De Vreedzame Wijk
De Vreedzame Wijk is een community-programma waarin democratisch burgerschap, een positief ontwikkelklimaat, participatie en inclusie centraal staan. Actief leren samenleven, daar draait het om bij de Vreedzame Wijk. We geloven in het belang van actieve betrokkenheid bij de gemeenschap, het bijdragen aan het algemeen belang en het vreedzaam oplossen van conflicten.
Samenleven is namelijk iets wat je kunt leren. Met de Vreedzame Wijk willen we kinderen en jongeren leren wat het betekent om in een democratische samenleving op te groeien. We proberen ze hier zo goed mogelijk op voor te bereiden. We leren ze heel concreet hoe ze hun stem kunnen laten horen en hoe ze hun steentje kunnen bijdragen aan het gemeenschappelijk belang. Maar we richten ons niet alleen op de jeugd. De Vreedzame Wijk is er ook voor de opvoeders: ouders, docenten, begeleiders, professionals en vrijwilligers. Het draait allemaal om verbinden.
Deze tekst is opgesteld door de interventie-eigenaar en aan de hand van de verandertheorie door KIS getoetst. Neem voor meer informatie contact op met de contactpersoon.
- Organisatie: Stichting Vreedzaam
- Website: www.stichtingvreedzaam.nl
- E-mailadres: m.slothouber@stichtingvreedzaam.nl
De implementatie van de Vreedzame Wijk duurt zo’n 2 jaar waarin we wijkpartners en bewoners trainen en samen actief aan de slag gaan om kinderen democratische oefenplaatsen te bieden en acties voor de wijk uit te voeren. Via een kinderwijkraad, een vreedzame wijkcoördinator, lokale trainers, een werkgroep en een stuurgroep borgen we de visie, betrokkenheid en het positieve ontwikkelklimaat in de wijk.
De basis van de Vreedzame Wijk bestaat uit 4 pijlers:
- Positieve sociale gemeenschap (We horen bij elkaar, we hebben hart voor elkaar)
- Conflicthantering en mediatie (We hebben oor voor elkaar, we lossen conflicten zelf op)
- Taken en Verantwoordelijkheden (We dragen allemaal een steentje bij)
- Omgaan met diversiteit (We zijn allemaal anders)
De kern van pijler 4 is ‘We zijn allemaal anders’, gekoppeld aan ‘We horen bij elkaar’ (pijler 1). Uitgangspunt is dat iedereen erbij hoort, zich welkom voelt en een bijdrage kan leveren. Pijler 2 ‘Conflicthantering en mediatie’ bevat krachtige methoden om verdeeldheid in de samenleving bespreekbaar te maken van jongs af aan te leren met verschillen om te gaan. De basis van een democratie is gezamenlijk tegenstellingen aangaan en conflicten oplossen.
Doelgroepen van de interventie
Doelgroep 1: Alle kinderen en jongeren in de wijk (de toekomstige actieve burgers die onze samenleving vormgeven).
Doelgroep 2: Alle opvoeders in de wijk. We richten ons op pedagogisch professionals (leerkrachten, sportcoaches, wijkagenten etc.), maar ook op ouders en wijkbewoners.
Doel van de interventie
Het doel van de interventie is om burgerschapsvaardigheden aan te leren aan kinderen uit de wijk (bewustzijn en gedrag) om actief vreedzaam met elkaar om te gaan op basis van gelijkwaardigheid, vrij van discriminatie en racisme.
Subdoelen
- Opvoeders in de wijk organiseren zich rond pedagogische visie.
- Kinderen oefenen democratische vaardigheden, kinderen/jongeren hebben een stem in de wijk.
Werkzame mechanismen
1. Sociale norm
Gezamenlijk met mensen in de wijk worden afspraken gemaakt over hoe met elkaar om te gaan. Bijvoorbeeld bij wijkacties waarbij mensen uit de wijk samen komen.
2. Scheidingslijnen verminderen
Door de inwoners van de wijk wordt gezamenlijke verantwoording genomen en acties ondernomen. Om zo in te zetten voor een gemeenschappelijk belang van de wijk. Er wordt een wijkgevoel gecreëerd.
3. Inleving en empathie
Door verbinding en activiteiten in de wijk komen mensen met elkaar in contact en leren mensen elkaar kennen. Ook mensen die van elkaar verschillen op bepaalde gebieden. Deze positieve ontmoetingen kunnen leiden tot een afname van vooroordelen over andere groepen.
Verandertheorie
Evaluatie en onderzoek
- Horjus, Bob De Vreedzame Wijk: Verwachtingen en resultaten
Evaluatie van een community-programma voor de bevordering van burgerschap bij kinderen in de Utrechtse wijken Overvecht en Kanaleneiland 2009-2014, dissertatie Universiteit Utrecht, 2021 - Pauw, Leo Werkt Vreedzaam? Samenvatting van onderzoeksresultaten naar De Vreedzame School en De Vreedzame Wijk, CED-groep, 2017
- Van Dijken, M. W. (2024). Caring is sharing. How neighbourhood processes among parents can strengthen an educative civil society: A study on the Peaceable Neighbourhood 2.0 [Dissertatie]. Universiteit Utrecht.
- Zie voor nadere onderzoeken Kennisbank – Stichting Vreedzaam