Overal Vandaan: 'Ik ben een kameleon die nergens echt thuis is'

‘Mijn opa, de vader van mijn vader, is in Bandung (red. Java, Indonesië) geboren. Mijn oma is Sloveens. Mijn opa was ingenieur op een boot, en die boot ging van overal naar nergens. Mijn oma werkte in een hotel, waar mijn opa logeerde. Zo hebben ze elkaar ontmoet. Dat maakt mijn vader Indisch (red. Indonesisch-Nederlands, zie kader) en Sloveens. Mijn moeder is Mexicaans en Frans. Net als haar beide ouders.’

Wat is jouw verhaal? Wie ben jij?

‘Mijn identiteit bestaat uit verschillende lagen. Ik ben latino, ik ben Indo, ik ben queer. Maar ik ben ook analytisch, extravert en sociaal. Eigenlijk wil ik zeggen dat ik boos ben op de wereld, maar ik ben geen boos persoon. Het is geen woede, maar meer een grote ontevredenheid met de onrust in de wereld. Dat frustreert me.’

‘Mijn beide ouders zijn een mix, een mengelmoes van culturen. Dat maakt mij en mijn broer Indisch, Sloveens, Mexicaans, Frans én Nederlander. Ik kan uit al deze identiteiten kiezen, maar ik zal er nooit volledig onderdeel van zijn. En dat is oké, want ik hoef er ook niet bij te horen. Het een voordeel, want ik kan vanuit verschillende perspectieven naar de wereld kijken. In mijn studie leer ik over the second sight (red. een term van de Amerikaanse activist socioloog Du Bois, zie kader). Toen ik dat las, dacht ik: ‘dit gaat over mij’. Niet alleen door mijn gemixte afkomst, maar ook omdat ik queer ben. Van jongs af aan ben ik me bewust van mijn plek in de maatschappij, maatschappelijke systemen, en omgangsvormen. Als queer viel ik buiten de boot, dus ik observeerde hoe cis heteroseksuele jongens met elkaar omgingen. Dat deed ik na. Ik ben een kameleon. Je kan me ergens neerzetten en ik pas me aan.’

Je zei dat je boos, of ontevreden, bent over de wereld. Hoe zit dat?

‘Met mijn vader heb ik veel gesprekken over de wereld. We konden vroeger uren discussiëren. Over geschiedenis, over het kolonialisme, de staat van de wereld, racisme, seksisme en homofobie. Mijn vader en ik lijken op elkaar, maar staan wel heel verschillend in het leven. Hij had vaak gedateerde gedachten en kon nog wel eens ongepaste grappen maken. Dat maakte me heel boos. Tot mijn moeder zei: ‘’Jij bent helemaal niet boos op je vader, jij bent boos op de wereld.’’ Daar had ze gelijk in. Maar in die gesprekken kon ik mijn boosheid op de wereld uitten via mijn vader. Dat ik voortkom uit twee families die een koloniale achtergrond hebben droeg niet bij aan het temperen van die woede.’

Wat merk jij van die koloniale geschiedenis in jouw familie?

‘Mijn familie in Mexico is welvarend. In Mexico ben je of rijk of arm. Er is geen middenklasse. Als je bijvoorbeeld gaat tanken, dan blijf je in je auto zitten. Iemand tankt je auto vol en je ramen worden gezeemd. Die mensen verdienen omgerekend misschien 50 eurocent per dag. Als kind vroeg ik me al af waarom ik het verdiende om in die auto te zitten en iemand anders voor ons werkte. Mijn familie heeft een aantal werksters in dienst. Zij zijn onderdeel van de familie, de school van hun kinderen wordt betaald. Maar er staat wel een belletje op tafel en als je wakker wordt is er ontbijt klaargemaakt. Dat is toch dat postkoloniale. Mijn opa houdt dat graag in stand, zo is hij opgevoed. Vooral bij oudere mensen zie je nog steeds dit classicisme.’
 

‘Toen ik dieper in mijn Indische geschiedenis dook ontdekte ik dat Indische families grotendeels afstammen van Indonesische of Aziatische voormoeders, ook wel njai’s genoemd (red. zie kader). Nu ik studeer houdt dat me heel erg bezig. Die koloniale geschiedenis zit in beide kanten van mijn familie. Mijn eerste weken op de universiteit waren heel heftig. We hadden het in een werkgroep over racisme en ongelijkheid. De meerderheid van de studenten in die werkgroep is wit. Door de dingen die gezegd werden, werd ik me bewust van het impliciete racisme dat er heerst. Ik heb mezelf nooit als ‘buitenlander’ gezien tot dat moment. Ineens realiseerde ik me dat ik door dat systeem heen kan kijken, omdat ik het van beide kanten kan bekijken. Ik kán kiezen. Dat geldt niet voor iedereen.’

Door mijn studie en een project waarin ik mijn Indische geschiedenis onderzocht, ben ik meer bezig met identiteit en mijn familiegeschiedenis. Niet alleen die Indische kant, maar ook de Sloveense tak. Al ben ik in die zoektocht wel mijn liefde voor Nederland verloren. In Nederland moet je normaal doen, want dan doe je al gek genoeg. Ik word daar gek van. De kans is klein dat ik hier blijf.’

Waar ligt jouw toekomst?

‘Ik voel me heel erg thuis in Spanje. Door mijn uiterlijk zou ik ook zomaar een Spanjaard kunnen zijn. Spanje is de perfecte fusering van al mijn culturen. Ik voel me steeds meer vervreemden van het Nederlands zijn en ik vind het niet erg.’
 

Welke dingen neem je mee van al die culturen?

‘Wat ik echt heb geleerd van mijn Mexicaanse familie is de warmte naar andere mensen. Dat zit ook in de Indonesische en Indische cultuur. Dat heb ik vorig jaar mogen ervaren in een bijzonder project waarin ik juist meer die Indische kant heb onderzocht. En de Indische trots neem ik mee. Ik ben Indo, daar ben ik trots op. Daarnaast neem ik wat van het Franse ‘je nais sais quoi’ mee. Het chique, dat past bij mij. Vanuit de Sloveense tak vind ik het moeilijk om te zeggen wat ik meeneem, maar misschien de intelligentie van mijn familie aan die kant. Dat heeft niet echt iets met Slovenië te maken, maar het zijn gewoon hele slimme mensen.

Ik ben dankbaar dat ik in Nederland ben opgegroeid. Ik houd van Nederland, maar ik weet dat het niet mijn thuis is. Mijn hart klopt niet op dezelfde manier als het hart van Nederland. Daar is niks mis mee, het is gewoon hoe ik ben. En dat is ook gewoon hoe Nederland is.’