'Confrontatie is vermoeiend'
Het trainen van jongerenwerkers die op hun beurt jongeren met een migratieachtergrond trainen. Dat is wat Jamila Achahchah van Movisie/Kennisplatform Inclusief Samenleven doet bij This is Me!. Bij dit project staat het versterken van de identiteit en de weerbaarheid van jongeren centraal. We namen een kijkje bij een training.
Buiten is het rond het vriespunt en domineert de februarikou. Binnen in het zaaltje in de moskee zijn de deelnemers in volle concentratie en in afwachting van wat komen gaat. De deelnemers kennen elkaar, het is de tweede bijeenkomst van de training van elk twee dagdelen. De vrouwen - van diverse komaf - zijn als vrijwilliger betrokken bij het trainen van jongeren met een migratieachtergrond. In die trainingen staat het versterken van de identiteit en de weerbaarheid van deze jongeren centraal. Hier leren ze hoe ze die trainingen kunnen geven, welke werkvormen te gebruiken, andere tips en tricks en krijgen ze feedback.
'Wat hebben we gedaan afgelopen keer? Wat is je bij gebleven?’ Jamila Achachchah richt zich tot het groepje vrouwen dat in de kring zit. Achahchah - als projectleider verantwoordelijk voor This is me!, voert de training uit samen met stagiair Jeroen Horvers. Ze beginnen met een reflectie op de vorige bijeenkomst.
'Zeker! Het dwingt je om na te denken over wat essentieel is bij de training van de jongeren. En je leert je beter te verplaatsen in hen. Het klinkt misschien gek want ik doe dit al heel lang, maar dat is nieuw voor me.' Gulay blikt - desgevraagd - terug op de eerste bijeenkomst. En op de vraag of en wat ze ervan geleerd heeft. 'En deze training leert me hoe ik de theorie met de praktijk verbind, dat vind ik erg zinvol', vult Loubna aan, die naast haar zit. Malika begint binnenkort met een training aan meiden in de leeftijd van 14 tot 17 jaar: 'Daarin staat hun belevingswereld centraal: hoe ga je om met conflicten, thuis en op school, hoe kom je op voor jezelf? Het zijn meiden die bewust bezig zijn met hun eigen ontwikkeling. Heel goed om te weten welke werkvormen ik kan gebruiken, een idee te krijgen wat wel en niet werkt evenals hoe ik te werk ga', antwoordt Malika op de vraag wat ze hier hoopt te leren.
Kom jij in je werk veel in contact met jongeren met een migratieachtergrond? Wil jij kunnen bijdragen aan het tegenaan van polarisatie in de samenleving? En zou jij jongeren graag willen helpen bij het vergroten van hun weerbaarheid en verbinding met de Nederlandse maatschappij, maar weet je niet goed hoe dat het beste kan? Meld je dan nu aan de This is Me! weerbaarheidstraining.
Ga niet zenden
'Denk goed na over hoe lang je verhaal is, dat is voor jongeren belangrijk', zegt Achahchah. 'En ga niet zenden, het is geen kennisoverdracht. Jullie zijn begeleider van het proces.'
Ook het einde van de training aan de jongeren is essentieel, benadrukt ze. 'Vat samen wat er in de training is gebeurd. En laat de jongeren dat zelf doen, in hun eigen woorden.' Ze geeft voorbeelden van opdrachten voor jongeren voor na de training, het huiswerk. Over bijvoorbeeld identiteit: 'Laat hen aan anderen vragen: "Wat vind je eigenlijk van mij?"' Dat levert soms ontzettend leuke gesprekken op tussen de jongeren en hun vader, hun moeder.'
Inmiddels is de definitie van weerbaarheid opgeschreven. Sluitend en correct, maar een lange volzin met wetenschappelijk jargon. 'Hoe leg je weerbaarheid nu uit aan jongeren? Hoe maak je dit met simpele woorden begrijpelijk?', vraagt Jeroen Horvers uitdagend aan de groep. Iemand oppert: 'De manier waarop jezelf in de maatschappij staat, hoe je omgaat met teleurstellingen, hoe je op dingen die om je heen gebeuren reageert.'
Botsingen
Een van de onderwerpen die vandaag de revue passeert is 'coping'. In gewone mensentaal: hoe ga je om met een conflict of een omstandigheid waarin je een botsing met iemand anders of anderen ervaart? Dat kan een ruzie zijn op school of een discriminerende opmerking van een vreemde.
'Ik snap wel dat jongeren botsingen vermijden, confrontatie is vermoeiend'
Deelnemer Malika, die bij de vorige training de opdracht kreeg om de werkvorm voor te bereiden, vertelt erover aan de anderen. Ze vraagt hen vervolgens in groepjes uiteen te gaan om zich te buigen over de opdracht. Om te oefenen hoe je dat in de training met de jongeren kunt doen. Verschillende vragen zijn meegegeven om over na te denken: heb je zelf wel eens met een conflict of discriminatie te maken gehad? Wat deed dat met je en hoe reageerde je? Na een klein half uur keren de deelnemers weer terug in het zaaltje en delen hun eigen ervaringen. Drie vrouwen blijken wel een keer voor de schoonmaakster te zijn aangezien vanwege hun hoofddoek. En blijken daar op een uiteenlopende manier op te hebben gereageerd.
Hun verhalen zijn een link naar de copingstrategieën, die Malika vervolgens uitlegt. Het zijn er vier: polariserend - waarin je de confrontatie aangaat, vermijdend, conformerend en verbindend.
Het onderwerp geeft volop stof tot gesprekken over ervaringen die alle aanwezigen hebben gehad met conflicten en botsingen en de manier waarop je reageert. 'Ik krijg steeds meer begrip voor vermijders', zegt Loubna eerlijk. 'Ik snap wel dat jongeren daarvoor kiezen. Confrontatie is vermoeiend. Het is dan veiliger om in je eigen etnische groep te blijven.'
Malika: 'Het blijkt dat jongeren met een sterker identiteitsgevoel beter in staat zijn om de verbindende copingstrategie te gebruiken.'
Dit onderdeel van de training wordt afgesloten. 'Je kunt het beter niet over woorden als “strategieën” hebben als je straks met jongeren over coping aan de slag gaat', houdt Achahchah de groep tot slot voor. ‘Beter is het om gewone woorden te gebruiken. 'Manieren is een beter alternatief.”'
Ga naar de overzichtspagina.
*De deelnemers staan op verzoek enkel met hun voornaam vermeld.