Bondgenoten: een relatie opbouwen tijdens het eten

Wat is het doel van Bondgenoten?

'We willen als politie en gemeente een relatie opbouwen met sleutelfiguren in de wijk. We zijn als politie vooral gewend om informatie te halen maar niet om te brengen. ‘We zien jullie alleen als er problemen zijn’, krijgen we vaak te horen. Met Bondgenoten willen we juist een netwerk en goede relaties opbouwen.

Vijf keer per jaar komen we samen. Politie, gemeente en de sleutelfiguren – de pareltjes – uit de wijk. Bij Bondgenoten schuift niet de wijkagent maar de politiechef zelf aan. Het is voor onze leidinggevenden ook goed om direct contacten in de samenleving op te bouwen. De sleutelfiguren zijn geen professionals, maar burgers die actief zijn bij bijvoorbeeld een stichting of sportclub. Mensen met een achterban. Belangrijk is natuurlijk ook dat er geen vraagtekens bestaan rondom de integriteit van deze mensen. De voorzitter van de Hells Angels heeft ook een achterban, maar is toch minder geschikt. Maar het is meestal niet moeilijk om de juiste mensen te vinden. Betrokken mensen zijn er genoeg.'

Welke onderwerpen bespreken jullie?

'De meest uiteenlopende onderwerpen komen op tafel, met een focus op openbare orde en veiligheid. We proberen ons niet te verliezen in de details, we willen juist de thema’s in een grotere context bespreken. Wat is het sentiment in de wijk? Thema’s als radicalisering, polarisatie, overlast maar ook armoede in de wijk. Meestal worden er ook concrete acties afgesproken. Wat kunnen we doen? En dan wordt er niet alleen naar de politie gekeken. Binnenkort organiseren de Bondgenoten in Overvecht bijvoorbeeld een bijeenkomst over polarisatie. In Overvecht loopt Bondgenoten al meer dan acht jaar, dat zegt ook veel over het succes.'

'Wat leeft er in de wijk? Wat gebeurt er? Het is nu de politiechef zelf die deze contacten heeft.'

Wat zijn de resultaten?

'Voor de Politie Midden-Nederland is dit de standaard werkwijze voor netwerkontwikkeling geworden. Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS) heeft de hele methodiek beschreven, heel waardevol. Ook voor de continuïteit. De nationale politie vindt de methode interessant. Dat betekent dat de komende twee jaar in tien districten een contactpersoon met Bondgenoten aan de slag gaat. Dus langzaam wordt de interventie in heel Nederland geïmplementeerd. Een mooi resultaat. Vijf bijeenkomsten per jaar is misschien niet zo veel, maar je ziet dat er gedurende het jaar veel onderlinge contacten tot stand komen. Er worden WhatsApp groepen gevormd, zodat na een actuele gebeurtenis – zoals bijvoorbeeld de aanslag op de moskee in Canada, de mislukte coup in Turkije – snel onderling kan worden gecommuniceerd. Wat leeft er in de wijk? Wat gebeurt er? Het is nu de politiechef zelf die deze contacten heeft. Dat is de winst.'

Wat is het geheim van het succes?

'De wederkerigheid. De naam Bondgenoten is niet zomaar gekozen. We lossen geen wereldproblemen op, we staan samen voor de wijk. Daarbij is het voortraject ook van groot belang, iedereens verwachtingen moeten duidelijk zijn. Met potentiële bondgenoten wordt in een een-op-een gesprek duidelijk uitgelegd wat het doel is. Het is niet vrijblijvend. Niet zomaar een bakje koffiedrinken. Wanneer er incidenten zijn, moeten we ook een beroep op elkaar kunnen doen. Die helderheid wordt gewaardeerd. Mensen voelen zich serieus genomen, dat de politiechef aan tafel zit helpt ook.

'Door de maaltijd te delen creëer je juist die informele sfeer, waarin allerlei lastige onderwerpen vrij besproken kunnen worden'

Een andere belangrijke factor van Bondgenoten is het eten. Bij elke bijeenkomst wordt er samen gegeten – op het politiebureau of bij de gemeente. Het zijn onze gasten. Door de maaltijd te delen creëer je juist die informele sfeer, waarin allerlei lastige onderwerpen vrij besproken kunnen worden. Ook wanneer politie of gemeente zaken niet goed aanpakken.

Het is daarnaast ook een tegemoetkoming, deze betrokken burgers zijn toch maar bereid om na hun werkdag tijd en energie vrij te maken. Er zijn collega’s die daar wel eens vraagtekens bij zetten. Waarom is dat eten nodig? Maar doe je dat niet, dan wordt het snel een technisch en formeel overleg, waarbij politie of gemeente toch de voorzittersrol op zich zal nemen en de agenda wordt afgewerkt. Dan verdwijnt die informele sfeer en wordt er veel minder gezegd. Ook politie en ambtenaar moeten uit hun rol vallen. We stimuleren bijvoorbeeld ook het uitwisselen van telefoonnummers. Het gaat juist om die persoonlijke contacten.'

Hoe wordt de interventie onder de aandacht gebracht?

'De handleiding die over deze methode is geschreven, is het belangrijkst. Eind deze maand is er een bijeenkomst met alle contactpersonen binnen de politie die met Bondgenoten aan de slag gaan. Dan wordt dat document officieel overhandigd. Ik blijf als coördinator betrokken bij het project. Een keer in de zes weken komen we samen voor intervisie. Wat gaat goed en wat niet. De methode is niet online beschikbaar, daar hebben we bewust voor gekozen en werd ook aanbevolen door KIS. Geïnteresseerden zijn welkom om contact met mij op te nemen, dan kunnen ze daarna zelf met Bondgenoten aan de slag.'

Wilt u ook aan de slag met deze interventie? Neem dan contact op met Rachid Habchi van Politie Midden Nederland via rachid.habchi@politie.nl.