Gemeente: denk goed na over LHBT-voorlichting aan vluchtelingen

Dat concludeert onderzoeker Hanneke Felten van Kennisplatform Inclusief Samenleven/ Movisie. Ze onderzocht wat we weten over wat zou kunnen werken onder vluchtelingen om de acceptatie te vergroten van LHBT’s. Ze bekeek daarvoor meer dan honderd studies over hoe het werken aan LHBT-acceptatie kan leiden tot het gewenste effect: een positieve houding en respectvolle omgang ten aanzien van iedereen ongeacht seksuele voorkeur of genderidentiteit. Het onderzoek steunt op twee pijlers: wetenschappelijke empirische literatuur en tips van professionals en deskundigen die tijdens een expertmeeting zijn verzameld.

In het rapport worden diverse methoden besproken. Wat werkt, dat hangt onder meer af van de doelgroep. Felten: ‘Voor een groep die alleen onbewuste vooroordelen heeft, kies je een andere aanpak dan voor de groep die ook heel bewust homo- en biseksuelen en transgenders afwijst. Omdat het merendeel van de vluchtelingen uit landen komt waar homoseksualiteit strafbaar is, is de kans groot dat de meeste van hen tot de laatste groep behoort’.

Ervaringsverhaal

Een van de methoden die als kansrijk uit de bus komt, is een ontmoeting met een LHBT die zijn of haar verhaal vertelt over hoe het is om LHBT te zijn. Mits zo’n ontmoeting goed wordt uitgevoerd. Felten: ‘Het is onder meer belangrijk dat een LHBT in een ontspannen setting zijn of haar verhaal vertelt aan vluchtelingen. En dat dit verhaal aansluit bij de belevingswereld van de luisteraars en empathie oproept voor LHBT’s. Bijvoorbeeld: iemand die moslim is en homo kan door het vertellen van zijn ervaringsverhaal de empathie vergroten onder heteroseksuele islamitische vluchtelingen. Die empathie kan hun acceptatie van homoseksualiteit vergroten.   

Films en theater

Ook media kunnen aan zo’n positief beeld bijdragen. Felten: ‘Het laten zien van een vriendschap tussen een LHBT en een niet-LHBT in een film of tv-serie kan het goede voorbeeld geven en maakt LHBT’s minder bedreigend. Vooral voor mensen die gevoelig zijn voor de normen van de groep, mensen uit wij-culturen, is dit een kansrijke methode. Een vergelijkbare manier is een theaterstuk waarin een vluchteling ziet hoe iemand zoals hij zelf goed omgaat met LHBT’s’.

Wat niet werkt: gewoon in gesprek

In Rainbows & Refugees worden naast do’s ook don’ts voor de voorlichting op een rij gezet. Tot die laatste categorie behoort bijvoorbeeld een open groepsdiscussie in een azc waarin ook negatieve meningen worden gedeeld. Dat vergroot de kans dat de negatieve houding ten opzichte van LHBT’s toeneemt in plaats van afneemt. Felten: ‘De fase van er alleen maar over praten zijn we in Nederland echt voorbij. Het gaat echt om heel gericht de acceptatie van LHBT te bevorderen. Gemeenten doen er daarom goed aan te kijken welke interventie ze in welke situatie hanteren.’

Achtergrond

Lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBT’s) kunnen te maken krijgen met discriminatie en geweld, enkel vanwege hun seksuele voorkeur of genderidentiteit. De Nederlandse overheid voert al jaren een LHBT-emancipatiebeleid. Dit beleid richt zich op alle inwoners van Nederland: van mensen die al generatie op generatie eeuwenlang hier wonen tot mensen die net nieuw zijn. Op scholen is aandacht voor seksuele diversiteit voor alle leerlingen dan ook verplicht. Vluchtelingen zouden ook les moeten krijgen over LHBT, zo vindt minister Bussemaker van het ministerie van OCW. Naar aanleiding daarvan zijn in diverse gemeenten voorlichtingen gestart gericht op vluchtelingen in azc’s en soms in de noodopvang.