Vechten voor Vrede: ruim baan voor Rotterdamse sleutelfiguren

Wat is het doel van de interventie Vechten voor Vrede?

‘Het doel is moslimgemeenschappen weerbaarder te maken tegen invloeden van extremisme.’

Hoe werkt de interventie?

‘We trainen sleutelfiguren uit de gemeenschappen op de thema’s radicalisering, extremisme en weerbaarheid. Deze training gaat niet alleen over het overdragen van kennis, maar ook om het delen van ervaringen tussen sleutelfiguren, ervaringskennis bundelen en delen. De sleutelfiguren zijn mensen die de gemeenschappen goed kennen en weten wat werkt en wat niet. Dat is vaak “onbewuste” kennis. Door ervaringen met elkaar te delen, wordt die kennis expliciet en leert men van elkaar. In de training oefenen we werkvormen om thema’s bespreekbaar te maken. De sleutelfiguren houden vervolgens gespreksbijeenkomsten met jongeren of ouders over verschillende aspecten die een rol spelen in weerbaarheid tegen radicalisering. Het kan gaan over de binding met de Nederlandse samenleving, omgaan met onrecht of communicatie tussen ouders en kinderen. Er komen heel veel aspecten naar boven, bijvoorbeeld ook het maatschappelijk debat en hoe je je daartoe verhoudt.’

Welke resultaten heeft Vechten voor Vrede geboekt?

‘De resultaten van preventie laten zich altijd lastig meten. We kunnen bijvoorbeeld niet bewijzen of bepaalde personen door Vechten voor Vrede weerhouden zijn van radicalisering. Wel kunnen we zeggen dat honderden mensen zijn bereikt. Vechten voor Vrede is nu voor het tweede jaar in Rotterdam ingezet. We merken dat gemeenschappen minder afhoudend worden over dit gevoelige thema, men wil erover in gesprek. Het komt los, het wordt bespreekbaar. Tijdens bijeenkomsten zijn er open gesprekken. Dat is een cruciale stap om weerbaarheid te vergroten, dat gemeenschappen het gevoel krijgen dat ook zij een rol hebben om dit tegen te gaan. Het draait om empowerment: het is belangrijk dat zij geen slachtofferrol aannemen, want daarmee maak je jezelf weerloos. We stellen daarom de vraag: wat kan je er zelf aan doen? Je komt onrecht tegen, negatieve media, discriminatie et cetera, dat is een feit. Maar je schiet er niets mee op daar alleen boos op te zijn. Wat kan je zelf doen, hoe neem je je eigen verantwoordelijkheid?’

Voor wie is de interventie interessant?

‘Voor partijen zoals de overheid of andere maatschappelijke partners die interesse hebben in een preventieve inzet op weerbaarheid tegen radicalisering, waarbij de focus ligt op moslimgemeenschappen. Let wel op, deze interventie is niet zomaar een "trucje”. Het is heel belangrijk dat sleutelfiguren het vertrouwen van personen in de gemeenschappen hebben. Het moet in de gemeenschappen gedragen worden. Daar heb je partnerorganisaties voor nodig vanuit die gemeenschappen.’

Hoe is de interventie door Kennisplatform Inclusief Samenleven versterkt in 2016?

‘De versterking was erop gericht om dat wat we al doen vast te leggen, zodat het beter overdraagbaar wordt. Er is hiertoe een handboek gemaakt van de interventie. We hebben ervoor gekozen om als doel te stellen dat de interventie primair voor nieuwe sleutelfiguren overdraagbaar is. Dat was de eerste doelgroep. Maar het handboek kunnen we ook benutten voor andere partijen, zoals gemeenten.

Het handboek bestaat uit een algemene beschrijving en concrete werkvormen die sleutelfiguren kunnen gebruiken. Het hangt van de sleutelfiguur af en van de groep voor welke werkvormen men kiest. Dat is maatwerk. Het tweede deel met werkvormen gaan we nog verder uitwerken. Het is in die zin een groeidocument.

Fijn aan de versterking vanuit Kennisplatform Inclusief Samenleven is dat we in de hectiek van de dagelijkse uitvoering van deze en andere projecten werden geholpen om onze expertise expliciet te maken en overdraagbaar. Vanuit Kennisplatform Inclusief Samenleven werden vragen gesteld waardoor we de interventie scherper hebben kunnen stellen. Wat wil je precies bereiken? Waar zet je specifiek op in? En vervolgens hebben we dat dus vastgelegd.’

Wat wilt u verder nog meegeven over de interventie?

‘De sleutelfiguren zijn heel divers: imams, jongerenwerkers, godsdienstleraren, actieve vrijwilligers en anderen. Vechten voor Vrede wil mensen versterken die die rol al hebben in hun gemeenschap. Het heeft te maken met vertrouwen en kennis. Daar moet ruimte voor zijn in de interventie.

Het doel van de interventie is helder, de doelgroep staat vast maar de vormen die worden gebruikt kunnen uiteen lopen. Een van de sleutelfiguren kiest in zijn bijeenkomsten bijvoorbeeld liever de vraag waarom jongeren niet radicaliseren, dan waarom jongeren wel radicaliseren. Dat geeft een positieve insteek en levert veel kennis op over weerbaarheid. Voor geïnteresseerden in de interventie is het van belang dat ze genoeg ruimte durven te geven aan de sleutelfiguren, hen te laten doen waar zij sterk in zijn. Wel moet hun kennis worden meegegeven in de training en is het goed te organiseren dat ze ervaringen met elkaar delen.’

Ga naar de website van SPIOR voor een korte beschrijving van de interventie. Meer weten? Neem contact op met Marianne Vorthoren via m.vorthoren@spior.nl.