Gemeentelijke adviesraad diverser: praktische tips voor gemeente, adviesraden en inwoners
Gemeentelijke adviesraden geven -gevraagd en ongevraagd- advies aan de gemeente. Ze bestaan uit inwoners die benoemd zijn op basis van expertise en achtergrond. KIS krijgt signalen dat adviesraden van (middelgrote) gemeenten inwoners met een migratieachtergrond onvoldoende vertegenwoordigen. Het gebrek aan diversiteit in de samenstelling kan ervoor zorgen dat bepaalde vraagstukken niet, of minder goed, worden meegenomen in de adviezen over gemeentelijk beleid. KIS heeft daarom onderzoek gedaan naar de factoren die invloed hebben op de deelname van inwoners met een migratieachtergrond aan gemeentelijke adviesraden.
Adviesraden maken onderdeel uit van de participatieve democratie. Ze zijn in het leven geroepen om burgers beter te betrekken bij gemeentelijk beleid. Met als doel dat dit beleid, dat over hen gaat, beter aansluit op de wensen en behoeften van inwoners. Door inwoners met een migratieachtergrond beter te betrekken bij de adviesraden, verminder je uitsluiting.
De volgende factoren kan je als leidraad gebruiken om te evalueren hoe toegankelijk adviesraden zijn voor inwoners in een kwetsbare positie, met of zonder migratieachtergrond. De resultaten van dit onderzoek gelden grotendeels voor alle groepen in een achtergestelde positie en zijn ook te gebruiken voor andere vormen van burgerparticipatie.
Waardoor worden adviesraden niet (etnisch) divers?
Voor veel mensen zijn adviesraden een onbekende vorm van volksvertegenwoordiging. Een groot deel van de inwoners weet niet van het bestaan af. De mensen die hier wel weet van hebben -en zitting nemen- vallen vaak onder een homogene groep met politiek-bestuurlijke ervaring. Dit leidt tot het volgende punt: de werving voor nieuwe leden gebeurt veelal 'via-via'. Door de (veelal) homogene samenstelling van de adviesraad kan dit ervoor zorgen dat er niet (etnisch) divers wordt geworven. Verder zijn er geen vaste regelingen over hoe een adviesraad ingericht moet worden. Hierdoor is er in de praktijk veel variatie. De inrichting van de adviesraad kan dus (onbewust) voor uitsluiting zorgen. Bijvoorbeeld wanneer er te veel focus wordt gelegd op beleidsdeskundigheid en minder op ervaringsdeskundigheid. Ook is deelname aan een adviesraad een investering van tijd en energie. De facilitering vanuit de gemeente verschilt. Wanneer deze facilitering gebrekkig is kan dit een obstakel zijn om deel te nemen.
Hoe kun je voor meer (etnische) diversiteit in de adviesraad zorgen?
Door aan te sluiten op de belevingswereld van iedereen, ook op die van inwoners met een migratieachtergrond, kan je meer mensen bereiken. Denk aan taalgebruik en vindplaatsen. Vindplaatsen zijn bijvoorbeeld zelforganisaties: mensen die maatschappelijk betrokken zijn, zijn vaak (extra) gemotiveerd om aan te sluiten bij een adviesraad. Wees wel alert om mensen niet te over vragen. Hierbij is het belangrijk om een open houding aan te nemen. Daarnaast kan het werken om betrokkenheid van de gemeente naar de adviesraad te tonen. Dit kan een signaal afgeven van waardering en erkenning. Verder is het belangrijk om te zorgen voor een actieve terugkoppeling: laat zien wat er gedaan wordt met het advies. Koppel dit terug naar de inwoners om te laten zien wat een adviesraad teweeg kan brengen. Dit kan een signaal van waardering en erkenning afgeven. In deze infographic staan concrete adviezen voor gemeenten, adviesraden en inwoners.
DISCLAIMER: De interactieve infographic werkt niet in bepaalde browsers, zoals Microsoft Edge. Het interactieve element werkt wel in Firefox. Vragen? Mail naar info@kis.nl.