Op kracht komen: van bewustwording naar verandering

In een stad als Den Haag uit dit zich onder andere in de segregatie die in verschillende wijken zichtbaar is. Daar wonen zwarte, bruine en witte Nederlanders in hun eigen leefwerelden met wortels in het slavernij- en koloniaal verleden. De herdenking van 1 juli kan een aanleiding zijn om wegen te zoeken naar verbinding als middel tegen segregatie. Een voorbeeld hiervan is de Keti Koti Tafel van Mercedes Zandwijken en Machiel Keestra.

Keti Koti Tafel

Keti koti betekent in Sranan (Surinaams) ‘ketenen verbroken’. Het verwijst naar de afschaffing van de slavernij. De Keti Koti Tafel is een initiatief van Zandwijken en Keestra, een echtpaar van Surinaamse en Joodse achtergrond. Al 10 jaar werken zij aan bewustwording over de doorwerking van het slavernij- en koloniaal verleden in onze samenleving. De Keti Koti Tafel geeft deelnemers de ruimte om met elkaar in gesprek te gaan over het pijnlijke verleden én alles wat respectvol omgaan met elkaar in de weg staat.

Als zwarte Nederlander heb ik het lange tijd als lastig ervaren om met witte Nederlanders te praten over dit verleden. Ik stuitte vaak op tegenstand en onbegrip, en raakte ontmoedigd. Daarom vind ik de Keti Koti Tafel een belangrijk initiatief, want het daagt deelnemers uit om uit de eigen bubbel te treden en samenwerking en verbinding te zoeken met medeburgers van een andere achtergrond. Door bewust te zijn van impliciete en expliciete vooroordelen en stereotypen die mensen over en van elkaar hebben, kunnen zij zelf iets doen tegen segregatie, racisme en discriminatie. Die zijn namelijk gebaseerd op dergelijke vooroordelen en stereotyperingen.

Wanneer mensen oprecht geïnteresseerd raken in elkaars levensverhalen, zullen zij elkaar niet ontwijken. Zij zullen elkaar opzoeken. Zo ontstaat verbinding

Kon na leti

De kon na leti, wat ‘de (eigen) waarheid aan het licht brengen’ betekent, is eveneens een vast onderdeel van de Keti Koti Tafel, en biedt de ruimte om persoonlijke ervaringen die lang geleden hebben plaatsgevonden, en waarover vaak niet eerder is gesproken, te delen. Daarin verwoorden deelnemers hun eigen pijn en leed. Het luisteren naar elkaar werkt bevrijdend. In een veilige ruimte je verhaal vertellen, zonder op weerstand of onbegrip te stuiten, lucht op. Ook voor mij was het een heilzame ervaring om gehoord en begrepen te worden. Ik voelde de kracht van verbinding via inleving. Door je in te leven in de gevoelens van een ander ontstaat erkenning.

Het delen van pijnlijke ervaringen met betrekking tot uitsluiting, racisme en micro agressie roept herkenning op. Het zorgt voor begrip voor elkaar, voor elkaars leven en voor elkaars geschiedenis. Dit zijn volgens mij noodzakelijke ingrediënten om segregatie en uitsluiting tegen te gaan. Wanneer mensen oprecht geïnteresseerd raken in elkaars levensverhalen, zullen zij elkaar niet ontwijken. Zij zullen elkaar opzoeken. Zo ontstaat verbinding. Zo worden bruggen geslagen tussen zwarte, bruine en witte Nederlanders. Ze ontdekken dat de geschiedenis hen niet tot tegenstanders, maar tot medestanders maakt. Om samen te werken aan een leefbare samenleving, waarin geen plek is voor segregatie en racisme.

De Keti Koti Tafel laat deelnemers weer op kracht komen. Het maakt hen bewust hoe stereotyperingen en vooroordelen, segregatie en racisme in stand houden. En het geeft aanzetten tot positieve verandering bij jezelf en je omgeving.