Overzichtspagina: inclusieve emancipatie in de superdiverse samenleving
Nederland is een superdiverse samenleving. Maar dat is niet automatisch ook een inclusieve samenleving. Veel groepen ervaren nog steeds ongelijkheid, uitsluiting en discriminatie. Gelukkig zetten maatschappelijke organisaties zich al jaren succesvol in voor emancipatie en gelijke kansen. Het blijft vaak een uitdaging om dit vanuit een intersectioneel perspectief te doen. Oftewel om alle aspecten van iemands identiteit te erkennen en representeren. Hierdoor voelt niet iedereen zich goed vertegenwoordigd. KIS onderzocht drie initiatieven die daarin wél slagen: Queer in de Klas, Mohan Verstegen en S.P.E.A.K. In dit overzichtsartikel lees je meer over de initiatieven.
De initiatieven
Queer in de Klas
Bij het project Queer in de Klas geven mensen die zelf lhbtiqa+ en christelijk zijn voorlichting in klassen op christelijke scholen over de gender en seksuele diversiteit, wat het inhoudt om lhbtiqa+ te zijn en vertellen ze over hun eigen ervaringen als lhbtiqa+ christenen. De hoop is dat Queer in de Klas bij kan dragen aan een inclusief leerklimaat voor lhbtiqa+ leerlingen en het vergroten van de acceptatie van lhbtiqa+ personen in het algemeen. Queer in de Klas is een project van de LCC+ dat in 2008 is opgezet.
De kracht van het project zit onder andere in het verbinden en delen van persoonlijke verhalen.
De leerlingen zien een persoon met wie ze zich nooit zo snel zouden verbinden, maar omdat ik ook gelovig ben kunnen ze toch de link leggen. En de leerlingen die zelf LHBT zijn en dat misschien nog helemaal niet weten, kunnen inzien: o, misschien hoef ik niet te kiezen tussen mijn geloof en op wie ik verliefd word.
Je probeert aan de ander te laten zien: ik ben een mens zoals jij, ik ben een christen zoals jij, ik probeer dat christendom ook naar mijn eer en geweten zo goed mogelijk vorm te geven. Dus ik ben niet jouw vijand. Dat is denk ik het belangrijkste.
De voorlichters krijgen ook te maken met weerstaand. Maar ook al zijn de reacties niet altijd positief, de voorlichters blijven zich inzetten:
Als je voor één persoon verschil kan maken, dan zit daar al de meerwaarde eigenlijk in.
Mohan Verstegen
Het zowel online als offline activisme van Mohan waarbij hij zichzelf als queer militair presenteert, is een strategie om diversiteit, inclusie en gelijkwaardigheid binnen Defensie onder de aandacht te brengen en het thema onderdeel van gesprek te laten worden. Zijn activisme is langzaam gegroeid.
Het is niet eenvoudig, maar van dat oppervlakkige dat je voor het eerst zegt ‘ik ben homo’, is het langzaam gegroeid.
Naast dat hij door zijn activisme zowel intern als extern steeds meer gevraagd werd om mee te denken vanuit zijn persoonlijke boodschap over diversiteit en inclusie en er gesprekken op de werkvloer ontstonden, zag hij ook de online aandacht voor hem groeien. In zijn activisme krijgt hij te maken met zowel mede- als tegenstanders. Zo krijgt hij van voorstanders bijvoorbeeld steunbetuigingen of vertellen mensen dat hij hen inspireert. Zijn activisme schuurt echter ook met de normen en waarden van (ex-)medewerkers van Defensie van conservatisme, geloof en daadkracht. Deze tegenstand vertaalt zich ook in haatberichten die hij ontvangt op sociale media platforms.
Mohan geeft aan dat er weinig omstanders zijn die zich openlijk uitspreken over wat er zich vaak online afspeelt. Wel ontvangt hij vaak privéberichten van personen binnen Defensie:
Ze sturen me dat ze het belachelijk vinden wat ik over me heen krijg, tot generaals toe die me steunen in wat ik doe en die zeggen in een privébericht: ‘Ga vooral zo door.’ Maar in het openbaar hoor ik dit niet.
De reden dat hij toch doorgaat is het belang van ‘een toekomstbestendige Defensie'.
Ik vind de taakopdracht van Defensie heel mooi. Dus ik geloof daarin, dat dit kan bijdragen aan Defensie. Dat zorgt dat ik doorga.
S.P.E.A.K.
Collectief S.P.E.A.K. zet zich in tegen racisme, islamofobie en uitsluiting, en vóór de zelfbeschikking van moslimvrouwen. Moslimvrouwen voelen zich veelal niet vertegenwoordigd door brede feministische en antiracistische bewegingen. Reguliere feministische bewegingen vertolken vaak een wit-westers perspectief op feminisme, waarin de hijab wordt gezien als een symbool van onderdrukking in plaats van een keuze. Wanneer moslimvrouwen wél vertegenwoordigd worden binnen deze bewegingen is het, volgens gesproken leden, vaak in de vorm van een vrouw die zich afzet tegen de islam.
Het collectief opereert dan ook vanuit een intersectioneel perspectief, waarin zij ‘alle intersecties waarborgen binnen het kader van moslimvrouwen'. Dit zijn, onder andere, moslimvrouwen met verschillende culturele achtergronden, die wel of geen hijab dragen, die tot de lhbtiqa+ gemeenschap behoren en die een beperking hebben.
Kijk, wij zijn voor volledige zelfbeschikkingsrecht en dat is niet alleen maar baas in eigen buik, of iets dergelijks. Nee, dat is ook baas over je eigen hoofd, maar ook kleding wat je draagt en zelfs ook gezichtsbedekkende kleding. Echt volledige autonomie over het lichaam, daar zijn wij voor.
Binnen het collectief heeft iedereen oog voor elkaar en de verschillen tussen personen:
[...] we komen weer gewoon terug bij gelijkwaardigheid. Je accepteert en je respecteert ieders input en het verschil tussen de verschillende vrouwen die er zijn.
S.P.E.A.K. zet cocreatie in als strategie om tot resultaat te komen.
Als je op die manier opereert dan heb je ook heel weinig strubbelingen qua uitvoering. Omdat, je bedenkt dingen gezamenlijk, je doet dingen gezamenlijk en je hebt een gezamenlijke visie en gezamenlijke missie.
Twee artikelen
Er zijn vier (groeps)interviews gehouden met zeven personen die betrokken zijn bij de initiatieven. Aan de hand van het casusonderzoek zijn twee artikelen geschreven, deze lees je hieronder.
Meer informatie?Neem contact op met:
