Wat is het alternatief voor het begrip ‘allochtoon’?

De term ‘allochtoon’ heeft al jaren een negatieve connotatie. In november 2016 zetten de Wettenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) en het Centraal Bureau voor de Statistiek een nieuwe norm voor de overheid: ze schrappen de woorden allochtoon en autochtoon uit het officiële vocabulaire.

Kennisplatform Inclusief Samenleven volgt de inzichten van de WRR en het CBS en gebruikt ook niet (meer) het woord ‘allochtoon’. Volgens het kennisplatform is het een vaag containerbegrip dat geen recht doet aan het diverse karakter van migratie evenals de verschillen in land van herkomst, verblijfsduur en migratiemotief tussen én binnen de gedefinieerde migrantengroepen.

Hieronder volgen de richtlijnen voor terminologie die Kennisplatform Inclusief Samenleven heeft ontwikkeld voor eigentijds woordgebruik. Deze richtlijnen – geen regels! – waren primair ontwikkeld voor medewerkers van het kennisplatform.

Advies

• Wees zo specifiek mogelijk als het kan.
  Bijvoorbeeld: Turks-Nederlandse jongeren. De volgorde is belangrijk, want ‘Nederlandse Turken’ zijn Turken van Nederlandse afkomst en betekenen dus iets anders dan ‘Turkse Nederlanders’.
• Gebruik als alternatief verzamelbegrip: migratieachtergrond.
  Zoals ‘burgers met een migratieachtergrond’. Hiermee bedoelen we zowel EU-migranten als migranten van buiten de EU.
• Gebruik liever ‘jongeren met een migratieachtergrond’ dan migrantenjongeren.
  Anders lijkt het of de jongeren zelf gemigreerd zijn, terwijl de meeste hier zijn geboren.
• Gebruik de termen ‘westers’ of ‘niet-westerse afkomst’ niet meer.
  Achter de indeling gaat inmiddels een waardeoordeel schuil, aldus de WRR. Soms is het nodig om te omschrijven of we migranten van binnen of buiten de EU bedoelen. Zo mogelijk kan men de groep nauwkeuriger omschrijven, zoals ‘migranten uit Midden- en Oost-Europa’.
• Gebruik bij voorkeur ‘mensen met een Nederlandse achtergrond’ in plaats van ‘autochtone Nederlanders’.
  Het begrip ‘autochtoon’ raakt in navolging van WRR ook in onbruik. Het kennisplatform gebruikt zelf ‘mensen met een Nederlandse achtergrond’ wanneer een omschrijving nodig is voor inwoners die zelf hier geboren zijn en waarvan beide ouders ook in Nederland zijn geboren.
• Gebruik ‘achtergrond’ in plaats van de woorden ‘afkomst’ en ‘herkomst’.
  Het kennisplatform volgt hierbij het advies van de WRR. Voorbeeld: jongeren met een Somalische achtergrond.