Hoe ik mijn plek in Nederland ontdekte

Het is 1997 en ik ben net 14 jaar geworden. Ik woon drie jaar in Nederland. Ik pak mijn fiets en ga op zoek naar een bijbaantje. Voor veel functies kom ik gezien mijn jonge leeftijd niet in aanmerking. Via een flyer vind ik de oproep ‘scholieren gezocht voor productiewerk in fabriek’. Het is in een andere stad, een aantal kilometers verderop. Enthousiast als ik ben fiets ik er naar toe en ik word meteen aangenomen. Ik zou 2,50 gulden per uur verdienen. Ik ben door het dolle heen: ik heb mijn eerste bijbaan!

Eerste stap

Het gevoel dat mijn eerste bijbaan mij gaf was die van vrijheid en zelfstandigheid. En dat is iets wat me altijd heeft geholpen om mijn plek in Nederland niet te eisen, maar simpelweg te ontdekken. Na deze eerste bijbaan passeerde velen de revue: schoonmaker, caissière in de supermarkt, verkoopster in kledingzaken etc. Daarnaast deed ik ook vrijwilligerswerk o.a. bij het Rode Kruis. Na mijn studie journalistiek werd ik freelance journalist, moderator en debatleider. Na mijn universitaire studie werd ik projectmedewerker bij een emancipatiebureau, inleider op bijeenkomsten en promovendus. Nu, 16 jaar na mijn 14e verjaardag, ben ik mijn promotieonderzoek aan het afronden en werk ik bij Movisie. Terugkijkend kan ik zeggen dat ik door mijn arbeidsparticipatie mijn eerste stap heb kunnen zetten richting zelfstandigheid. Ik ontdekte hoe ik een bijdrage kon leveren aan de samenleving en ook kwam ik op deze manier er achter welke talenten en kwaliteiten ik in huis had. Zo leerde ik mezelf ook kennen. Bovenal, zo leerde ik de diverse lagen van onze samenleving kennen.

'Ons' scholieren in Nederland

Het gevoel opkomen voor onze idealen vergrootte mijn gevoel van betrokkenheid in Nederland

Culturele participatie was voor mij ook een belangrijke wijze om mijn plek te ontdekken in de samenleving. Zo zat ik in het bestuur van onze schoolkrant op de middelbare school, organiseerde ik jaarlijks culturele dagen waar ik ook aan meedeed trouwens, en ik organiseerde onze deelname aan de demonstratie tegen de invoering van de ‘Tweede Fase’ in 1998. Tijdens die demonstratie werd ik geïnterviewd door het Jeugdjournaal. Ik was heel trots: het was mijn eerste contact met de pers. Maar nog belangrijker, ik sprak op dat moment de pers namens ‘ons’ scholieren in Nederland. Ik vertegenwoordigde daarmee de jongeren in Nederland. Het gevoel van ‘ons’ en opkomen voor ‘onze’ idealen vergrootte mijn gevoel van betrokkenheid in Nederland.

Wat tenslotte cruciaal was in het ontdekken van mijn Nederlanderschap, waren de vele vriendschappen met mijn Nederlandse vriendinnen op de middelbare school. We deden leuke dingen, winkelden, spraken over onze zorgen, vierden elkaars verjaardagen en gingen samen naar feestjes. Ik leerde mijn vriendinnen, hun ouders, hun families en hun leefwijze kennen. En dat was soms heel anders dan hoe het er in mijn omgeving aan toe ging. Vanwege de vriendschappen die wij hadden ontwikkeld, kon ik dat overstijgen.

Als ik terugkijk naar hoe ik mijn plek heb ontdekt in de Nederlandse samenleving, dan is dat juist in die kleine momenten geweest. Mijn eerste bijbaan waardoor ik bij werkend Nederland hoorde, of mijn eerste persmoment waardoor ik voelde dat ik onderdeel was van de Nederlandse jeugd . Het is hoe dan ook te danken aan mijn actieve participatie. Ik droeg bij aan de samenleving, leerde zo de samenleving kennen én de samenleving leerde ook mij kennen. Deze wederkerigheid leidde tot acceptatie. Mijn omgeving erkende en waardeerde mijn inzet.

Natuurlijk waren er ook momenten dat ik me uitgesloten voelde. Zoals die ene keer dat ik bij onze ‘witte’ Albert Heijn in ons dorp niet aangenomen werd en mijn Nederlandse vriendin wel. Of die ene keer dat ik na 9/11 bespuugd werd door een man. Ook ben ik met stenen bekogeld door jongeren die heel hard riepen: ‘Ga terug naar je eigen land.’ Dat gebeurde allemaal in ons dorp. Het dorp waar ik woonde en nog steeds woon om verschillende redenen en dat, ook nog steeds, overwegend wit is. Daar heb ik tot op heden niet helemaal kunnen wortelen. Maar door mijn werk en vooral door mijn vriendschappen wist ik wél in Nederland te wortelen. En dus mijn plek in de Nederlandse samenleving te ontdekken.