Pro-queer dus ook anti-racist

Er zijn de afgelopen decennia enorm veel belangrijke stappen gezet naar een inclusievere samenleving aangaande LHBTI+-gerelateerde thema’s. Mede hierdoor voel ik me als homoman veilig in Utrecht en heb ik het merendeel van de tijd het gevoel dat ik mezelf kan zijn. Bovendien kan ik trouwen en kinderen opvoeden, zij het met meer praktische, juridische en vaak ook financiële rompslomp.

Racisme en discriminatie zijn ook binnen onze community helaas dagelijkse realiteit

Tegelijkertijd zijn er nog altijd veel uitdagingen, waar we als gemeenschap (en samenleving) onze ogen niet voor moeten sluiten. Want hoewel we als volk vaak trots zijn op ons tolerante en progressieve imago, staat Nederland niet meer in de top 10 op het gebied van LHBTI+-mensenrechten in Europa.

Grote uitdagingen

De meest bekende, in het oog springende uitdagingen hebben betrekking op het publieke leven. Veel LHBTI+’ers denken wel twee keer na voordat ze hun partner een kus geven of hand in hand over straat lopen, zich constant bewust van priemende ogen, kwetsende opmerkingen of erger. Nog altijd (en het lijkt de laatste tijd toe te nemen) zijn homo's, transseksuelen en drag queens slachtoffer van gewelddelicten. Ook in het kosmopolitische Amsterdam, zelfs op dagen als Pride. Toch zijn er ook andere uitdagingen, die minder zichtbaar zijn maar qua omvang misschien wel groter.

Het aantal Safe spaces onder LGBTI+’ers neemt af

Door nieuwe manieren van daten, zoals Grindr en Tinder, ontmoeten minder mensen elkaar in real life. Hierdoor wordt het moeilijker voor gay bars om publiek te trekken en voldoende omzet te blijven draaien, vaak met sluiting tot gevolg. Voor sommige LHBTI+’ers zal dit geen punt zijn, omdat zij hier geen behoefte aan hebben. Voor anderen, die hier graag naartoe gaan, wel. Maar de gevolgen hiervan zijn groter dan simpelweg het verdwijnen van een bar. Hierdoor neemt immers ook het aantal ‘safe spaces’ voor LHBTI+’ers af, een plek waar je jezelf kunt zijn zonder over je schouder te moeten kijken of iemand hier aanstoot aan neemt.

Online én offline

LHBTI+’ers worden hierdoor als het ware ‘gedwongen’ om elkaar online te ontmoeten, maar apps als Grindr – zo blijkt – vormen niet voor iedereen een veilig alternatief. Hoewel online dating enerzijds ontzettend veel mogelijkheden biedt, mensen makkelijker op zoek kunnen gaan naar hun eigen niche en het voor sommigen makkelijker wordt om nieuwe mensen te ontmoeten, resulteert dit tegelijkertijd in nieuwe risico’s.

Doordat het menselijke, fysieke contact op deze online platforms in eerste instantie wegvalt, ontstaan nieuwe vormen van uitsluiting en stereotypering

Ten eerste omdat juist door ontmoetingen met onbekenden op onbekende plekken, buiten het zicht van de maatschappij, een (extra) mogelijkheid wordt gecreëerd om jonge en anderszins kwetsbare of minder kwetsbare LHBTI+’ers (fysiek) iets aan te doen. Waarvan helaas veel voorbeelden zijn, zoals de 17-jarige Orlando uit Den Haag.

De tweede reden vinden we binnen onze eigen gemeenschap. Doordat het menselijke, fysieke contact op deze online platforms in eerste instantie wegvalt, ontstaan nieuwe vormen van uitsluiting en stereotypering. Je persoonlijke voorkeur aangeven moet natuurlijk kunnen, maar in de zoektocht naar "jouw type" veroorloven sommigen het zich om anderen uit te sluiten, te beledigen of racistisch te bejegenen, zoals blijkt uit de voorbeelden waarmee ik deze tekst opende en ook in de recente mini-docu van Tofik Dibi en Willem Timmers naar voren komt.

Voorwaardelijke tolerantie

Daarmee doe je mijns inziens als LHBTI’er  precies hetzelfde als al die mensen die zeggen tolerant of inclusief te zijn, maar in de praktijk mensen die afwijken van ‘de norm’ niet als gelijkwaardig zien. Opmerkingen zoals: ‘ze mogen van mij wel xxx zijn, zolang ik het maar niet zie/ze mij maar niet lastig vallen/van mij afblijven/niet op straat zoenen/geen hand vasthouden/vul zelf maar in.’, hebben we ondertussen toch wel lang genoeg aangehoord?

Toch zie ik ook lichtpuntjes. Zo is Grindr vorig jaar een campagne gestart onder de naam #Kindr, om een statement te maken tegen uitsluiting en racisme. Daarnaast klinkt de afgelopen jaren binnen een steeds luider en zichtbaarder wordende antiracismebeweging ook steeds vaker de uitspraak: ‘You can't be anti-racist without being pro queer.’

Mijn boodschap op deze 17 mei, Internationale Dag tegen Homofobie en Transfobie, is dan ook dat ditzelfde andersom geldt. Oftewel: ‘You can't be pro queer without being anti-racist.’ We moeten samenwerken, allianties sluiten en solidair zijn om verandering te bewerkstelligen en de wereld veiliger te maken voor alle mensen die afwijken van de norm. 

Solidarity forever, for the union makes us strong

Dat dit ook in het verleden al succesvol is gebleken, kan wellicht de sceptici onder ons over de streep trekken. In 1984 verklaarden Britse homo’s en lesbiennes zich solidair met de stakende mijnwerkers en haalden geld op om de kolenmijnen open te houden die de regering onder Margaret Thatcher wilde sluiten.

Hoewel de mijnwerkers aanvankelijk sterk anti-queer waren en niks van deze hulp moesten hebben, ontstond uiteindelijk een unieke samenwerking tussen twee minderheden, welke op humoristische wijze verfilmd is in de film Pride. Na afloop van de staking hebben honderden mijnwerkers meegelopen in de Gay Pride van juni 1985 in Londen, onder de leus: ‘Solidarity forever, for the union makes us strong.’