'Overheid toont te weinig leiderschap bij het vluchtelingenvraagstuk'

De meeste ondervraagden (bestaande uit een varieerde groep burgers uit Brabant) vinden dat de regering en Tweede Kamer primair verantwoordelijk zijn voor een oplossing van het vluchtelingenvraagstuk. Zij laten echter te weinig leiderschap zien en communiceren onvoldoende. Het feit dat deze burgers zo eensgezind zijn over de rol van de overheid vindt onderzoeker Marjan de Gruijter opvallend: 'Zowel mensen die positief als mensen die negatief staan tegenover de komst van vluchtelingen, vinden dat zij onvoldoende zijn geïnformeerd. Ze menen dat de overheid onvoldoende laat horen wat er gebeurt rondom de opvang van vluchtelingen en waarom. Voorstanders vinden dat de overheid daarmee het draagvlak voor de opvang van vluchtelingen ondermijnt. Tegenstanders denken dat de overheid bewust gevoelige informatie achterhoudt. Het gaat hier niet om een representatief onderzoek – we hebben een beperkt aantal mensen aan het woord gelaten - maar het is op zijn minst een signaal te noemen.'

Geen economische vluchtelingen

Het draagvlak voor het toelaten van vluchtelingen is wel groot

Interessant is ook dat het draagvlak voor het toelaten van vluchtelingen in Nederland wel groot is. Men begrijpt dat vluchten geen keuze is, maar een noodzaak. Immers, Nederlanders in een oorlogssituatie zouden ook graag door andere landen willen worden opgevangen, stellen zij. Toch leeft het idee dat er nu ook veel economische vluchtelingen worden opgevangen. Over hen zijn de geïnterviewden niet zo mild. Alleen vluchtelingen die echt geen andere optie hadden dan vluchten, moeten worden toegelaten tot Nederland. De rest moet direct worden teruggestuurd.

Zorgen

Dat oorlogsslachtoffers welkom zijn, wil echter niet zeggen dat de ondervraagden zich geen zorgen maken over de impact van de toestroom van vluchtelingen. Die zorgen hebben overigens niet gelijk betrekking op henzelf. De Gruijter: 'Aan de ene kant maken ze zich zorgen over de gevolgen voor de Nederlandse samenleving in zijn geheel: welke druk legt het op onze voorzieningen en op de omgang met elkaar? Anderzijds zijn er zorgen over het welzijn van de vluchtelingen zelf. Over de fysieke en mentale gevolgen van het feit dat ze moesten vluchten en de omstandigheden in de asielopvang. Maar ook over de uitdagingen van een toekomstige integratie in de Nederlandse samenleving.'

Aan de bak

Voor de burgers is het duidelijk: eenmaal binnen, dan moet je ook direct aan de bak. Nederlands leren, werken of vrijwilligerswerk doen en contact leggen met Nederlanders. Een behoorlijk deel van de ondervraagden wil daar best een handje bij helpen. Een aantal biedt al (financiële) hulp en anderen zouden dat wel willen als dat wordt gevraagd of als duidelijk is op welke manier ze het beste hun steentje kunnen bijdragen.

Deze interviews zijn een aanvulling op al eerder uitgevoerd opinieonderzoek, zoals de enquête onder het Brabantpanel van het PON. Het is bedoeld om een genuanceerd gesprek op gang te brengen en om bij te dragen aan uitwisselingen en gesprekken over vluchtelingen. Tussen burgers onderling, tussen bewoners en nieuwkomers, maar ook tussen burgers en de overheid. Het onderzoek biedt ook inzicht in welke facetten van de opvang volgens burgers (nog) niet goed geregeld zijn en geeft handvatten voor mogelijke oplossingen.