel Sinti en Roma die de voorkeur hebben voor werken als zelfstandige, bijvoorbeeld in de handel of de muziek. Deze voorkeur komt volgens hen voort uit hun gevoel voor ondernemerschap en de wens om samen te werken met familie en anderen binnen de gemeenschap. Daarnaast zorgt voor veel Sinti en Roma discriminatie en stigmatisering ervoor dat sommigen geen werk kunnen vinden op de reguliere arbeidsmarkt. Het starten van een eigen bedrijf biedt voor sommigen dan ook een manier om hun eigen inkomen te genereren (Seidler et al., 2024).

Genderrollen en arbeidsmarktparticipatie

Volgens de geïnterviewde professionals uit de Monitor Sociale Inclusie zijn het meestal de mannen die binnen gezinnen voor de inkomsten zorgen. Desondanks zijn er ook steeds meer vrouwen actief op de reguliere arbeidsmarkt (Seidler et al., 2024). Tegelijkertijd blijven in veel gezinnen vrouwen thuis om voor de kinderen te zorgen. Dit maakt hun arbeidsmarktpositie en economische zelfstandigheid vaak precair, zeker in vergelijking met die van mannen (Seidler et al., 2024).

De positie van jongeren

In sommige gemeenten signaleren professionals positieve ontwikkelingen op het gebied van arbeidsmarktparticipatie (Seidler et al., 2024). Zo lijken jongeren steeds meer de weg naar de reguliere arbeidsmarkt te vinden. Tegelijkertijd geven professionals voorbeelden van ouders, vaak moeders, die voor hun kinderen een ander soort carrière wensen. Ook zijn er meisjes die hun positie op de arbeidsmarkt willen veranderen, maar hierin geen steun ontvangen van hun ouders. Deze wrijvingen doen zich voor op verschillende niveaus, zoals binnen gemeenschappen, families en tussen generaties (Seidler et al., 2024).